Shpesh vendosim vetëm një kufje, në mënyrë që me veshin tjetër të dëgjojmë çfarë ndodh përreth, por kjo zakon mund të na kushtojë shtrenjtë
Ekspertët paralajmërojnë se dëgjimi i njëanshëm e prish ekuilibrin natyral të sistemit dëgjimor, duke ndikuar drejtpërdrejt në mënyrën si truri përpunon tingujt dhe orientimin në hapësirë. Studimet e kryera në Universitetin e Harvardit dhe Institutin Kombëtar të Shëndetit në SHBA (NIH) tregojnë se veshët punojnë në sinkron, dhe ndarja e këtij balanci, si në rastin e përdorimit të vetëm një kufjeje, mund të shkaktojë lodhje të trurit, humbje graduale të ndjeshmërisë dhe çrregullime të perceptimit të drejtimit të zërit.
Më të rrezikuar janë ata që përdorin kufje çdo ditë gjatë punës, si operatorët në qendrat e thirrjeve apo personat që dëgjojnë gjatë në një anë, për shkak të zakoneve të punës apo vozitjes. Dëgjimi me vetëm një kufje, veçanërisht në ambiente të qeta, paraqet një rrezik real për shëndetin e dëgjimit, sepse truri mundohet të kompensojë mungesën e informacionit auditiv nga ana tjetër.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), truri është projektuar për perceptim “stereofonik”, pra për të pranuar tinguj në të dy veshët dhe për të vlerësuar distancën, drejtimin dhe volumin. Ngarkesa e vazhdueshme vetëm në një vesh përbën një situatë jonormale për sistemin nervor. Me kalimin e kohës, kjo mund të çojë në zë të vazhdueshëm në veshë (tinnitus), ndjesi presioni apo “mjegullimi” të dëgjimit, dhe në raste më të rënda, në shurdhim të pjesshëm njëanësor, transmeton Telegrafi.
Veshët nuk punojnë të pavarur
Mjekët otorinolaringologë theksojnë se dëgjimi nuk funksionon si dy aparate të ndara, por si një sistem i bashkërenduar. Kur një vesh fillon të dobësohet, edhe veshi tjetër, automatikisht, fillon të dëgjojë më keq. Trupi nuk e përshtat dëgjimin me veshin e shëndetshëm, por me atë të dëmtuar.
Sipas një raporti të National Institute on Deafness and Other Communication Disorders (NIDCD), personat që përdorin kufje vetëm në njërin vesh mund të zhvillojnë asimetrikë dëgjimore pas 9-12 muajsh përdorimi të rregullt.
Kujdes edhe ndaj lëkurës së kokës
Një tjetër efekt anësor, më pak i dukshëm, është presioni mbi folikulat e flokëve gjatë mbajtjes së kufjeve të mëdha. Dermatologët e Mayo Clinic theksojnë se përdorimi i zgjatur i kufjeve me jastëkë të ngushtë ose plastike mund të shkaktojë rrallim lokal të flokëve dhe irritim të lëkurës për shkak të mungesës së qarkullimit të ajrit. Rekomandohet që përdoruesit e rregullt të kufjeve të ndryshojnë pozicionin e tyre dhe të kontrollojnë periodikisht lëkurën e kokës për shenja skuqjeje apo ndjesi djegieje.
Fëmijët dhe të rinjtë në rrezik më të lartë
Fëmijët dhe adoleshentët janë grupi më i ndjeshëm ndaj dëmtimit të dëgjimit për shkak të përdorimit të tepruar të kufjeve. OBSH vlerëson se mbi 1 miliard të rinj në botë janë të rrezikuar nga humbja e dëgjimit për shkak të ekspozimit të gjatë ndaj muzikës me volum të lartë. Një studim i Centers for Disease Control and Prevention (CDC) në SHBA tregon se 1 në 8 fëmijë të moshës 6-19 vjeç tashmë ka dëmtime të lehta ose të moderuara të dëgjimit për shkak të kufjeve ose pajisjeve audio.
Niveli i sigurt i zërit për dëgjim afatgjatë është deri në 80 decibel (dB), sipas OBSH-së dhe Agjencisë Evropiane për Sigurinë e Punës. Çdo gjë mbi këtë nivel, nëse zgjat më shumë se 8 orë, mund të shkaktojë dëmtime të përhershme të qelizave ndijore në veshin e brendshëm. Muzika mbi 100 dB mund të jetë e dëmshme brenda pak minutash.
Si ta mbroni dëgjimin tuaj
Për të reduktuar rrezikun e dëmtimit të dëgjimit, ekspertët rekomandojnë:
▪ Përdorni gjithmonë të dy kufjet, për të ruajtur ekuilibrin natyror të dëgjimit.
▪ Mbajeni volumin nën 60% të kapacitetit maksimal të pajisjes.
▪ Bëni pushime çdo 60 minuta dëgjim për të relaksuar aparatin dëgjimor.
▪ Zgjidhni kufje që përshtaten mirë dhe që izolojnë zhurmën e jashtme, në mënyrë që të mos keni nevojë të ngrini volumin.
▪ Përdorni pajisje me kufizim automatik të volumit – shumë telefona dhe laptopë modernë e kanë këtë opsion.
OBSH rekomandon rregullin “60/60”: dëgjoni maksimumi 60 minuta në ditë në 60% të volumit, si një mënyrë të sigurt për të shmangur dëmtimin e dëgjimit.
Përfundim
Dëgjimi është një nga shqisat më të ndjeshme që kemi, dhe dëmtimet e tij shpesh janë të pakthyeshme. Përvetësimi i hershëm i zakoneve të shëndetshme të dëgjimit, veçanërisht shmangia e dëgjimit me vetëm një kufje, është investim në shëndetin tuaj të përhershëm. /Telegrafi/
