Një nga themeluesit të talebanëve jep intervistë për një grua – paralajmëron kthimin e ekzekutimeve, tregon pse do të lejohen televizionet dhe celularët

Një nga themeluesit e talebanëve dhe zbatuesi kryesor i interpretimit të ashpër të ligjit islam kur ata sunduan për herë të fundit Afganistanin tha se lëvizja e vijës së ashpër do të kryejë edhe një herë ekzekutime dhe amputime të duarve, edhe pse ndoshta jo në publik.

Në një intervistë për The Associated Press, Mullah Nooruddin Turabi mohoi zemërimin për ekzekutimet e talebanëve në të kaluarën, të cilat ndonjëherë ndodhnin para turmave në një stadium, dhe ai paralajmëroi botën për ndërhyrje në sundimtarët e rinj të Afganistanit, përcjell Telegrafi.

“Të gjithë na kritikuan për ndëshkimet në stadium, por ne kurrë nuk kemi thënë asgjë për ligjet e tyre dhe dënimet e tyre”, ka thënë Turabi për The Associated Press, duke folur në Kabul. “Askush nuk do të na thotë se cilat duhet të jenë ligjet tona. Ne do të ndjekim Islamin dhe do të bëjmë ligjet tona mbi Kuranin”.

Që kur talebanët pushtuan Kabulin më 15 gusht dhe morën kontrollin e vendit, afganët dhe bota po shikojnë nëse do të krijojnë sërish sundimin e tyre të ashpër të fundit të viteve 1990.

Komentet e Turabi vunë në dukje sesi udhëheqësit e grupit mbeten të vendosur në një botëkuptim thellësisht konservator, të ashpër, edhe nëse ata po përqafojnë ndryshimet teknologjike, si videot dhe celularët.

Turabi, tani në të 60-at e tij, ishte ministër i drejtësisë dhe kreu i të ashtuquajturës Ministria e Përhapjes së Virtytit dhe Parandalimit të Veprave – efektivisht, policia fetare – gjatë sundimit të mëparshëm të talebanëve.

Në atë kohë, bota denoncoi ndëshkimet e talebanëve, të cilat u bënë në stadiumin sportiv të Kabulit ose në bazën e xhamisë së madhe, të ndjekur shpesh nga qindra burra afganë.

Ekzekutimet e vrasësve të dënuar zakonisht bëheshin nga një goditje e vetme në kokë, e kryer nga familja e viktimës, e cila kishte mundësinë të pranonte “paratë e gjakut” dhe të lejonte fajtorin të jetonte.

Për hajdutët e dënuar, dënimi ishte amputimi i një dore.

Turabi tha se këtë herë, gjyqtarët – përfshirë gratë – do të gjykojnë çështjet, por themeli i ligjeve të Afganistanit do të jetë Kurani. Ai tha se të njëjtat ndëshkime do të ringjallen, përcjell Telegrafi.

“Prerja e duarve është shumë e nevojshme për sigurinë”, tha ai, duke thënë se kishte një efekt parandalues.

Ai tha se Kabineti po studion nëse do të bëjë ndëshkime në publik dhe do të “zhvillojë ndonjë politikë”.

Ditët e fundit në Kabul, luftëtarët talebanë kanë ringjallur një ndëshkim që ata zakonisht përdornin në të kaluarën – turpërimin në publik të burrave të akuzuar për vjedhje të vogla.

Në të paktën dy raste gjatë javës së fundit, burrat nga Kabuli janë futur në pjesën e pasme të një kamioni, duart e tyre të lidhura dhe janë parakaluar për t’i poshtëruar ata.

Në një rast, fytyrat e tyre u ngjyrosën për t’i identifikuar si hajdutë. Nuk ishte menjëherë e qartë se cilat ishin krimet e tyre.

I veshur me një çallmë të bardhë dhe një mjekër të bardhë, Turabi çalon pak në këmbën e tij artificiale. Ai humbi një këmbë dhe një sy gjatë luftimeve me trupat sovjetike në vitet 1980.

Gjatë sundimit të mëparshëm talebanë, ai ishte një nga zbatuesit më të egër dhe pa kompromis të grupit, përcjell Telegrafi.

Kur talebanët morën pushtetin në 1996, një nga veprimet e tij të para ishte të bërtiste mbi një grua gazetare, duke kërkuar që ajo të linte një dhomë burrash dhe më pas të godiste një shuplakë të fuqishme në fytyrën e një burri që kundërshtoi.

Turabi ishte i njohur për heqjen e kasetave muzikore nga makinat, duke lidhur qindra metra kaseta të shkatërruara në pemë dhe tabela drejtuese. Ai kërkoi që burrat të vishnin çallma në të gjitha zyrat qeveritare.

Por në intervistën e kësaj jave me AP, Turabi foli me një grua gazetare.

“Ne kemi ndryshuar nga e kaluara”, ka pretenduar ai.

Ai tha se tani talebanët do të lejojnë televizion, celularë, fotografi dhe video “sepse kjo është domosdoshmëria e njerëzve, dhe ne jemi seriozë në lidhje me të”.

Madje ai sugjeroi që talebanët tani i shohin mediat si një mënyrë për të përhapur mesazhin e tyre.

“Tani ne e dimë në vend që të arrijmë vetëm qindra njerëz, ne mund të arrijmë miliona”, tha ai.

Ai shtoi se nëse ndëshkimet bëhen publike, atëherë njerëzit mund të lejohen të bëjnë video ose të bëjnë fotografi për të përhapur efektin parandalues.

Ndryshe, SHBA dhe aleatët e saj janë përpjekur të përdorin kërcënimin e izolimit – dhe dëmin ekonomik që do të rezultonte prej tij – për të bërë presion ndaj talebanëve për të moderuar sundimin e tyre dhe për t’i dhënë fraksioneve të tjera, pakicave dhe grave një vend në pushtet.

Por Turabi hodhi poshtë kritikat mbi sundimin e mëparshëm talebanë, duke argumentuar se ajo kishte arritur të sillte stabilitet.

“Ne kishim siguri të plotë në çdo pjesë të vendit”, tha ai për fundin e viteve 1990.

Edhe pse banorët e Kabulit shprehin frikë nga sundimtarët e tyre të rinj talebanë, disa e pranojnë me keqardhje se kryeqyteti tashmë është bërë më i sigurt vetëm muajin e kaluar.

Para marrjes nën kontroll të talebanëve, banda hajdutësh bridhnin nëpër rrugë, dhe krimi i pamëshirshëm i kishte përzënë shumicën e njerëzve jashtë rrugës pasi ishte errësuar.

“Nuk është gjë e mirë të shohësh këta njerëz të turpëruar në publik, por kjo i ndal kriminelët sepse kur njerëzit e shohin atë, ata mendojnë ‘nuk dua që të jem unë’”, thotë Amaan, një pronar dyqani në qendër të Kabul. Ai kërkoi që të identifikohej vetëm me një emër.

Një dyqanxhi tjetër tha se ishte një shkelje e të drejtave të njeriut, por se ai ishte gjithashtu i lumtur që mund të hapte dyqanin e tij pas errësirës. /Telegrafi/