A mundet Evropa të rekrutojë 300 mijë trupa për të penguar Rusinë pa SHBA-në?

Ndërsa forcat e armatosura në të gjithë Evropën mbeten të shtrira dhe buxhetet e mbrojtjes të kufizuara, a mund të rivendosin vendet evropiane shërbimin e detyrueshëm ushtarak? Aleatët e NATO-s po shqyrtojnë rekrutimin.

Pas Luftës së Ftohtë, vendet evropiane zvogëluan sistematikisht ushtritë e tyre, me lojtarët kryesorë si Franca që pezulluan rekrutim dhe panë një rënie përkatëse në madhësinë e forcave të saj të armatosura – me 38 për qind nga vitet e 90-ta deri më sot.

Vetëm Austria, Qiproja, Danimarka, Estonia, Finlanda, Greqia, Norvegjia, Zvicra dhe Turqia nuk e pezulluan asnjëherë shërbimin, transmeton Telegrafi.

“Tani, gjëja më urgjente është në thelb të kesh trupa të mjaftueshme për të mbajtur vijën, jo domosdoshmërisht për të luftuar rusët, por për të dërguar një mesazh të fortë parandalues”, tha për Euronews, Dr. Alexandr Burilkov, studiues në Universitetin Leuphana të Lüneburg.

Ky mesazh do të ishte: “Nëse provoni atë që bëtë në shkurt 2022, nuk do të ketë sukses”, sipas Burilkov, duke cituar datën e pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia.

Burilkov është një nga bashkautorët e një analize të përbashkët nga ‘think-tanku’ Bruegel dhe Instituti Kiel, i cili vlerëson se Evropës do t’i nevojiten 300,000 trupa shtesë për t’u mbrojtur, në krye të 1.47 milion personelit aktual ushtarak aktiv, përfshirë ata në Mbretërisë së Bashkuar.

“Në dy vitet e fundit, rusët e kanë vendosur ekonominë dhe shoqërinë e tyre kryesisht në një bazë lufte”, tha Burilkov, duke shtuar se “kur bëhet kolektivisht, rritja e aftësive mbrojtëse nuk është një shpenzim i parealizueshëm, veçanërisht duke marrë parasysh pasojat”.

Aleatët e NATO-s aktualisht po diskutojnë se si ta bëjnë këtë, si në aspektin e pajisjeve dhe personelit ushtarak – dhe rekrutimi është pjesë e debatit, tha një zyrtar i NATO-s për Euronews, duke shtuar se për të siguruar mbrojtje efektive kolektive në mjedisin aktual, nevojiten më shumë forca për të realizuar planet e mbrojtjes të aleancës.

“Si të gjenerohen këto forca, nëse do të përdoret sistemi i rekrutimit, forcat rezervë apo ndonjë model tjetër, është një vendim sovran kombëtar i marrë nga aleatët”, tha i njëjti zyrtar.

Aleanca ushtarake transatlantike nuk mandaton politikat ushtarake kombëtare, por mund të luajë një rol në përcaktimin e një sinjali kërkese dhe lehtësimin e shkëmbimeve ndërmjet aleatëve. Zyrtari shtoi se debatet mbi praktikat më të mira, mësimet e nxjerra dhe rolin e mundshëm të NATO-s në adresimin e sfidave të rekrutimit dhe mbajtjes do të ngrihen në agjendën e aleancës në muajt e ardhshëm.

Pas agresionit ushtarak të Rusisë kundër Ukrainës, shtetet baltike si Letonia dhe Lituania kanë zbatuar modele të ndryshme rekrutimi për të zgjeruar forcat e tyre të armatosura.

Kroacia gjithashtu planifikon të rifusë shërbimin e detyrueshëm ushtarak këtë vit dhe më shumë vende mund të pasojnë, pasi shërbimet e inteligjencës paralajmërojnë për një sulm të mundshëm rus ndaj një shteti anëtar të NATO-s brenda pesë viteve dhe pasiguria rritet mbi angazhimin e Donald Trump ndaj NATO-s dhe sigurisë evropiane.

“Për të pasur ushtri elastike që nuk mund të zgjasin vetëm në fazat e fillimit të konfliktit, por të vazhdojnë të luftojnë nëse është e nevojshme, është shumë e nevojshme të jemi në gjendje të prezantojmë çdo lloj sistemi që do të rriste sasinë e personelit në dispozicion dhe do të rriste elasticitetin e atij sistemi”, argumentoi Burilkov, duke iu referuar rekrutimit, si dhe rezervave të trajnuar mirë dhe efikase.

Finlanda dhe Estonia kanë shërbimin e detyrueshëm ushtarak. Danimarka, Lituania dhe Letonia përdorin një sistem rekrutimi të drejtuar nga lotaria, ndërsa Norvegjia dhe Suedia kanë shërbim të detyrueshëm selektiv.

Nuk ka zgjidhje të vetme për të gjithë, por studiuesit e Carnegie Europe argumentuan në një dokument politikash të vitit 2024, se mund të nxirren mësime nga shtetet nordike dhe baltike. Këto vende kanë prezantuar stimuj të ndryshëm për ta bërë shërbimin ushtarak më tërheqës, duke përfshirë përfitime financiare dhe mundësi punësimi.

Lituania, për shembull, ofron mbështetje financiare për ata që i bashkohen vullnetarisht shërbimit, si dhe punësim dhe ndihmë arsimore gjatë dhe pas detyrës ushtarake. Dhe Forcat Mbrojtëse të Estonisë punojnë me punëdhënës privatë në programe të tilla si Rekrutimi Kibernetik i Forcave, ku ata i dërgojnë punonjësit e tyre në shërbimin kibernetik për të përmirësuar aftësitë e tyre dhe më pas i aplikojnë në punët e tyre.

“Shumë ushtarakë po kalojnë një lloj procesi të rishqyrtimit se cilat role duhet të jenë ushtarake dhe cilat role duhet të jenë civile, sepse natyra e luftës dhe e sigurisë kombëtare po ndryshon”, vuri në dukje Linda Slapakova, studiuese në RAND Europe.

Megjithatë, jo të gjithë janë dakord mbi nevojën për të rikthyer shërbimin e detyrueshëm ushtarak, një opsion ligjërisht i pamundur në disa vende dhe politikisht i pabesueshëm ose praktikisht i pamundur në të tjera.

“Duke parë vetëm ushtrinë, kërkohet shumë për sa i përket infrastrukturës së trajnimit, marrjen e njerëzve përmes kontrolleve mjekësore dhe regjistrimin e njerëzve për të kryer stërvitjen dhe shërbimin e tyre”, tha Slapakova për Euronews, duke theksuar se kjo lloj infrastrukture nuk ekziston në shumë vende.

“Nëse qëllimi është vetëm përmirësimi i aftësive të forcave të armatosura, mendoj se ka shumë çështje të tjera që vendet mund të shikojnë përpara se të fillojnë të marrin në konsideratë diçka si mandatimi i të rinjve për t’u bashkuar me shërbimin ushtarak ose civil”, shtoi ajo.

Një sondazh i Gallup i kryer vitin e kaluar zbuloi se vetëm 32 për qind e qytetarëve të BE-së, do të ishin të gatshëm të mbronin vendin e tyre në rast lufte.

Në ekonomitë kryesore të BE-së si Italia, Gjermania dhe Spanja, shifrat ishin edhe më të ulëta: vetëm 14 për qind e italianëve, 23 e gjermanëve dhe 29 e spanjollëve thanë se do të ishin të gatshëm të luftonin për vendin e tyre në kohë lufte. /Telegrafi/