DokuFest paraqet dokumentimin e mizorive në Ukrainë përmes arteve pamore

Për shkak se situatat e rënda nuk vijnë kurrë një nga një, edicioni i DokuFestit me temën “New Order” përqendrohet jo vetëm në një, por në dy vende ku krizat humanitare janë më shumë se thjesht ngjarje mediatike: Palestina, e cila ka shfaqur filma që nga dita e hapjes, dhe Ukraina.

Për ata që janë të interesuar në politikën e aktivizmit, dihet se një nga aktet më të ndërgjegjshme që mund të bëni është krijimi i hapësirës që të ekzistojnë histori të tjera jetësore dhe të dëgjohen zëra. Hapja e vitrinës me fokus Ukrainën, ka filluar me një ekspozitë fotografike e pasuar nga shfaqja e filmit Iron Butterflies, shkruan DokuStories në DokuFest, përcjellë Telegrafi.

Me puthje të buta në stacionin e trenit përpara se ushtarët ukrainas të nisen për në luftë, ekspozita e fotografive të Mykhaylo Palinchak ofron artikulime të ndryshme se çka janë rrënojat dhe si mund të shfaqen.

Ndërsa dokumentimi i luftës përmes arteve pamore është sfidues, pasi terrori dhe bukuria shpesh mund të rezultojnë në realizime makabre, ekspozita e kuruar me shije nga Sasha Nabieva dhe Ferdi Limani ofron një rrugë graduale drejt mizorive të luftës. Duke filluar me ngjyra të gjalla, magjepsëse dhe duke përfunduar me dorën e ekspozuar, të palëvizshme të një trupi të kthyer në gri, fotografitë shfaqin forcat ushtarake, peizazhet e shkatërruara të hapësirave publike dhe private, kryqe të pavarura, luhatëse dhe akte të shikimit nga dritarja. Bie në sy pamja e jetës nga toka, ku ndodh rrënimi dhe asgjësimi, si dhe një pamje e jetës nën tokë, ku duken pak shkëndija shprese dhe qëndrueshmërie.

Ekspozita u hap nga Veton Nurkollari, Drejtor Artistik i DokuFest, i cili shënoi me pak fjalë bashkëpunimin e parë të festivalit me Docudays, festivalin e filmit dokumentar të Kievit. Yuliia Kovalenko, Drejtore e Programit të Docudays, e cila ishte gjithashtu e pranishme në hapjen e ekspozitës, tërhoqi vëmendjen për peizazhin më të madh të fatkeqësisë mbarëbotërore: “Arti ka akoma mundësi të sjellë çështjen e përgjegjësisë në tryezë dhe të na mësojë, më në fund, që kurrë më do të thotë kurrë më”.

Ekspozita e fotografive, shkruan DokuStories, u pasua me shfaqjen e filmit në programin Focus-Ukraine, Iron Butterflies. Kjo flutur, ndryshe nga ajo e DokuFest, ka krahë hekuri, për fillim. Ndryshe nga flutura e DokuFest, kjo përfaqëson dhunën dhe shkatërrimin në mënyrën që mundet vetëm një avion ushtarak. Duke u mbështetur në arkivat e televizionit dhe kronikat e lajmeve, si dhe në pamjet e telefonave dhe xhirimet e drejtpërdrejta, filmi i Roman Liubyi na çon në një hetim të thelluar pas rënies së një avioni malajzian më 2014, që po udhëtonte nga Amsterdam Schiphol në Kuala Lumpur, i cili u godit në territorin ukrainas në mesin e konfliktit që po vazhdonte midis qeverisë ukrainase dhe grupeve të armatosura. Pra, akti i fluturimit është personazhi kryesor në këtë film, pasi gjitat, aeroplanët lodra dhe trajektoret e linjave ajrore që portretizojnë lëvizjen dhe lirinë përsëriten shpesh.

Megjithatë, në një mënyrë të guximshme që ndërthur dramaturgjinë dhe jetën e përditshme, i njëjti akt fluturimi shndërrohet në fatkeqësi dhe bëhet pikërisht arsyeja që ndërpret lëvizjen dhe lirinë e njerëzve, si metaforikisht ashtu edhe në kuptimin e fjalëpërfjalshëm. Megjithatë, synimi kryesor i filmit është t’i tregojë botës se mizoritë që ndodhin në Ukrainë kanë një histori më të gjatë fërkimi dhe dhune të vazhdueshme, duke bërë ndërgjegjësimin e duhur paraprak të botës për forcën e tyre tërheqëse, shkruan DokuStories.

Programi Focus Ukraine do të vazhdojë ditët në vijim me A Bit of Stranger, Intercepted, Mission 200, dhe Nice Ladies, së bashku me një program filmash të shkurtër të kuruar në mënyrë të kujdesshme. /Telegrafi/