Arsimi në Kosovë në krizë të thellë, inflacion diplomash por jo cilësi

Arsimi, ekonomia dhe shëndetësia, si sektorët më vital janë lënë anash dhe nuk kanë qenë prioritet i institucioneve qeverisëse.

Kështu u tha në tryezën me temën “Çështjet që e frenojnë zhvillimin në Kosovë”, organizuar nga Forum 2015, ku në fokus ishte gjendja në sektorin e ekonomisë, shëndetësisë dhe arsimit.

Luan Shllaku, nga KFOS tha se qëllimi i këtij forumi është që t’i ndihmojnë politikanët me analizat që janë bërë, me qëllim që këto analiza t’i prijnë agjendës qeveritare.

“Ka një kohë që jemi Republikë dhe ka disa vite, ku ne në forum jemi të mendimit se jemi duke i ngatërruar prioritetet zhvillimore të vendit.  Ne në forum e kemi një përshtypje, që sektorët më vital të shoqërisë i kemi lënë anash. Ekonomia shëndetësia dhe arsimi janë sektorë shumë vital e sa herë që nuk e kanë rrugën e trasuar nga shteti, sa herë që shteti nuk kujdeset mjaftë për këta sektorë ato i gjejnë rrugët e veta alternative. Por në këto raste jo pa shumë kolaterale, apo jo pa shumë dëme anësore, që në një moment mund ta ngufasin zhvillimin normal të këtyre sektorëve”, tha ai.

Besa Shahini, analiste e politikave arsimore tha se arsimi në Kosovë gjendet në një krizë të thellë.

E faktorët të cilët kanë ndikuar që ky sektor të arrijë në këtë pikë krize,  sipas saj, janë  faktori historik, planifikimi i dobët dhe buxheti i ulët.

“Nuk kemi dilemë që arsimi në Kosovë është në një krizë të thellë. Ndoshta nuk është e tepërt të thuhet që është kriza më e madhe që arsimi në Kosovë ka pasur prej që është themeluar sistemi arsimor, diku pas Luftës së Dytë Botërore. Organizata për bashkëpunim dhe zhvillim ekonomik OSCD përmes analizës që e ka bërë të raportit të studimit PISA, ku i kanë testuar nxënësit 15 vjeçar, diku në mbi 70 vende të botës për aftësitë e tyre bazike në lexim, kuptueshmëri matematikë dhe shkencë ka nxjerr Kosovën shumë keq. Rreth 80 për qind të 15 vjeçarëve në Kosovë janë analfabet funksional, që i bien që dinë të lexojnë dhe të shkruajnë, por nuk e kuptojnë mirë tekstet që i lexojnë dhe i shkruajnë….Në 10 vitet e fundit është trefishuar numri i studentëve. Është rrit jashtëzakonisht shumë numri i universiteteve publike edhe është vendos një stres i madh mbi mësimdhënësit dhe profesorët që janë të cilësisë së  mirë të cilët duhet të japin mësim në shumë universitete dhe janë në punë një numër i madh i mësimdhënësve pa përvojë, që si rezultat e ka zbrit jashtë mase cilësinë e arsimit të lartë. Kemi inflacion diplomash, por jo domosdoshmërish cilësi të njerëzve që kanë kryer këto universitete”, tha ajo.

Ndërkaq Alban Hashani nga instituti “Riinvest”, i cili foli për gjendjen në ekonomi tha se edhe  ky sektor përballet me probleme të mëdha.

Sipas tij, situata ekonomike në Kosovë, vazhdon të ketë shpërpjesëtime të mëdha, e cila reflektohet në papunësi të lartë dhe deficit të lartë tregtar.

E sa i përket shëndetësisë Hashani tha se ky sektor ka nevojë për një terapi urgjente.

Sipas tij, mungesa e trajtimit serioz të këtij sektori, ka bërë që sektori në fjalë të jetë në nivele të papranueshme.  /KP/