Fahrije Hoti: Fermerët duhet të përkrahen që ta kenë më të lehtë mbjelljen e tokës

Fahrije Hoti, themeluese e Kooperativës Bujqësore ‘Krusha’ e cila së fundmi është shpallur ”Evropiania e vitit 2022”, ka deklaruar se çmimet e produkteve që i përpunojnë varen nga çmimet e produkteve bazë që ofrojnë fermerët, për të cilët thotë se duhet të mbështeten më shumë në mënyrë që ta kenë më të lehtë mbjelljen e tokës.

Derisa shton se në biznesin e saj ka pas mbështetje nga institucionet qendrore dhe lokale, thekson se kjo mbështetje nuk ishte edhe aq e madhe.

Fahrije Hoti e detyruar të mbijetojë, por edhe me qëllim të mbështetjes gratë e tjera të Krushës, krijojë një biznes të suksesshëm të shitjes dhe përpunimit të një shumëllojshmërie turshish dhe ajvaresh.

Ajo mbetet gruaja e suksesshme duke arritur të punësojë 50 punëtore por ky numër mund arrin deri në 70-80 punëtore gjatë kohës sezonale.

Hoti tha se deri në fillim të sezones presin që të ketë rënie të çmimeve bazë, që ta kenë më të lehtë kultivimin e produkteve.

“Biznesi gjithmonë ka pasur sukses dhe ka ecur mbarë deri në këtë vit, 2022, ku jemi, këtë vit kemi parë ndryshime të çmimeve që janë në tregun prezent, ndoshta edhe në krejt botën por ende nuk kemi bërë një planifikim bazë që të shohim a mundemi të rrisim çmimet e tona, dhe mos të preket shumë, direkt gjepi i konsumatorit, për arsye se ne tregun vendor e kemi bazë sepse kemi filluar nga tregu vendor edhe eksportin por nuk e kemi shumë eksportin sa e kemi të konsumatorit në Kosovë që janë, por shpresojmë se deri në fillim të sezones që të bjerë çmimi i produkteve bazë për femërinë dhe produktet bazë për neve që na duhet me punu në sektorë të përpunimit…1:05..Ne prej vitit 2005, i kemi çmimet fiks të produkteve, tash jemi duke e bëre një analizë që të shohim në të ardhmen sa mundemi të rrisim çmimin e prodhimit ose nëse ka rrënje të çmimit dhe të shohim krejt qysh furnizohem prej fermerëve, nëse ka ngritje te fermerëve dhe është çmimi i papërballueshëm për neve, atëherë stagnojmë një pjesë por megjithatë duhet të planifikojmë që produktet tona ndoshta një përqindje e vogël të këtë rritje”, theksojë Hoti.

Hoti theksoi se përkrahja nga institucionet dhe donatorët nuk ka munguar asnjëherë por shton se nuk mjaftueshme.

Ajo gjithashtu ka shtuar se fermerët kanë nevojë për përkrahje më të fortë, pasi i gjithë suksesi i korporatës varet nga ata.

“Sa i përket Qeverive, donatorëve dhe Komunës, asnjëherë nuk ka munguar ndihma, nuk do të thotë vetëm ndihmë financiare por nuk ka munguar edhe ndihma morale, vizitat e ndryshme, qoftë të kryeministrave të shkuar dhe ekzistues, presidentëve, kanë vizituar kooperativën, iu jemi mirënjohës dhe falënderues të gjithë atyre, kush ka kontribuar në ketë veprimtari tonën, por jo aq, duhet shumë më shumë, sidomos të pjesa e fermerëve që ata të kenë më të lehtë mbjelljen e tokës. Në rast se fermeri kultivon spec të mirë dhe sasi të mjaftueshëm, atëherë edhe kooperativa është më funksionale”, ka thënë Hoti.

Sa i përket filmit “Zgjoj”, Hoti ka thënë se suksesi është i gjithë Kosovës dhe çmimet e fituara janë fal producent-ës, skenaristes dhe aktores, ajo ka shtuar se është pasqyruar jeta dhe mundi i grave pas luftës më së miri.

“Edhe pse nuk jam pjesë e artit, i falënderojë njerëzit që më janë ofruar dhe më kanë propozuar se a mundem me bo një film, suksesi im është kooperativa por suksesi i Kosovës është filmi sepse me filmin është pasqyruar Kosova në mënyra të ndryshme, është pasqyrua lufta, personat e pagjetur, jeta pas luftës e grave, jo vetëm në Kurshë por në të gjithë Kosovën. Për mua ato çmime dhe arritje fal producentës, skenaristes, aktores dhe fal Fahirjes që asnjëherë nuk kam hezitu por e kam tregu gjithmonë atë çfarë unë kam kaluar, ndoshta jo në të gjitha skenat por pjesa e persona të pagjetur dhe e mundit që e kam japë për të mbërritur sot këtu ku jemi, ka qenë fjalë e imja, punë e imja e vullnetit, pra ajo është në të mirën e Kosovës që e pasqyron Kosovën që më të vërtetë ka pasur luftë”, tha ajo.

Fahrije Hoti, themeluesja e kooperativës, në vitin 2005 themeloi një shoqatë për të vejat e luftës së fshatit të saj, për t’i ndihmuar të rindërtonin jetët e tyre.

Biznesi i tyre tashmë ka 43 barkode që plasojnë në shumë vende të Evropës por edhe në vendet vendore.

Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë pati bërë të ditur emrat që janë të nominuar si “Evropiani i Vitit 2022”, ku ndër to ishte dhe Fahrije Hoti. Ndërkaq ajo është votuar më së shumti për këtë emërtim.

Fahrije është shembulli më i mirë se si të shndërrohet një përvojë e dhimbshme në guxim dhe qëndrueshmëri. Pas luftës, e cila mori burrin e saj së bashku me 243 burra dhe djem nga fshati i saj, ajo dhe të gjitha gratë e tjera të Krushës u përballën me probleme të mëdha për rritjen e fëmijëve pa të ardhura. Sot Fahrije krenohet me Kooperativa ‘Krusha’, një kompani që punëson 50 gra, e cila prodhon një shumëllojshmëri turshish dhe ajvaresh. Historia e saj frymëzuese e bëri atë personazhin kryesor të filmit të nominuar për Oscar, Zgjoi./kp/