Cili është plani i ri hapësinor i BE-së dhe pse ka rëndësi?

Komisioni Evropian paraqiti propozime të reja të martën për rrjetin e saj të tretë të madh satelitor për të plotësuar sistemet e tij ekzistuese.

Aktualisht, ekziston Galileo, një sistem lundrimi global dhe Copernicus i përdorur për vëzhgimin e tokës, raporton EuroNews, përcjell Telegrafi.

Ky konstelacion i ri satelitor do të sigurojë pavarësinë e vetë BE-së kur bëhet fjalë për sigurinë e sistemeve të saj të komunikimit, të cilat varen nga shumë satelitë joevropianë që rrotullohen rreth Tokës.

Në thelb, kjo synon t’i bëjë lidhjet të sigurta dhe të besueshme për sistemet evropiane, duke filluar nga menaxhimi i trafikut ajror dhe rrugor deri te operacionet e kërkim-shpëtimit në det dhe deri tek mbikëqyrja ushtarake dhe e zonës kufitare.

Pse është e rëndësishme?

Në një botë gjithnjë e në rritje dixhitale, mbrojtja e rrjeteve të komunikimit të BE-së është jetike për të siguruar që informacioni të mos bjerë në duar të gabuara.

Kjo mund të nënkuptojë shmangien e subjekteve jo-evropiane që të përgjojnë bisedat telefonike të liderëve të BE-së.

Është gjithashtu thelbësore për qëndrueshmërinë kibernetike të vetë bllokut, kështu që ndihmon në parandalimin e sulmeve kibernetike mbi llojin e sistemeve të përmendura më parë.

Propozimi synon gjithashtu të rrisë lidhjen në zona me rëndësi strategjike sikurse Afrika dhe Arktiku, ku pikat e zeza sinjalizuese janë kudo.

Brukseli gjithashtu dëshiron të merret me problemin në rritje të mbeturinave hapësinore të lëna pas nga satelitët e tjerë.

Brukseli po e quan këtë një qasje për menaxhimin e trafikut hapësinor, por nuk ka fuqinë për të vepruar në këtë fushë sipas traktateve të BE-së, kështu që për momentin do të vlerësojë kërkesat duke u angazhuar me shtetet anëtare dhe palët përkatëse të interesuara për të parë se çfarë mund të bëhet kolektivisht.

Si do të ndikojë në jetën tuaj?

Satelitët janë shumë më të rëndësishëm për jetën e përditshme sesa mund të mendohet.

Komisioni dëshiron të zgjerojë disponueshmërinë e lidhjes me brez të gjerë me shpejtësi të lartë dhe të pandërprerë në të gjithë kontinentin, duke hequr çdo ‘zonë të vdekur’ gjatë rrugës.

Në këtë mënyrë, çdo qytetar evropian do të ketë akses në internet kudo dhe në çdo shtet anëtar.

Konstelacioni i ri satelitor do të siguronte gjithashtu një rezervë për sistemet Galileo dhe Copernicus të BE-së në rast se bien nga sistemi, gjë që sipas Josef Aschbachar, drejtor i përgjithshëm i Agjencisë Evropiane të Hapësirës (ESA) do të kishte pasoja të rënda në Tokë.

“Vetëm imagjinoni kur satelitët fiken për një ditë. Kjo do ishte një katastrofë. Parashikimi i motit do të ishte shumë i keq… ndoshta dikush mund të thotë se mund të jetojmë me shi dhe diell, por kjo ka një implikim të madh për ekonominë”, tha Aschbacher për Euronews.

“Parashikimi i motit nga hapësira kontribuon me 61 miliardë euro në përfitime ekonomike për ekonominë evropiane. Pra, ndikime të mëdha ekonomike në parashikimin e motit”.

“Navigacioni – nëse fikni satelitët sigurisht, navigimi nuk funksionon më”, shtoi ai.

“Telekomunikacioni, tregjet e aksioneve – gjithçka varet nga satelitët sot. Pra, po, ne tashmë jemi absolutisht të varur dhe kjo varësi do të rritet në të ardhmen”.

Po në lidhje me koston? Nga vijnë paratë?

Kostoja totale e vlerësuar aktualisht është 6 miliardë euro, me 2.4 miliardë euro që vijnë nga buxheti i BE-së, nga shtetet anëtare dhe kontributet nga ESA.

Komisioni shpreson të marrë shumën e mbetur nga investimet e sektorit privat, raporton Euronews, përcjell Telegrafi.

Por, si me shumicën e projekteve të BE-së, vlerësimet fillestare zakonisht tejkalohen, kështu që a do t’ia vlejë vërtet projekti?

Eurodeputeti gjerman Niklas Nienass thotë se kjo do të varet nga shërbimet që ofron nga të cilat përfitojnë qytetarët.

“Bashkimi Evropian duhet të sigurojë qasje të internetit të bazuar në satelit për qytetarët me një çmim që gjithë mund ta përballojnë”, tha Neinass për Euronews.

Ai shtoi se nëse kjo mund të sigurohet, atëherë një buxhet më i lartë do të ishte më i pranueshëm.

“Aktualisht po flasim për një çmim prej 6 miliardë eurosh. Kjo mund të rritet në varësi të shërbimeve që ju shtoni, por 6 miliardë euro për 440 milionë njerëz që jetojnë në Evropë, kjo është 13 euro për të siguruar që të gjithë të kenë një lidhje të mirë interneti… Unë mendoj se shumica e njerëzve janë të gatshëm ta paguajnë atë”, tha ai.

Kur mund ta presim?

Nienass i tha Euronews se nëse Brukseli merr masat e veta, sistemi i ri satelitor mund të jetë funksional deri në vitin 2025.

Afati kohor aktual i dhënë nga Komisioni konfirmon një kohë e ngjashme për shërbimin fillestar, por shërbimi i plotë nuk do të jetë deri në mesin e vitit 2027, data më e hershme e mundshme.

Propozimi duhet gjithashtu të hyjë në rrugën e tij përmes Parlamentit Evropian dhe negociatave me shtetet anëtare, të cilat mund të marrin pak kohë. /Telegrafi/