Kabul, shtëpia nr. 30: A mund të mbijetojë gazetaria në Afganistan?

Etilaat Roz dikur ishte gazeta më e lexuar në Kabul, por gjithçka ndryshoi në gusht të vitit 2021 kur talebanët morën pushtetin në Afganistan, raporton ditorja Guardian, transmeton Telegrafi.

Meqë gazetarët torturoheshin në rrugë për raportimin e tyre, stafi i gazetës u detyrua të largohej. Dy vjet më vonë, themeluesi dhe më pas kryeredaktori Zaki Daryabi, vazhdon të luftojë për të ardhmen e Etilaat Roz-it i cili e koordinon ekipin e tij në ShBA, në Evropë dhe në Afganistan.

Lexo po ashtu Talibanët na shënjuan, na rrahën, na përzunë: Kështu e mbajmë gazetën tonë afgane në mërgim

“Raportimi para kolapsit të Afganistanit, ishte krejt ndryshe nga sot. Nuk mund të krahasohet me kohën para kolapsit. Megjithatë, përkundër dëshirës së talebanëve, ajo që mbijetoi në Afganistan, ndonëse nën presion, mbeti gazetaria. Ushtria, qeveria, policia u përmbysën. Sektori privat u përmbys. Sektori publik u përmbys. Por, mediat e mbrojtën veten në krahasim me sektorët e tjerë. Mbaj mend, një javë para largimit, isha në situatë të vështirë me shërbimin informativ të talebanëve. Më thërrisnin. U përgjigja një herë dhe u thash se do të shkoj te ta. Herën tjetër u thash se nuk mundem. Pastaj nuk lajmërohesha, pa marrë parasysh se sa herë më thirrshin. Isha në dilemë. Shumë kolegë më thanë se duhet të largohem. Mbaroi gjithçka për mua, nuk kisha zgjedhje tjetër. U largova”, thotë Zaki Daryabi, tashmë gazetar i mërguar.

Dokumentari përmban xhirime të redaksisë të bëra më 13 gusht 2021 – dy ditë para se talebanët të merrnin pushtetin. Stafi e dinte se, pa amerikanët, qeveria do të bie. Pas dhjetë vjet pune, si gazeta më e lexuar, nuk e dinin se çfarë do të ndodhë me botimin dhe me gazetarët. Duke e parandier rrezikun, mirëkuptohet secili që mendon për sigurinë e familjes dhe të miqve.

Xhirimet pasojnë ditën e futjes së talebanëve në Kabul. Frika kaplon gazetarët. Të shtënat dëgjohen kudo. Në vend të lajmeve, mendimet shkojnë për rezervat ushqimore për familjen.

Në ditën e dytë të futjes së talebanëve në qytet, heshtja mbretëron në redaksi. Gratë gazetare janë të vetëdijshme për shkeljen e të drejtave të tyre nën regjimin taleban.

Numri i fundit i gazetës Etilaat Roz u shtyp më 16 gusht 2021 dhe distribuimi u ndalua. Puna vazhdoi në internet. Por, shpejtë gazetarët vijnë të mavijosur nga rrahjet në redaksi.

Në këtë video-ditar unik, gazetari Abbas Rezaie përcjell korrespondentët këmbëngulës teksa vazhdojnë të raportojnë lajmet, nga Kabuli e pastaj nga shtetet e jashtme: bëhemi dëshmitarë të një pikë kthese në historinë e Afganistanit dhe reflektojmë se çfarë do të thotë të jesh gazetar i shpërngulur.

Për më shumë, shikojeni videon e përgatitur nga ditorja Guardian. /Telegrafi/