S’KA GUXIM

– Këngë e frymëzuar nga lufta në Kosovë –

Nga: James Blunt
Përktheu: Agron Shala

Këtu ka fëmijë
Me krahët e shtrirë kah qielli
Me lotët që thahen në fytyrat e tyre
Ai ka qenë këtu

Vëllezërit prehen në varre të cekëta
Baballarët e zhdukur pa asnjë fërkem
Një komb i verbër ndaj turpit të vet
Qëkur ai ka qenë këtu

Dhe shoh se s’ka guxim
S’ka më guxim në sytë e tu
Vetëm trishtim
Dhe shoh se s’ka guxim
S’ka më guxim në sytë e tu
Vetëm trishtim
Vetëm trishtim

Shtëpitë e djegura deri në themel
Kutërbimi i vdekjes ndihet në ajër
Një grua që vajton nga zemra e plastë thotë
Ai ka qenë këtu

Predhat ndriçojnë qiellin
Është radha e një familjeje tjetër të vdesë
Një fëmijë që ka madje frikë të qajë thotë
Ai ka qenë këtu

Dhe shoh se s’ka guxim
S’ka më guxim në sytë e tu
Vetëm trishtim
Dhe shoh se s’ka guxim
S’ka më guxim në sytë e tu
Vetëm trishtim
Vetëm trishtim

Këtu ka fëmijë
Me krahët e shtrirë kah qielli
Por askush nuk pyet se pse
Ai ka qenë këtu

Pleqtë bien në gjunjë për t’iu nënshtruar fatit
Gratë dhe vajzat të masakruara dhe të përdhunuara
Një brez i zhytur në urrejtje thotë
Ai ka qenë këtu

Dhe shoh se s’ka guxim
S’ka më guxim në sytë e tu
Vetëm trishtim
Dhe shoh se s’ka guxim
S’ka më guxim në sytë e tu
Vetëm trishtim
Vetëm trishtim

________

Lexo po ashtu:

– Rrëfimi prapa këngës “You’re Beautiful”

– James Blunt me dokumentar për Kosovën

P.S. Kjo këngë e James Bluntit është një reflektim i thellë mbi ndikimin emocional dhe psikologjik të luftës, mbi pasojat e saj të tmerrshme dhe mbi mungesën e guximit dhe veprimit për t’u përballur me tragjedinë që ajo sjell. E publikuar në albumin e tij të parë, Back to Bedlam, në vitin 2004, kënga No Bravery [S’ka guxim] përshkruan realitetet shkatërruese me të cilat përballen ushtarët dhe qytetarët në kohë lufte. Ajo është frymëzuar nga lufta në Kosovë dhe përjetimet e Bluntit si ushtar britanik në vitin 1999 në Kosovë (familja e tij ka një histori të gjatë të shërbimit ushtarak, që daton që nga ardhja e paraardhësve vikingë nga Danimarka në Angli në shekullin X). Me ndjeshmëri të thellë, teksti sjell në pah vuajtjet e fëmijëve të pafajshëm, humbjen e më të dashurve dhe rrënojat që lë pas dhuna. Në vargun e parë, Blunt përshkruan fëmijët me krahët e hapur dhe lotët në fytyrë, një pamje prekëse që përfaqëson brishtësinë e tyre dhe thirrjen për ndihmë. Varret e cekëta dhe baballarët e zhdukur përforcojnë këtë pamje të dhimbshme të luftës, ndërsa fraza “një komb i verbër ndaj turpit të vet” përçon indiferencën e atyre që duhet të mbajnë përgjegjësi (në këtë rast Serbisë). Refreni nxjerr në pah mungesën e guximit te njerëzit, ku në vend të tij mbizotëron vetëm trishtimi. Kjo sugjeron se lufta ka mpirë ndjeshmërinë e tyre dhe u ka bërë të humbasin aftësinë për të reaguar. Përsëritja e frazës “vetëm trishtim” e bën edhe më të dukshme peshën emocionale të situatës, duke na kujtuar se pas çdo statistike fshihet një njeri që përballet me traumën. Në vargun e dytë, dëshpërimi dhe shkatërrimi janë të pranishëm kudo – shtëpitë janë shkatërruar dhe kutërbimi i vdekjes ndihet në ajër. Një grua që vajton mishëron vuajtjen e atyre që kanë humbur gjithçka, ndërsa ndriçimi i qiellit nga predhat nënkupton që lufta dhe cikli i pafund i dhimbjes vazhdon. Pjesa kalimtare sjell në vëmendje mungesën e pyetjeve dhe llogaridhënies. Askush nuk pyet pse ndodhin këto mizori, ndërsa të moshuarit pranojnë fatin e tyre dhe gratë e vajzat vuajnë tmerrin. Kjo pasqyron shkatërrimin që lufta sjell ndër breza, duke mbjellë urrejtje dhe vuajtje të vazhdueshme. Në përgjithësi, kënga nxjerr në pah tragjedinë e thellë njerëzore që vjen nga konfliktet dhe thekson nevojën urgjente për ndryshim dhe më shumë ndjeshmëri ndaj atyre që vuajnë.