Ish-shefi i ushtrisë së SHBA-së në Evropë: Një qasje e re për Kosovën nënkupton rol kryesor të SHBA-së

Ish-shefi i ushtrisë së SHBA-së në Evropë, Ben Hodges, propozon një qasje të re për zgjidhjen e çështjes së Kosovës.

“Qasja e re” do të thotë një rol të madh të SHBA-së në negociata, një angazhim të modelit të Daytonit, por edhe përfshirjen e një negociatori të ri kryesor, si Richard Holbrooke”, tha Hodges.

Hodges këtë propozim e ka paraqitur në një blog me titull “Një qasje e re për Serbinë dhe Kosovën”, dhe shpjegoi se kjo do të thotë fillimin e “iniciativave të forta dhe të koordinuara”, e cila do të udhëhiqej nga SHBA në bashkëpunim me BE dhe NATO, si dhe për të siguruar kushtet që Beogradi dhe Prishtina të arrijnë konsensus mbi marrëdhëniet përfundimtare.

Duke folur për rolin e SHBA-së, ai tha se mund të arrijë një ndikim vendimtar në rajon, nëse zbatimi i një qasjeje gjithëpërfshirëse strategjike, integruar mirë me përpjekjet e BE-së dhe NATO-s, i cili fillon hapësirë politike për të dy liderët, Aleksandar Vuçiq dhe Hashim Thaçi, i mbron ata nga presionet e brendshme dhe të jashtme dhe ofron shpresë për arritjen e kompromiseve shumë të vështira, por të domosdoshme.

“Por, kjo do të jetë e mundur vetëm nëse ne tregojmë të njëjtin nivel angazhimi si gjatë negocimit të Marrëveshjes së Paqes në Dayton, përpara se të përfshiheshin forcat e IFOR dhe SFOR, të cilat përfundimisht çuan në një paqe të papërsosur, por të qëndrueshme në Ballkanin Perëndimor”, tha ai.

Për të pasur sukses në gjithë këtë, Perëndimi, sipas Hodgesit, ka nevojë për një diplomat të lartë që do të udhëheqë “diplomacinë e ndërmjetësimit”, siç ishte Richard Holbrooke.

Për të arritur këtë iniciativë, ai beson se duhet të plotësohen tre kushte kryesore dhe në radhë të parë është e nevojshme që presidenti i Kosovës Hashim Thaçi dhe homologu i tij serb Aleksandar Vuçiq të kenë hapësirë të mjaftueshme për të negociuar dhe për të kërkuar kompromis pa vendosur kufizime me Perëndimin.

Hodges në mënyrë specifike paralajmëron se Perëndimi duhet të përmbahet nga “pranimi” i mëtejshëm te Vuçiq dhe Thaçi.

“Ne duhet t’u japim atyre shpresë … Integrimi me vendet perëndimore duhet të duket si një qëllim i arritshëm me përfitime të prekshme ekonomike … do t’i mundësojë të dyja ata të shtyjnë ato grupe brenda radhëve të tyre që nuk shohin ndonjë përfitim nga integrimi me Perëndimin. SHBA, NATO dhe BE mund ta bëjnë këtë”, shprehet Hodges.

Si kusht i dytë, Hodges flet për nevojën për të marrë parasysh zgjidhjet lokale dhe përmend një shembull të një marrëveshjeje midis Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut.

Ai pranon se konflikti midis Serbisë dhe Kosovës është një lloj situate tjetër dhe se zgjidhja e saj mund të jetë më e vështirë.

“Por ne u japim presidentëve Vuçiq dhe Thaçi një shans për të treguar të njëjtin lloj guximi dhe shtetësie duke i lejuar ata të vijnë në zgjidhjen e dëshiruar. Janë ata që duhet të jetojnë me pasojat e saj”, sugjeron ai.

Si kusht i tretë thekson se presidenti Vuçiq ka nevojë për opsione strategjike për Serbinë – të bëhet një faktor përgjegjës dhe stabilizues në rajon duke arritur një marrëveshje paqësore me Kosovën dhe jo opsione të tilla si krijimi i një Kube ose Venezuele të re në Evropën Juglindore apo një shtet satelit që është i lidhur vetëm me Kremlinin.

Duke shpjeguar pse kjo është e vështirë, Hodges thotë se Vuçiq është nën presion të madh nga vendi, si dhe nga Rusia.

Sipas Hodges, presidenti Thaçi përballet me sfida të ngjashme, pasi frustrimet sugjerojnë disa grupe politike në Kosovë që të kërkojnë një qëndrim më agresiv ndaj Serbisë apo bashkimit me Shqipërinë.

Megjithatë, siç thekson ai, Vuçiq dhe Thaçi demonstruan në muajt e fundit disa “cilësitë e tyre shtetërore”, duke u përpjekur të gjejnë një zgjidhje për situatën që Perëndimi duket i pazgjidhshëm.

“E gjithë kjo konfirmon faktin se të dy liderët kanë nevojë për mbështetjen e Perëndimit”, tha Hodges. /kp/Telegrafi/