Teleskopi James Webb regjistroi mbetjet e një ylli të shpërthyer

Teleskopi hapësinor, James Webb i NASA-s regjistroi detajet e mbetjes së njohur të supernovës, e cila ndodhet rreth 11 mijë vite dritë nga Toka.

Cassiopeia A (Cas A), një nga mbetjet më të reja të supernovës në galaktikën e Rrugës së Qumështit, u formua 340 vjet më parë pas shpërthimit të një ylli masiv. Dhe ndërsa spektakli i zhdukjes së një ylli masiv është një ngjarje dramatike, mbetja e tij luan një rol të rëndësishëm në shpërndarjen e komponentëve kyç që dërgojnë në formimin e brezave të rinj të yjeve.

Për shkak të afërsisë me Tokën, Cas A është studiuar nga observatorë të shumtë, si në tokë ashtu edhe në hapësirë, duke përfshirë Observatorin e NASA-s me rreze X Chandra dhe teleskopin hapësinor Hubble. Megjithatë, vëzhgimet nga teleskopi James Webb ofrojnë pamjen më të detajuar të këtij spektakli qiellor.

Kamera NIRCam regjistroi Cas A në detaje, duke ofruar një pasqyrë të përplasjes së materialit dhe gazit të hedhur nga ylli përpara shpërthimit të tij.

Fotot me rezolucion të lartë do t’i lejojnë shkencëtarët të zhbllokojnë pasurinë e informacionit shkencor të fshehur në këto ngjyra të gjalla, duke u fokusuar veçanërisht në proceset dinamike që ndodhin brenda mbetjes së supernovës.

Fotoja e fundit, e ngjyrosur për të përfaqësuar filtrat e ndryshëm të kamerës NIRCam, zbulon aktivitete të ndryshme.

Ngjyrat e gjalla në foto, veçanërisht ngjyrat e ndezura portokalli dhe rozë e lehtë, tregojnë grumbujt që përbëjnë guaskën e brendshme të mbetjes së supernovës.

Sipas NASA-s, këto grupime gazi përbëhen nga squfuri, oksigjeni, argon dhe neoni i mbetur nga ylli. Ky gaz përmban një përzierje pluhuri dhe molekulash që do të kontribuojnë në zhvillimin e yjeve dhe planetëve të rinj.

Fotot e reja ilustrojnë disa karakteristika të tjera intriguese të supernovës, të tilla si “vrimat rrethore” në zonën e njohur si Përbindëshi i Gjelbër. Këto vrima janë të përcaktuara dobët në emetimin e bardhë dhe vjollcë.

Tipari i vendosur në këndin e poshtëm djathtas quhet Baby Cas A dhe i ngjan “pasardhësit të supernovës kryesore”.

Ai ofron një pasqyrë mahnitëse në ndërveprimin kompleks të dritës dhe pluhurit, ndërsa mbetjet e shpërthimit të një ylli shtrihen deri te grimcat e ngrohta të largëta, që shkëlqejnë ndërsa ftohen.

Vështrimi i mprehtë i Webb-it në këtë supernova është çelësi për t’u ofruar astronomëve njohuri të reja mbi pasojat e shpërthimit të një ylli. /Telegrafi/