Koalicione ndëretnike në zgjedhjet lokale në Maqedoninë e Veriut

Në zgjedhjet lokale në vjeshtë, Maqedonia e Veriut do të hyjë me dy koalicione të mëdha ndëretnike, maqedono-shqiptare, bazuar në aktivitetet e partive që janë afër arritjes së koalicioneve parazgjedhore.

Partitë në pushtet, Lidhja Social Demokrate (LSDM) dhe Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI) tashmë kanë bërë të ditur se në shumë komuna do ta mbështesin njëra-tjetrën, që në rrethin e parë zgjedhor, ndërsa në Shkup do të kenë kandidat të përbashkët.

Të njëjtën e paralajmërojnë edhe partitë opozitare, VMRO-DPMNE, Aleanca për Shqiptarë dhe Alternativa.

Nëse kjo realizohet, atëherë do të jetë hera e parë që nga pavarësia e Maqedonisë së Veriut, që në zgjedhje të marrin pjesë blloqe politike, maqedono-shqiptare.

“Ditëve në vijim mund të prisni rezultate konkrete sa i përket koalicionit me partitë shqiptare që janë në opozitë, por edhe me parti tjera që duan të jenë pjesë e koalicionit të madh opozitar, i cili do t’i shkaktojë disfatë të thellë qeverisë së paaftë të udhëhequr nga LSDM-ja”, ka deklaruar kryetari i VMRO-DPMNE-së, Hristijan Mickovski.

Nga opozita shqiptare thonë se koalicioni me VMRO-në është kundërpërgjigje ndaj koalicionit mes BDI-së dhe LSDM-së.

“Sipas të gjitha gjasave, Aleanca dhe Alternativa së bashku do të kenë bashkëpunim me VMRO-në në disa komuna në raundin e parë, në disa komuna në raundin e dytë, në bazë të vlerësimeve të komunave ku ka arsye dhe matematika, që na bashkojnë për t’i fituar komunat”, ka deklaruar Arben Taravari, sekretar i përgjithshëm i Aleancës për Shqiptarët dhe kryetar i Komunës së Gostivarit.

VMRO-ja dhe Aleanca për Shqiptarët, më parë nuk kanë pasur raporte të mira për shkak të ngjarjeve në kuvend më 27 prill të vitit 2017, kur militantët e VMRO-së kishin sulmuar gati për vdekje kryetarin e Aleancës për Shqiptarët, Zijadin Selën.

VMRO-DPMNE-ja një parti e djathtë në skenën politike, njihet për qëndrimet e saja nacionaliste për të gjitha çështjet që kanë pasur të bëjnë me shqiptarët. Edhe Aleanca për Shqiptarët ka kundërshtuar të gjitha projektet e qeverisë, duke i vlerësuar të dëmshme për shqiptarët.

VMRO-ja gjatë qeverisjes me vendin për gati dhjetë vjet, në koalicion ka qenë me BDI-në e Ali Ahmetit.

Kryeministri socialdemokrat, Zoran Zaev udhëheq një politikë ndryshe nga VMRO-ja, duke promovuar konceptin “Një shoqëri për të gjithë” dhe në përbërjen e saj ka ministra dhe deputetë shqiptarë, të cilët u mungojnë VMRO-së.

“Në hapësirat shumetnike, politika, jeta dhe puna janë sikur të drejtoni biçikletën. Nëse ndaloni ta ngisni, atëherë do të bini nga biçikleta, pra duhet në vazhdimësi ta ngisni. Unë shpresoj se Mickovski do të hipë në biçikletë dhe do t’ia sjellë rrotat”, ka deklaruar kryeministri Zoran Zaev, duke komentuar paralajmërimet për koalicion të mundshëm mes VMRO-së dhe opozitës shqiptare.

Xhelal Neziri, analist, thotë për Radion Evropa e Lirë se nuk ka asgjë të keqe nga koalicionet e tilla, duke marrë parasysh koalicionet që bëhen pas zgjedhjeve qoftë në nivel lokal apo qendror.

“Është shumë normale që në një shtet multientik siç është Maqedonia e Veriut, ku qeveria është multietnike, pushteti është multientik, ku po ashtu edhe në pushtetin lokal qeverisjet arrihen duket për koalicione në komunat ku ka më shumë se një enti, pra ky realitet imponon edhe këto koalicione. Tani, nëse marrim aspektin etik apo moral të këtyre koalicioneve, raportet mes partive, retorikën e përdorur, retorikën e ashpër nacionaliste ose retorikën që është në kundërshtim me idenë dhe idealet e një partie me të cilën lidhen koalicionet, pra nëse këto i marrim parasysh, asnjëherë nuk mund të lidhen koalicione. Duhet të dihet se në politikë asnjëherë nuk ka as miqësi e as armiqësi të përhershme, por ka interesa të përhershme”, ka deklaruar analisti Xhelal Neziri.

Analisti Vlladimir Bozhinovski, thotë se VMRO-ja dhe Aleanca tashmë janë të vetëdijshme se pa një koalicion, nuk do të mund të fitojnë partitë në pushtet.

“Nëse ky koalicion ndodh, atëherë kjo nuk do të ishte aspak e lehtë për LSDM-në dhe BDI-në, sikur në vitin 2017, pasi përballë do të kenë një kundërshtar shumë më të fortë dhe serioz. Ky do të ishte një koalicion i parë në vend mes dy blloqeve opozitare maqedonase dhe shqiptare”, thotë Vlladimir Bozhinovski.

Të gjitha qeveritë në Maqedoninë e Veriut janë formuar nga parti shqiptare dhe maqedonase. Ato në fushatat elektorale kanë marrë me programe etnike që edhe kanë ngritur tensione e debate të shumta, me shumë prej tyre janë lënë në harresë me përfundimin e zgjedhjeve dhe arritjen e koalicioneve për bashkëqeverisje./Rel/