Botë Nga Bota

SIPRI: Ukraina bëhet importuesi i tretë më i madh i armëve në botë – vendet evropiane duan të blejnë më shumë armë dhe më shpejt

Para 2 vitesh

Vendet në Evropë kanë rritur ndjeshëm importet e tyre të armëve në përgjigje të tensioneve me Rusinë, ka thënë një institut i shquar, me Ukrainën që u shfaq si importuesi i tretë më i madh i armëve në botë pas fillimit të agresionit rus vitin e kaluar.

Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve të Paqes në Stokholm (SIPRI), në një raport të ri të hënën, tha se shtetet evropiane rritën importet e tyre të armëve kryesore me 47 për qind në periudhën pesëvjeçare midis 2018 dhe 2022, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Sipas raportit, shtetet e NATO-s në Evropë panë një rritje edhe më të madhe, duke rritur importet e tyre të armëve kryesore me 65 për qind në të njëjtën periudhë.

Në anën tjetër, nivelet globale të transfertave të armëve ranë me 5.1 për qind.

“Edhe pse transfertat e armëve kanë rënë globalisht, ato në Evropë janë rritur ndjeshëm për shkak të tensioneve midis Rusisë dhe shumicës së shteteve të tjera evropiane”, ka thënë Pieter D Wezeman, studiues i lartë në Programin e Transferimeve të Armëve SIPRI.

“Pas pushtimit rus të Ukrainës, shtetet evropiane duan të importojnë më shumë armë, më shpejt”, ka shtuar ai.

Dhe Shtetet e Bashkuara, Franca dhe Koreja e Jugut ishin furnizuesit më të mëdhenj të vendeve të NATO-s në Evropë gjatë pesë viteve të fundit, ndërsa SHBA, Polonia, Gjermania dhe Mbretëria e Bashkuar furnizuan me më së shumti armë Ukrainën vitin e kaluar.

Lufta në Ukrainë pati gjithashtu një ndikim të kufizuar në vëllimin e përgjithshëm të armëve në periudhën e fundit pesëvjeçare, shtoi ai.

Ndërkohë, megjithëse niveli i eksporteve të armëve amerikane në Ukrainë pa një rritje të mprehtë, ai ishte ende nën nivelet që Uashingtoni dërgoi në katër shtete të tjera vitin e kaluar – Kuvajt, Arabi Saudite, Katar dhe Japoni, tha SIPRI.

Kjo për shkak se furnizimet e SHBA-së në Ukrainë përfshinin pajisje ushtarake relativisht më pak të avancuara dhe kryesisht të përdorura, ndërsa katër shtetet e tjera morën armë të reja të avancuara, si aeroplanë luftarakë dhe sisteme të mbrojtjes ajrore, shtoi grupi i ekspertëve.

SHBA mbeti eksportuesi kryesor i pajisjeve të mbrojtjes në botë dhe pjesa e saj në eksportet globale të armëve u rrit në 40 për qind nga 33 për qind në pesë vitet e fundit.

Por eksporti i Rusisë, furnizuesi i dytë më i madh në botë, ra në 16 për qind nga 22 për qind.

“Ka të ngjarë që pushtimi i Ukrainës të kufizojë më tej eksportet e armëve të Rusisë”, parashikon Siemon T Wezeman, studiues i lartë në Programin e Transferimeve të Armëve SIPRI. “Kjo për shkak se Rusia do të ketë prioritet furnizimin e forcave të saj të armatosura dhe kërkesa nga shtetet e tjera do të mbetet e ulët për shkak të sanksioneve tregtare ndaj Rusisë dhe rritjes së presionit nga SHBA dhe aleatët e saj për të mos blerë armë ruse”.

Për shembull, Egjipti, një nga klientët më të mëdhenj të Rusisë, anuloi një porosi të madhe për aeroplanë luftarakë në vitin 2022, ndoshta për shkak të presionit të SHBA-së, tha SIPRI, përcjell Telegrafi.

Ndërsa eksportet e armëve të Rusisë ranë, Franca, furnizuesi i tretë më i madh në botë, ka fituar një pjesë më të madhe të tregtisë globale të armëve, thekson SIPRI.

“Pjesa” e Francës u rrit nga 7.1 për qind në 11 për qind në periudhën midis 2018 dhe 2022, për shkak të eksporteve në shtetet e Azisë Paqësorit dhe Lindjes së Mesme.

Trendi duket se do të vazhdojë pasi, deri në fund të vitit 2022, Franca kishte shumë më tepër porosi të papaguara për eksportet e armëve sesa Rusia, tha SIPRI.

Ngjashëm me Evropën, Azia Lindore – një rajon tjetër me tension të lartë gjeopolitik – pa një rritje të mprehtë në importet e armëve.

Rritjet më të mëdha në rajon ishin nga aleatët e SHBA-së, Koreja e Jugut dhe Japonia me 61 për qind dhe 171 për qind, respektivisht. Australia gjithashtu rriti importet e saj me 23 për qind.

SIPRI ia atribuoi rritjen “perceptimeve në rritje të kërcënimeve nga Kina dhe Koreja e Veriut” dhe tha se furnizuesi kryesor për të tre vendet ishte SHBA.