Në një botë ku fëmijët kalojnë gjithnjë e më shumë kohë para ekraneve, ekspertët nga Shkolla Mjekësore e Harvardit paralajmërojnë për rëndësinë e aktiviteteve që forcojnë zhvillimin kognitiv, emocional dhe social.
Hulumtimi i tyre tregon se përdorimi i tepërt i teknologjisë mund të ndikojë negativisht në sjellje, vëmendje dhe aftësi të të nxënit.
Nga ana tjetër, zakonet e përditshme pa ekran mund t'i ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë një marrëdhënie të shëndetshme dhe të ekuilibruar me botën përreth tyre.
Vakte të përbashkëta pa teknologji
Vaktet e rregullta familjare pa telefona ose televizorë nxisin bisedat dhe forcojnë lidhjet familjare. Një studim i Harvardit i vitit 2019 zbuloi se fëmijët që hanë rregullisht me prindërit e tyre kanë aftësi më të mira gjuhësore, qëndrueshmëri emocionale dhe kanë më pak gjasa të jenë në ankth. Biseda gjatë vakteve zgjeron fjalorin dhe i ndihmon fëmijët të mësojnë të njohin dhe interpretojnë sinjalet sociale.
Eksplorimi i natyrës dhe lojërat në natyrë
Të qenit jashtë inkurajon zhvillimin shqisor dhe motorik, zhvillon kreativitetin dhe zgjidhjen e problemeve. Një studim i vitit 2021 i Harvardit vuri në dukje se aktiviteti fizik rrit rrjedhjen e gjakut në tru dhe stimulon rritjen e lidhjeve nervore, duke përmirësuar kështu përqendrimin, kujtesën dhe fokusin.
Leximi i librave dhe tregimi i historive
Leximi i përbashkët forcon shkrim-leximin, imagjinatën dhe empatinë. Sipas një studimi të vitit 2019 nga Qendra e Harvardit për Zhvillimin e Fëmijëve, leximi aktivizon rajone të trurit përgjegjëse për imazhet dhe të kuptuarit, duke i ndihmuar fëmijët të kuptojnë më lehtë emocionet dhe përvojat e të tjerëve.
Aktivitete praktike dhe lojëra krijuese
Të luash me objekte fizike, siç janë enigmat ose blloqet, inkurajon të menduarit hapësinor, planifikimin dhe aftësitë motorike të imëta. Në një studim të vitit 2020 të quajtur Fuqia e Lojës, studiuesit e Harvardit theksuan se loja nuk është një pushim nga të mësuarit, por përkundrazi themeli i tij, pasi zhvillon përqendrimin dhe kontrollin emocional.
Ndërveprimi social dhe zhvillimi i empatisë
Kontakti i drejtpërdrejtë me fëmijë dhe të rritur të tjerë është thelbësor për zhvillimin e aftësive të komunikimit dhe ato sociale. Sipas një studimi të vitit 2024, koha e tepërt para ekranit zvogëlon mundësitë për ndërveprime në jetën reale, të cilat mund të dëmtojnë rregullimin emocional dhe njohjen sociale.
Kufizoni ekranet para gjumit
Drita blu nga ekranet ndërhyn në prodhimin e melatoninës dhe prish gjumin. Studiuesit e Harvardit këshillojnë shmangien e ekraneve të paktën një orë para gjumit, pasi mungesa e gjumit të thellë zvogëlon përqendrimin dhe stabilitetin emocional.
