Mes antikitetit dhe shekullit të XVI-të si dëshmi kanë mbetur vetëm toponimet për sqarimin dhe zhvillimin e gjuhës shqipe, shkruan “Der Standard”.
Si qyteti më i vjetër dhe më kulturor i Ballkanit është qyteti verior shqiptar Shkodra. Ndodhet buzë liqenit me të njëjtit emër Shkodër, që ndodhet në kufi mes Shqipërisë dhe Malit të Zi.
Duke treguar për kalanë e Rozafës, artikulli austriak flet edhe për emrin e antik të qytetit “Scodra” – që tregon një lidhje historike gjuhësore, njëherësh edhe një argument i fuqishëm në diskutimin e vijimësisë së vendbanimeve shqiptare.
Si duket historia antike shqiptare? Çfarë lidhje kanë emrat e vendbanimeve të Shqipërisë me vijimësinë e banimit nga antikiteti?
Një shikim në histori tregon që data e themelimit të Scodra është e panjohur. Gjithsesi, përherë të parë ajo përmendet në shekullin IV p.e.s. dhe si kryeqendër e fisit ilir të labeatëve. Ilirët banonin në antikitet një rajon, që sot korrespondon me Shqipërinë. Ekspansioni romak solli luftime me ilirët, të cilët u mposhtën përfundimisht më 167 p.e.s. Prej atëherë Shqipëria dhe Shkodra ranë nën ndikimin romak. Kjo vijoi deri në dyndjen e sllavëve në Ballkan në shekullin e VI-të.
Gjuha shqipe sot flitet në jugperëndim të Ballkanit, ndërsa e dokumentuar si gjuhë është nga mesi i shekullit të XVI-të.
Si ndodhi gjithë kjo humnerë nga antikiteti me kohën e re të gjuhës shqipe?
Kjo është një çështje që ka futur në garë shkencëtarët e gjuhës. Gjuha shqipe është indoevropiane si ajo gjermane dhe latine. Si shembull merret numri tre (gjermanisht: drei, latinisht: tres). Ky është një argument i vlefshëm për vazhdimësinë e ilirëve me shqiptarët e sotëm.
Pra, për të rikonstruktuar gjuhën shqipe dhe ndryshimet e saj nga koha ilire, si mundësi mbetet shqyrtimi i toponimeve të vjetra si Scodra – që janë emra para ndikimit romak dhe huazimeve të gjuhëve të huaja si latinishtja.
Por, pyetja është sesa emra të tillë antikë ekzistojnë?
Historia e vendbanimeve shqiptare që janë të populluar në vazhdimësi nga kohët e lashta po analizohen nga studiuesit historikë austriakë të institutit ÖAW. Ata do japin njohuri të reja për zhvillimin e gjuhës shqipe. Përveç toponimeve të vjetra, ata do analizojnë edhe ndryshimet gjuhësore gjatë viteve të dokumentuara. Pasi përveç toponimeve të vjetra në Shqipëri ka edhe shumë emra vendesh me origjinë sllave.
Ky studim do të tregojë gjithë emrat e vendeve të Shqipërisë, sesi janë vendosur dhe në cilën kohë. Qëllimi është, që historinë e banimit të Shqipërisë ta shikojë me metoda moderne dhe me studim kritik e metodik. Kjo veç ka ndodhur në shtetet tjera. /AlbInfo/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumë
Prizreni ruan monedhat ilire

Një kartolinë për Dritëro Agollin e shkruar më 1985

Skënderbeu dhe flamuri kuqezi nën mistikën e numrit “33” - simbolit të masonëve!

Vrasja e Luigj Gurakuqit nga kushëriri i tij, për interesat e Ahmet Zogut

Piramida e Luvrit mbush 30 vjet

Guri i Rozetës: Deshifruesit e vërtetë të kodeve të lashtësisë

104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja

Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140

Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254

Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253

Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123

Për vetëm 29.95€ me Telegrafi Deals dhe Melodia PX, këto patika bëhen tuajat!

Marrëveshje: Melodia Px dhe Telegrafi Deals janë dakordu që atletet Nike për femra ti ofrojnë për vetëm 69.95€, deri më 09 mars!

A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?

Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!

Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?
Më të lexuarat

Ndodhet akoma në Big Brother - publikohet data e koncertit të parë të Gjestit

Zbulohen prapaskena befasuese: Me vetëm një telefonatë, Perez ndikoi që dy lojtarë të Barcelonës ta kalojnë regjistrimin

Ishte apo jo prekje e dyfishtë nga Alvarez? TNT Sports publikon pamje të reja për t'u dhënë fund debateve

Diego Simeone i la të gjithë pa fjalë për pyetjen që bëri në konferencë për media

Ulet pranë Gjestit, Xheneta: Dikush m’i ka puthur këta gishta të këmbës

Republika Serbe miraton një draft të kushtetutës së re - shtet brenda shtetit të Bosnje dhe Hercegovinës