Zbulim unik, arkeologët përfundojnë gërmimet në ‘qytetin e panjohur’ ilir, në Bushat të Shkodrës

Një ndërtesë unike ku mund të ishin zhvilluar ceremoni të rëndësishme politike dhe fetare dhe një sistem muresh që daton që nga periudha helenistike janë zbulimet që arkeologët nga Qendra Kërkimore e Antikitetit të Evropës Juglindore në Universitetin e Varshavës bënë në sezonet e gërmimeve që përfunduan në korrik në Bushat të Shkodrës.

Prej vitit 2018-të arkeologët kanë bërë kërkime mbi një “qytet të panjohur”, një zonë e gjerë pranë qytetit antik të Shkodrës, e rrethuar me mure ciklopike.

Ndërtesa ishte rreth 2,400 vjet e vjetër me “tre dhoma te bollshme dhe një korridor të gjatë”, thanë arkeologët.

Fotot tregojnë konturin e strukturës së shkatërruar.

Megjithëse emri i “qytetit të panjohur” nuk është vendosur akoma, dihet se ka qenë një qendër e rëndësishme urbane.

Kjo dëshmohet nga muret mbrojtëse të zbuluara dhe dy portat e qytetit që ndoshta datojnë nga shekulli i IV para Krishtit.

Rezultatet e gërmimeve të këtij viti konfirmojnë këtë hipotezë. Ata tregojnë gjithashtu se zona ka pasur edhe karakter fetar. Shumica e monumenteve përbëhen nga amfora (përfshirë ato korintike) dhe një numër mbresëlënës ‘skifosh’- enë për pirjen e verës të madhësive dhe formave nga më të ndryshme.

“Natyra trepalëshe e mjedisit arkitekturor mund të sugjerojë se ne kemi zbuluar një ndërtesë unike. Në të mendohet se janë mbajtur ceremoni të rëndësishme politike dhe fetare,” thotë profesor Piotr Dyczek nga Qendra Kërkimore e Antikitetit të Evropës Juglindore në Universitetin e Varshavës.

Ai e identifikoi ndërtesën si një ‘prytaneion’, një strukturë e lashtë greke ku mblidheshin zyrtarët e qeverisë, ose një ‘hestiateron’, që është një nga strukturat publike në të cilën digjej një zjarr që nuk shuhej kurrë “zjarri i përjetshëm” siç njihet.

Sipas studiuesve, zbulimi është i pazakontë dhe befasues pasi mund të vërtetojë se “qyteti i panjohur” jo vetëm që ishte planifikuar dhe ndërtuar sipas modelit grek, por edhe se, të paktën në periudhën e tij të hershme, ai kishte strukturën politike dhe organizative të një qyteti grek.

Vendbanimi, megjithatë, nuk ishte grek. “Qyteti ishte pjesë e Ilirisë së lashtë”, thanë arkeologët. Ilirët kontrolluan pjesën më të madhe të Ballkanit të sotëm derisa u pushtuan nga romakët e lashtë në 168 para Krishtit, sipas Britannica.