Një stil jetese i pashëndetshëm është një ndër shkaqet kryesore të sëmundjeve që çojnë në vdekje të parakohshme.
Kjo vihet re veçanërisht në vendet e zhvilluara, ndërkohë që rreth 41 milionë njerëz humbin jetën çdo vit nga sëmundjet jo të transmetueshme, kardiovaskulare, sëmundjet kronike të frymëmarrjes, kanceri, diabeti, sëmundje të tjera që lidhen me metabolizmin apo me shëndetin mendor. Kjo parantezë u bë nga kreu i departamantit të alergologjisë dhe sëmundjeve pulmonare në Institutin Kombëtar të Mjekësisë në Varshavë.
Duke diskutar në panelin me tematikë, “Shëndeti dhe përfitimet ekonomike nga koncepti i reduktimit të dëmit” në Forumin e 14-të Global të Nikotinës në Varshavë, Fal theksoi se këto sëmundje “marrin” mesatarisht 20-25 vite të jetës sonë.
“Ne zakonisht i monitorojmë këto pesë sëmundje kyçe përmes pesë faktorëve kryesorë të rrezikut. Në to përfshihet një dietë jo e shëndetshme për zhvillimin e sëmundjeve kardiovaskulare, konsumimi i cigares për sëmundjet kronike të frymëmarrjes, abuzimi me alkoolin për zhvillimin e kancerit, mungesa e aktivitetit fizik për diabetin dhe sëmundjet mendore dhe neurologjike si pasojë e ndotjes së ajrit”, tha Fal.
Ai shton gjithashtu se pirja dhe tymi i duhanit në vetvete janë faktorë kryesorë të rrezikut, ky pohim mbështetet edhe në shifra. Çdo vit, më shumë se 8 milionë njerëz vdesin si pasojë e duhanpirjes, këtu përfshihen edhe 1 milionë konsumues pasivë, pra ata që nuk kanë ndezur kurrë një cigare.
“Tymi i duhanit është ai që vret si duhanpirësit ashtu edhe ata jo duhanpirës. Sa i takon nikotinës, që shquhet si arsyeja kryesore se pse duhanpirësit konsumojnë cigare, në fakt mbart disa faktorë rreziku, por nuk është shkaktarja e sëmundjeve që lidhen drejtpërdrejt me duhanpirjen”, shpjegon Fal.
Ai gjithashtu u ndal edhe te koncepti i reduktimit të dëmit, si një formë për të zhdukur një zakon të dëmshëm, duke e zëvendësuar atë me një alternativë potencialisht me produkte me risk të reduktuar. Fal thekson se investimi në masa parandaluese është zgjidhja më e mirë, e cila “përqafon“ konceptin në fjalë.
“Zëvendësimi i diçkaje që është shumë e keqe me diçka tjetër që mbart më pak rrezik është një ide e mirë nëse nuk mund t’i largojmë duhanpirësit në ndonjë mënyrë tjetër”, thotë Fal.
Ai përmendi se të dhënat e fundit tregojnë se aktualisht në botë ka 1.3 miliardë duhanpirës, krahasuar me vetëm 10 vjet më parë kur ky numër ishte 1.1 miliardë.
“Kjo do të thotë se numri i duhanpirësve në popullatën e përgjithshme është rritur statistikisht, në raport me rritjen e popullsisë”, vijoi ai.
Fal, i cili ka shërbyer si kreu i shoqatës së shëndetit publik në Poloni për 10 vjet, u ndal edhe në shifra të tjera krahasuese.
Pothuajse 1/3 e duhanpirësve në botë jetojnë në Kinë dhe në Indi. Nga ana tjetër, disa vende kryesore evropiane si Suedia, Britania e Madhe dhe Republika Çeke, të cilat nuk ndjekin modelin “lërë tani” kanë arritur të ulin ndjeshëm shkallën e konsumit të duhanit në nivel kombëtar, duke prezantuar konceptin e reduktimit të dëmit, të përshtatur në politika rregullatore e afatgjata si dhe me masa parandaluese.
“Vitin e kaluar, ne analizuam ‘epideminë’ e duhanpirjes në vendin tonë për Parlamentin polak dhe arritëm në përfundimin se mënyra më e mirë për të dalë nga statistikat e frikshme është parandalimi. Dhe ka tre nivele parandalimi – parandalimi parësor pastaj disponueshmërinë e alternativave. Politika tatimore është një mjet i dobishëm, me anë të të cilit jo vetëm që mund të rrisim çmimin e cigareve, por në të njëjtin kohë mbajmë gjithaashtu disa alternativa. Këto produkte alternative janë të vërtetuara shkëncërisht se janë më pak të dëmshme dhe me një çmim më të ulët se cigaret normale, do t’i stimulojë duhanpirësit të kalojnë në opsione më pak të dëmshme”, përfundoi ai.
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumë![Filloi fushata](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Denis-Rudi-interviste-foto-Ridvan-Slivova-4-780x439.jpg)
Filloi fushata "Super Vendore" në Super Viva - në mbështetje të produkteve vendore
![Festoni Pavarësinë e Kosovës në Grand Blue Fafa Resort & Spa](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/026292b1-eb95-4de3-b9ea-268839beff30-1-780x439.jpg)
Festoni Pavarësinë e Kosovës në Grand Blue Fafa Resort & Spa
![Telegrafi Jobs - Ku ëndrrat profesionale bëhen realitet!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Telegrafi-Jobs-780x439-2.png)
Telegrafi Jobs - Ku ëndrrat profesionale bëhen realitet!
![](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/kosova-bojkoton-780x439-1-1.jpg)
"KOSOVA BOJKOTON", një numër i madh i qytetarëve i bashkohen iniciativës për bojkot të maketeve sot dhe nesër
![Wolt sjell surpriza me aktivizimin e dhuratave për ditën e Shën Valentinit, tani i disponueshëm globalisht dhe për konsumatorët në Kosovë](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/rsz_foto_03-1-780x439.jpg)
Wolt sjell surpriza me aktivizimin e dhuratave për ditën e Shën Valentinit, tani i disponueshëm globalisht dhe për konsumatorët në Kosovë
![Bizneset kërkojnë heqjen e tarifës për pagesat elektronike me POS, ja çfarë thonë nga BQK-ja?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/96121739614952-e1739641394504-780x439.jpg)
Bizneset kërkojnë heqjen e tarifës për pagesat elektronike me POS, ja çfarë thonë nga BQK-ja?
![104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/09/image2-380x233.jpeg)
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
![Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/Screenshot-2024-02-20-142648-380x233.png)
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
![Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/1a-1-380x233.jpg)
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
![Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/DSC00994-380x233.jpg)
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
![Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2023/07/foto-kryesore-per-tlgre-380x233.jpg)
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
![A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/ballkan-summit-380x233.jpg)
A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?
![Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/01/rsz_220250130_telegrafi_deals-380x233.png)
Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!
![Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/01/1-272-380x233.jpg)
Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?
![Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/12/20241218-Telegrafi-Deals-380x233.png)
Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!
![25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2020/11/1_optimized-380x233.png)
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Më të lexuarat
![Osmani dhe Kurti me një foto të përbashkët në Mynih të Gjermanisë](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/480197055_10162293276589133_801476930299187836_n-1-e1739659801845-780x439.jpg)
Osmani dhe Kurti me një foto të përbashkët në Mynih të Gjermanisë
![Eksperti i leximit të buzëve zbulon se çfarë kërkoi Bellingham nga gjyqtari para se të ndëshkohej me karton të kuq](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Nicola-Hickling-780x439.png)
Eksperti i leximit të buzëve zbulon se çfarë kërkoi Bellingham nga gjyqtari para se të ndëshkohej me karton të kuq
![Befasi emocionuese për Gjestin, takohet me motrën dhe vëllain për herë të parë pas katër muajsh izolimi](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/gje8.jpg)
Befasi emocionuese për Gjestin, takohet me motrën dhe vëllain për herë të parë pas katër muajsh izolimi
![Publikohet videoja e transkriptuar nga biseda e Bellingham me gjyqtarin që e ndëshkoi me karton të kuq](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/refer-780x439.png)
Publikohet videoja e transkriptuar nga biseda e Bellingham me gjyqtarin që e ndëshkoi me karton të kuq
![Me çfarë armësh krenohet ushtria shqiptare? Vengu: Nuk kemi asnjë avion, gabim i pafalshëm](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/vengu-780x439.jpg)
Me çfarë armësh krenohet ushtria shqiptare? Vengu: Nuk kemi asnjë avion, gabim i pafalshëm
![Ronaldo Nazario emëron ish-shokun te Real Madridi si më të dobëtin që ka parë në karrierë](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/ronaldo-2-780x439.png)
Ronaldo Nazario emëron ish-shokun te Real Madridi si më të dobëtin që ka parë në karrierë