Shkalla e lartë e papunësisë ka bërë që të rinjtë në Maqedoni të ardhmen e tyre gjithnjë e më shumë ta shohin jashtë vendit. Përderisa institucionet shtetërore nuk kanë informacion për numrin e të rinjve që janë larguar nga vendi, madje nuk dihen as profilet e atyre, të cilët janë larguar për gjetur punë në ndonjë nga vendet e Bashkimit Evropian, në bazë të të dhënave të Bankës Botërore, shkalla e papunësisë në mesin e të rinjve në Maqedoni, është mbi 50 për qind.
Ylber Gashi, kryetar i Unionit të Shkollave të Mesme me mësim në gjuhën shqipe, thotë për Radion Evropa e Lirë se janë dy arsye kryesore që i bëjnë të rinjtë të largohen nga vendi, gjendja e rëndë ekonomike dhe rënia e cilësisë së arsimit.
“Përpos asaj se janë shkaqet ekonomike, rinia nga Maqedonia largohet edhe për arsye se puna e tyre, qoftë ajo fizike apo intelektuale, nuk paguhet mirë, përkatësisht nuk vlerësohet aq sa duhet. Sa i përket procesit të arsimit, mungojnë kushtet sa i përket cilësisë, dhe nga ana tjetër edhe pse dikush përfundon studimet me sukses të lartë, për shkak të nepotizmit dhe influencës politike, nuk arrin të punësohet. Kjo i dekurajon të rinjtë për ta parë perspektivën në vend“, thotë Gashi.
Ndryshe, në bazë të një hulumtimi të realizuar nga Koalicioni i të rinjve “Sega”, një e katërta e të rinjve në Maqedoni, të cilët nuk janë të përfshirë fare në sistemin e punës, nuk ndjekin arsimin e lartë apo trajnime për t`u kualifikuar në ndonjë lëmi.
“Pikërisht ky grup duhet të jetë në fokus të politikave të autoriteteve udhëheqëse të vendit për punësim, sepse kështu është në vendet e zhvilluara demokratike. Kjo ngaqë pasivizimi i këtij kapitali njerëzor, paraqet kërcënim apo rrezik, jo vetëm për të ardhmen e kësaj kategorie, por për mbarë shoqërinë, sepse bëhet fjalë për një shifër të lartë të të rinjve përkatësisht rreth 25 për qind e tyre. Pra, duhet bërë çmos që këta të rinj të kthehen në tregun e punës përmes aftësimit të tyre në lëmi të caktuara”, thotë për Radion Evropa e Lirë, Zoran Iliovski, nga organizata që në fokus ka të drejtat e të rinjve “Sega”.
Ndërkaq, Samet Shabani gjatë një projekti hulumtues “Migrimi i të rinjve”, ka ardhur në përfundim se gjatë dhjetë viteve të fundit janë të rinjtë me arsimim të lartë ata që largohen më së shumti nga Maqedonia.
“Sidomos në dekadëshin e fundit, ka një rritje ekstreme në migrimin e të rinjve me arsim të lartë të përfunduar, gjegjësisht migrimi i njohur si ‘migrimi i trurit’, domethënë kategoria e të rinjve që kërkojnë punë jo fizike. Mendoj se pikërisht ky lloj i migrimit shkakton gjendje alarmante për ardhmërinë e shtetit dhe në këtë pikë shteti duhet të marrë përmasa serioze për parandalimin e këtij fenomeni”.
“Në këtë kontekst, besoj se implementimi i meritokracisë, gjegjësisht punësimet në bazë të meritës e jo lojalitetit partiak është një ndër hapat më të rëndësishme që rinisë t’i kthehet shpresa për perspektivë në vend“, vlerëson Shabani.
Organizatat që në fokus kanë të rinjtë, thonë se Maqedonia do të paguajë kosto të lartë për shkak të largimit të të rinjve nga vendi dhe ngritjes së mesatares së moshës.
Ata theksojnë se ka një disbalancë mes asaj se çka ofrojnë universitet dhe çka në të vërtetë kërkon tregu i punës.
Sipas tyre, një nga sfidat më të mëdha të Maqedonisë si shtet, do të jetë harmonizimi i kërkesave mes sektorit të biznesit dhe fakulteteve në funksion të ngritjes së një perspektive të qëndrueshme për të rinjtë.
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNëse e shihni këtë grua, lajmërojeni policinë - dyshohet për vjedhje
Parashikimi i motit për të premten, shi, borë dhe erëra të furishme
Dërguti tha se grupi i Osmanit në Guxo është në bisedime për rikthimin në LDK, Meta: Absolutisht e pavërtetë
Në rastin "Kobra", babai i viktimës: Më ka ik fëmija në moshën më të mirë, arma nuk përdoret tek vëllezërit
Peci me akuza për PDK-në dhe LDK-në: A e dini se në vitin 2017, Ministria e Bujqësisë kishte paditur Fahrie Hotin, duke i kërkuar kthimin e mbi 17 mijë euro
14-vjeçari që theri për vdekje bashkëmoshatarin në Tiranë lihet në burg, grupi hetimor sekuestron kamerat e sigurisë
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Hej djem! Super xhaketa e Adidas tani vjen me zbritje ekskluzive vetëm për ju
Atletet e famshme Reebook vijnë me zbritje t’hatashme
Kreativiteti i fëmijëve tuaj fillon me këtë tabelë të zezë nga Vitorja – Përfitoni 20% zbritje ekskluzive
A don me u dok si zotni këtë sezon të dasmave?
Më të lexuarat
“Do më japësh një dy mijë lekësh të blej tost", babai i Martinit rrëfen mes lotësh bisedën e fundit me të birin
Pas urdhër-arrestit kundër tij, Netanyahu: Ditë e zezë për drejtësinë, nuk e njoh vendimin e gjykatës
"Është budalla, e rrah gruaja", Olta Gixhari flet për Luizin dhe BBVA: Gjysma e publikut ishin me mua, me të s'kam folur as kur kemi bërë filmin bashkë
Dërguti: Grupi i Osmanit në Guxo në bisedime për rikthimin në LDK, brenda dy ditësh dalin publikisht
Gjykimi i vëllezërve Vllasaliu në rastin e vrasjes së Bedri Rexhepit, dëgjohet biseda e përgjuar mes të pandehurve
Mes lotësh flasin për herë të parë prindërit e Martinit: Nuk duam hakmarrje