Pro et Contra evolucionit në Turqi

Ndarja e fesë nga shteti u sanksionua në Kushtetutën e Turqisë nëpërmjet një amendamenti në vitin 1928. Por, qeveria aktuale e presidentit Recep Tayyip Erdogan, kritikohet se po lëkund përkushtimin ndaj laicizmit që ka treguar historikisht vendi i tij. Një masë e re e qeverisë së tij është ndalimi i mësimit të evolucionit në shkollat e mesme.

Nxënësit turq që do të hyjnë në shkollat e mesme nuk do të mësojnë më teorinë e Darvinit për prejardhjen e përbashkët të të gjitha specieve. Është një ide e thjeshtë që përbën bazat e studimit të jetës në Tokë dhe më tej.

Në pjesën shpjeguese të vendimit të saj, qeveria thotë se studentët “nuk kanë njohuritë e duhura shkencore dhe kontekstin informativ të nevojshëm për ta kuptuar” këtë teori.

“U përpoqëm t’i zhvendosim këto tema tek nivelet më të larta edukative, ose i lamë jashtë disa prej temave më të debatueshme”, thotë Alpaslan Durmus, anëtar i Bordit të Arsimit të Turqisë.

Disa kritikë thonë se rezultati praktik do të jetë se fëmijët turq nuk do të marrin arsimin e duhur për të konkurruar në skenën globale.

“Sistemi arsimor turk është shumë i dobët për shkencat bazë. Në provimet kombëtare dhe ndërkombëtare, qoftë për matematikën, fizikën, kiminë apo biologjinë, nxënësit që kalojnë janë një përqindje tepër e vogël. Nëse nuk i arsimojmë fëmijët tanë, brezin e ardhshëm, për shkencën, evolucionin dhe Darvinin, si mund të pretendojmë se vendi është i ndriçuar nga pikëpamja shkencore dhe se debatohet me shkencëtarët për të ardhmen?”, thotë studiuesi laik Alaattin Dincer.

Kritikët thonë se Presidenti Erdogan synon të rrënjosë identitetin islam në shoqërinë turke.

Por, ashtu si edhe studiuesit katolikë, shumë teologë të islamit thonë se evolucioni dhe islami mund të bashkëjetojnë lehtësisht.

“Nëse diçka përmban një të vërtetë shkencore, atëherë nuk mundesh ta kundërshtosh. Nëse evolucioni është një e vërtetë shkencore që ekziston në natyrë, atëherë askush nuk mundet t’i kundërvihet. Pasi është e vërteta. Trillimi nuk mundet të mbulojë një gënjeshtër. Një besim fetar nuk mundet të shkatërrojë të vërtetën. Madje, sipas besimit tim, e vërteta shkencore përkthehet në të vërtetë fetare. Nuk kontradiktojnë njëra-tjetrën”, thotë teologu mysliman, Ihsan Eliacik.

Ky debat është vetëm kapitulli më i ri i një dialogu të brendshëm që Turqia moderne është duke zhvilluar që nga viti 1923. Ndërsa nuk është e qartë se në ç’drejtim do ta çojë vendin Presidenti Erdogan, deri më tani të humburit e vërtetë janë fëmijët turq të interesuar për të mësuar rreth biologjisë. /VoA/