Viti 2000: Zgjedhjet…

Cilat janë ngjarjet që kanë shënuar shqiptarët dhe botën në vitin 2000?

Kosova ishte e çliruar, po shqiptarët ishin pikë e pesë. Kështu, Misioni i Organizatës së Kombeve të Bashkuara (UNMIK), që administronte Kosovën – me në krye me francezin Bernard Kouchner – duhej të merrej edhe me krijimin e një uniteti brenda shqiptarëve. Kështu, më 2000 formohet Këshilli Përkohshëm Administrativ (KPA), që do të bashkëqeveriste Kosovën bashkë me ndërkombëtarët, e në të cilin përfaqësohen të gjitha grupet politike shqiptare dhe bashkësitë etnike të Kosovës. Në mesin e partive të përfshira në këtë organ ishte edhe Lëvizja Demokratike e Bashkuar e Rexhep Qosjes që do të pësojë debakël më 2000. Anëtar i këtij subjekti politik ishte edhe Hydajet Hyseni që më parë ishte anëtar i LDK-së, e më herët anëtar i organizatave marksist-leniniste, e që pastaj do të kalojë në Partinë Demokratike të Kosovës e nga aty në Lëvizjen Vetëvendosje. Ky trend i “kapërcimeve” të shumta, për ta zënë ndonjë vend e pasë diku ndikim, do të vazhdojë deri në ditët e sotme.

Kur është fjala te partitë politike, më 2000 formohet Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës.

Në vitin 2000, regjisori Ferenc Moldovanyi realizon dokumentarin “Children: Kosovo 2000”. Në lidhje me këtë dokumentar, ndër të tjera thuhet: “Fëmijët shqiptarë të Mitrovicës shfaqin para kamerave dhembjen e thellë që kanë përjetuar në jetët e tyre të shkurta. Prindërit e tyre janë torturuar, janë poshtëruar e janë vrarë. Ndonjëherë, fëmijët duhej t’i varrosnin, të vetëm, prindërit e tyre”. Në qytetin ku ka qëndruar Moldovanyi, pra në Mitrovicë, në shkurt të të njëjtit vit krisin trazirat. Në veri serbët vrasin tetë shqiptarë, duke e shtuar spastrimin e kësaj pjese të qytetit të ndarë. Për këtë ka kritika ndaj ushtarëve të KFOR-it francez, jo vetëm nga shqiptarët, sepse ata nuk ndërhynin për të vënë rend e për të mbrojtur civilët. Incidente ka edhe në pjesë tjera të Kosovës, ndërkohë që në Luginë të Preshevës shtohen luftimet mes forcave të Ushtrisë Çlirimtare të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocit (UÇPMB) dhe atyre serbe. Mes 21 qershorit 1999 dhe 12 nëntorit 2000, shënohen 294 ballafaqime të armatosura.

Më 28 tetor 2000 mbahen zgjedhjet e para lokale në Kosovën e lirë. Shumicën e komunave i fiton Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK). Për ta përcjellë procesin zgjedhor, erdhën gazetarë e vëzhgues nga tërë bota. Kosova ishte prapë në headline. Deri-diku na kishte marrë malli për këtë, meqë ishim mësuar me top-listat e lajmeve. Por, megjithatë jo!

Pos problemeve me serbët, skena politike në Kosovë – siç u tha më lartë – ishte e polarizuar e nuk mungonin as sulmet të cilat etiketoheshin si të motivuara politikisht (mos të harrojmë se më 2000 bëhet atentat ndaj Fetah Rudit, Adem Salihajt e Agim Veliut, ndërsa vriten Shaban Manaj e Xhemajl Mustafa). Prandaj, të gjithë prisnin eksese. Por, zgjedhjet u mbajtën mirë. Në fund u tha se fituesi nuk ka rëndësi, sepse fitues jemi të gjithë ne… pra Kosova.

Edhe në Amerikë më 2000 u mbajtën zgjedhjet, ato presidenciale. Mirëpo, kryetari mezi emërohet (George W. Bush, që do ta bëjë Kosovën shtet). Ndër komentet më të shpeshta të asaj kohe ishte edhe ky: “Amerika duhet të marrë mësim nga zgjedhjet në Kosovë”.

Në Kosovë më 2000 diplomojnë gjenerata të reja policësh. TMK nis të cilësohet si organizata më e besueshme në Kosovë. Kosovën e vizitojnë figura të rëndësishme botërore, ndërsa administratori Kouchner largohet nga posti i tij. Në Kosovë nis të riparohen rrugët, aplikohet telefonia mobile, aty-këtu rindërtohet ndonjë shtëpi, mbahen konteste të bukurisë, hapen kanale të reja televizive, mbahen seminare, bëhen ca investime në ekonomi etj. Universitetin e mundojnë problemet e reformave, e studentët zgjedhjet për kryetar të Unionit të Pavarur (që do të jetë si trampolinë për aktivitet të mëtejmë politik). Statusi i femrës dhe emancipimi i saj është ende temë aktuale. Mirëpo, këtë herë emancipimi shikohet me futjen e femrës në shifra statistikore…

Me fjalë të tjera, gjërat kanë filluar të normalizohen. Ndoshta për herë të parë.

Por, shumë gjëra të mira për botën ishin të çuditshme. Si zgjedhjet, për shembull. Shumëkush thoshte se Kosova e pasluftës ishte më stabile se Gjermania, Anglia, Franca etj. në vitin 1946. Por, në botën e lajmeve dominon e keqja. E, kur është fjala te e keqja, në Kosovë më 2000 ndodhën vërtet gjëra të pahijshme, si vjedhje, prostitucion e vrasje. Po ashtu, më 2000 u krijua një histeri masive: shumë media raportonin se njerëzit po rrëmbehen nga rruga, në pikë të ditës, sidomos fëmijët, e se po trafikohen organet e tyre. Në një konferencë, KFOR-i i demantoi këto lajme.

Kosovën më 2000 e mundonte statusi i padefinuar dhe mungesa e dokumenteve të udhëtimit. Thjeshtë, kosovarëve u mohohej e drejta për të udhëtuar. Ata nuk e kishin asnjë dëshmi se janë gjallë. Kosova ishte si një geto.

Shumë keq… Por, shpresa ishte e madhe, përderisa Serbinë më nuk e kishim në qafë.

Kryeministër i Shqipërisë më 2000 ishte Ilir Meta (atëherë i Partisë Socialiste), ndërsa president Rexhep Mejdani. Sali Berisha me 4000 protestues organizon demonstrata antiqeveritare në Vlorë. Por, kot, sepse partia në pushtet, pra Partia Socialiste, më 1 tetor fiton shumicën e viseve në zgjedhjet lokale, përfshirë edhe Tiranën.

Kasapi i Ballkanit, Sllobodan Millosheviq, për të mbrojtur pushtetin e tij i vret bashkëpunëtorët (në janar vritet një nga kriminelët më famëkeq serbë, Zhelko Razhnatoviq – Arkani, e në gusht njeriu që e ndihmoi ngritjen e tij në pushtet në vitet 1980, Ivan Stambolliq). Por, Millosheviqi do të bie nga pushteti në tetor. Vendin e tij do ta zë një antishqiptar tjetër, Vojisllav Koshtunica. Ngjarjet tjera që shënuan rajonin e botën ishin, në rend të parë luftimet në Çeçeni dhe në Palestinë; fitorja e antiserbit Jorg Heider në Austri; zgjedhjet gati në tërë Ballkanin; Samiti i Nices; formimi i forcave të reja evropiane, vërshime, aksidente të shumta trafiku, temperatura e çrregulluar etj.

Më 2000 vdesin: partizani dhe politikani komunist i Kosovës, Xhavit Nimani, si dhe kryetari i Lidhjes së Arvanitëve, historiani e publicisti Aristidh Kola. Po ashtu, më 2000 shuhet Hedy Lamarr – aktorja e bukur e kinemasë evropiane e amerikane që ka bërë zbulime pa të cilat nuk mund të mendohet koha moderne (epoka e internetit).

Bota vallëzonte nën ritmin e Spice Girls, Enrico Eglasias, N’SYNC, Backstreet Boys, Britney Spears, Ricky Martin, Toni Braxton, Robbie Williams etj. Ndërsa, Kosova me Ritmin e Rrugës, Bekën, WNC-në, Eliza Hoxhën, Adelina Ismailin etj.

Filmat më të popullarizuar në Botë ishin: “American Beaty”, “The Gladiator” “Mission Impossible II”, “The Patriot”, “Traffic”, “The Beach” etj. E, në Kosovë: “Vjeshta e trëndafilave”, “Shtëpia e Tmerrit” dhe natyrisht “Mahmutovitët dhe Rexhepovitët I & II & III”.

Pra, shijet po ndryshojnë, çdo herë e më… mirë jo! /Telegrafi/