Serbia pretendon se shqiptarët nuk janë fshirë prej listave të votuesve

Ministria për Administratë Shtetërore dhe Vetëqeverisje Lokale e Serbisë, e ka mohuar që mijëra shqiptarë të Luginës së Preshevës janë fshirë prej listave të votuesve dhe që policia i ka pasivizuar adresat dhe i ka lënë banorët pa dokumente personale.

Pasivizimi nënkupton fshirjen e qytetarëve prej adresave ku kanë qenë të regjistruar.

Ministri për Administratë Shtetërore dhe Vetëqeverisje Lokale dhe presidenti i trupit koordinues për komunat Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë, Aleksandar Martinoviq, ka thënë se këto pretendime janë “të papranueshme dhe plotësisht të pasakta”.

“I ashtuquajturi pasivizim i adresave të shqiptarëve në jug të Serbisë, nuk është duke ndodhur”, ka thënë ai, duke theksuar se shqiptarët në Serbi “kanë të drejtë për të votuar dhe të gjitha të drejtat tjera, sikurse të gjithë shtetasit tjerë të Serbisë”.

Sipas tij, pasivizimi i adresave bëhet “në përputhje me ligjin”.

“Ministria e Punëve të Brendshme e ka një procedurë unike për verifikim të adresave, prandaj nuk mund të thuhet se ka të bëjë me një grup apo territor specifik”, ka shtuar Martinoviq.

Ministria ka thënë, po ashtu, se prej fillimit të vitit 2023 “nuk është dorëzuar asnjë apel kundër vendimeve për fshirje të personave nga lista e votuesve në komunat Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë”.

Reagimi i Martinoviqit vjen një ditë pas artikullit të Radios Evropa e Lirë, që raporton për historinë e Safet Demiroviqit dhe Teuta Fazliut, shqiptarë prej jugut të Serbisë, adresat e të cilëve janë pasivizuar.

Diçka e tillë dyshohet se është bërë nën arsyetimin se ata nuk jetojnë në adresat e regjistruara.

Rasti i Demiroviqit dhe Fazliut ka arritur në Gjykatën Kushtetuese të Serbisë, dhe në apel është thënë se ata janë viktima të diskriminimit, dhe që policia ilegalisht i ka fshirë prej adresave, në mënyrë që t’iu mohohen të drejtat themelore.

Përveç të drejtës për dokumentacion dhe sigurim shëndetësor, aty u është mohuar edhe e drejta për të votuar në zgjedhje.

Pretendime të njëjta janë publikuar së fundi edhe nga Iniciativa e të Rinjve për të Drejta të Njeriut.

Sipas të dhënave të organiztës, prej vitit 2022, adresat e më shumë se 2.900 qytetarëve janë pasivuzuar në Luginën e Preshevës.

Në raport pretendohet se pasivizimi nuk është duke u kryer në përputhje me ligjin.

Lexo po ashtu Serbia i fshin nga lista e votimit mbi 3 mijë shqiptarë të Luginës

Problemi i pasivizimit të adresave është përmendur edhe në Raportin e Progresit të Komisionit Evropian, pjesa për Serbinë, kur është përmendur respektimi i të drejtave të minoriteteve.

Në raportin për vitin 2022 përmendet edhe që pjesëtarët e pakicës shqiptare kanë shprehur shqetësim për mënyrën se si kontrollohet adresa e tyre e banimit.

“Ekziston nevoja që autoritetet të sqarojnë më mirë për publikun si kryhen këto kontrolle”, është thënë mes tjerash në raport.

Në raportin e Departamentit amerikan të Shtetit, për vitin 2022, është përmendur se praktika e pasivizimit të adresave në Serbi, konsiderohet veprim kontrovers.

Safet Demiroviq dhe Teuta Fazliu janë dy nga shumë shqiptarë të Serbisë jugore, të cilëve u janë pasivizuar adresat ku janë të regjistruar.

Policia, sipas tyre, ua ka fshirë ato me shpjegimin se nuk jetojnë aty.

“Askush nuk më ka lajmëruar, as nuk më ka njoftuar [që adresa ime është çaktivizuar]”, thotë Demiroviq për Radion Evropa e Lirë.

Një përvojë të ngjashme thotë se ka kaluar edhe Teuta Fazliu. Duke folur për Shërbimin e Ballkanit të REL-it, ajo thotë se raste të ngjashme, kur bëhet fjalë për shqiptarët, ka pasur edhe më herët, por se numri është rritur ndjeshëm viteve të fundit.

“Jam gati të shkoj deri në Strasburg [ku gjendet Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut]”, thotë ajo.

Rasti i Demiroviqit dhe Fazliut ka arritur në Gjykatën Kushtetuese të Serbisë. Në ankesë, ata thonë se janë viktima të diskriminimit dhe se policia i ka fshirë në mënyrë të paligjshme nga adresat e tyre, për t’ua mohuar të drejtat elementare.

Përveç të drejtave për dokumente dhe sigurim shëndetësor, atyre, në këtë mënyrë, u është mohuar edhe e drejta për të votuar në zgjedhje.

Pretendimet e njëjta janë bërë edhe në një raport të publikuar së voni nga Iniciativa Rinore për të Drejtat e Njeriut në Serbi. Aty thuhet se përqindja e adresave të çaktivizuara në komunat e jugut, ku serbët janë shumicë, është shumë më e ulët – gjegjësisht nuk kalon një për qind të popullsisë së përgjithshme.

Në anën tjetër, në rastin e komunës së Medvegjës, ku jeton një popullatë e përzier serbe-shqiptare, kjo përqindje është shumë herë më e lartë – 21.2 për qind në periudhën 2015-2019.

Katër vjet më parë, Safet Demiroviq nga Banja e Sijarinës në komunën e Medvegjës, në jug të Serbisë, ka marrë vesh rastësisht se është fshirë nga adresa e tij. Ai ka shtëpi dhe kompani të regjistruar në atë vend.

Duke folur për Radion Evropa e Lirë, ai thotë se në vitin 2019 ka shkuar në stacionin lokal policor “për ta regjistruar veturën në emër të tij”.

Por, policia e ka pritur me njoftimin se adresa e tij është çaktivizuar dhe se nuk mund t’i marrë dokumentet.

Avokati i Demiroviqit dhe Fazliut, Aleksandar Olenik, thotë për Radion Evropa e Lirë se pas vendimit të policisë për çaktivizimin e adresave të tyre, ai ka parashtruar ankesë në Gjykatën Administrative për të dyja rastet.

“Ajo [gjykata] ka përsëritur atë që ka thënë policia, pa asnjë proces verifikimi”, thotë Olenik.

Ai thotë se instanca e radhës është Gjykata Kushtetuese. Në ankesën që ka bërë, ka thënë se Demiroviq dhe Fazliu janë viktima të diskriminimit.

“Në Vojvodinë dhe në Serbinë qendrore, policia, thjesht, nuk e bën këtë. Për shembull, keni studentë që prej vitesh jetojnë të paregjistruar në qendrat universitare, nuk jetojnë aty ku janë të regjistruar. Nuk i kemi ato raste [të çaktivizimit të adresave] as kur bëhet fjalë për pakicat e tjera kombëtare [në Serbi]”, thotë Olenik.