Çfarë është ‘bota serbe’, një term i shpikur rreth një vit më parë?

“Bota serbe” është një term i shpikur – ose të paktën i popullarizuar – nga historiani serb i krahut të djathtë Aleksandar Rakoviq pak më shumë se një vit më parë.

Në një shkrim të faqes së parë në gazetën më të vjetër të mbijetuar të Ballkanit, Politika, në korrik të vitit 2020, Rakoviq sugjeroi që ekziston një “botë serbe” që nënkupton bashkimin e Serbisë, Republikës Srpska dhe Malit të Zi.

Termi u miratua shpejt nga ministri i Brendshëm, Aleksandar Vulin, një politikan veteran nacionalist serb dhe anëtar i kabinetit të Qeverisë, Lëvizja Socialiste e të cilit ka qeverisur së bashku me partinë e Vuçiqit (SNS) që nga viti 2012.

Vulin pranoi se rrethanat aktuale nuk lejonin krijimin e një shteti të vetëm për të bashkuar të gjithë serbët, por ai parashikoi se kjo do të ndodhte brenda dekadave, thuhet në një shkrim të Radio Evropa e Lirë në gjuhën angleze, përcjell Telegrafi.

“Nuk u fol për ‘botën serbe’ pesë vjet më parë, apo asgjë të këtij lloji”, thotë Florian Bieber, drejtor i Qendrës së Studimeve të Evropës Juglindore në Universitetin e Grazit.

Ai e quan shfaqjen e tij publike pjesë e një përpjekjeje “të vazhdueshme”, por që është përshkallëzuar muajt e fundit.

“Është graduale dhe në rritje, por sigurisht që është një zhvendosje dalluese nga vendi ku Serbia ishte pozicionuar [më parë], dhe ka të bëjë shumë me faktin se integrimi në BE thjesht nuk është aq i fuqishëm [si një nxitje]”, thotë Bieber.

Deri javën e kaluar, Vuçiq kryesisht kishte shmangur pyetjet në lidhje me politikën e “botës serbe”, pavarësisht thirrjeve të qarta nga ministrja e jashtme boshnjake Bisera Turkoviq dhe presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani që ai ta refuzonte atë.

Por Jeta Krasniqi, drejtoreshë e projektit në Institutin Demokratik të Kosovës në Prishtinë, një OJQ, i thotë Radios Evropa e Lirë se tonet etno-nacionaliste nënkuptojnë se “çdo lloj projekti të këtij lloji duhet të merret seriozisht”.

Ajo thekson se pavarësisht se presidenti serb u distancua nga të folurit për një “botë serbe”, Vulin mbetet një ministër kyç me një dekadë përvojë duke punuar së bashku me Vuçiqin.

Krasniqi, e cila mori pjesë në një takim midis udhëheqësve rajonalë dhe kancelares gjermane në largim Angela Merkel gjatë turneut lamtumirës të kësaj të fundit në Ballkan më 14 shtator, thotë se pavarësisht ftohjes së përpjekjeve të anëtarësimit, “i takon BE -së të refuzojë këtë lloj retorike”. /Telegrafi/