Çka është ‘shtetas natyral amerikan’ dhe kush lejohet të kandidojë për president?

Disa prej mbështetësve të Donald Trumpit po bëjnë pretendime të rreme se Kamala Harris nuk ka të drejtë të kandidojë për president të SHBA-së, duke i bërë jehonë lëvizjes anti-Obama “birther”, të cilën e kishte promovuar Trump.

Ky i fundit ka një histori të gjatë të pretendimeve të pabaza ndaj kundërshtarëve politikë për zgjedhje – dhe disa nga mbështetësit po bëjnë pretendime të ngjashme të rreme për kandidaten demokrate për presidente, Harrisin, shkruan euronews.

Një grup i njohur si Federata Kombëtare e Asambleve Republikane ka nisur një përpjekje të gjatë për të delegjitimuar kandidaturën e demokrates, Harrisit mbi bazën se prindërit e saj nuk ishin qytetarë amerikanë në kohën e lindjes së saj, transmeton Telegrafi.

Federata e ka miratuar këtë teori si pozicionin e saj zyrtar – dhe duke e bërë këtë, ajo citoi rastin famëkeq të vitit “1857 Dred Scott”, në të cilin Gjykata e Lartë zbuloi se njerëzit e skllavëruar nuk ishin qytetarë amerikanë dhe kështu nuk kishin të drejtë për mbrojtje kushtetuese.

“Disa shtete, kandidatë dhe parti të mëdha politike e kanë injoruar këtë kualifikim themelor presidencial, duke përfshirë kandidatët Nikki Haley, Vivek Ramaswamy dhe Kamala Harris, prindërit e të cilëve nuk ishin shtetas amerikanë në kohën e lindjes së tyre”, argumenton federata në qëndrimin e saj zyrtar, duke treguar dy ish-kandidatë republikanë së bashku me kandidaten aktuale demokrate.

Did the National Federation of Republican Assemblies (NFRA) really unanimously adopt the position that Kamala Harris is ineligible to be President based on… the Dred Scott decision?!

h/t @LorenCollins pic.twitter.com/9LZsDfWdlM

— Andrew Fleischman (@ASFleischman) August 23, 2024

Nuk ka asnjë perspektivë realiste që Harris të bjerë ndesh me këtë argument ligjor, i cili mbështetet në një interpretim jashtëzakonisht të pazakontë të klauzolës “qytetar i natyrshëm” të amendamentit të parë të Kushtetutës së SHBA-së.

“Asnjë person, përveç një qytetari të natyrshëm ose një qytetari të Shteteve të Bashkuara në kohën e miratimit të kësaj kushtetute, nuk do të jetë i pranueshëm për postin e presidentit; as ndonjë person nuk do të ketë të drejtë për atë zyrë që nuk duhet të ketë mbushur moshën tridhjetë e pesë vjeç dhe të jetë katërmbëdhjetë vjet rezident brenda Shteteve të Bashkuara”, shkruan në amandament.

Harris e plotëson këtë standard në çdo mënyrë. Megjithatë, Trumpi dhe të tjerët kanë filluar të ngrenë pretendime të rreme në lidhje me identitetin e saj – ish-presidenti ka pretenduar në mënyrë të rreme se ajo ishte “bërë e zezë” pas disa vitesh sepse ajo fillimisht ishte indiane – ndërsa ai dhe republikanët e tjerë në mënyrë të përsëritur e shqiptojnë gabimisht emrin e saj të parë, duke theksuar se ajo nuk është me prejardhje europiano-amerikane.

Kjo është një rikthim në të ashtuquajturën panik të “birthers” të viteve 2010, një fenomen që Trumpi e përdori për t’u futur në arenën politike.

Në vitet 2010, shumë kohë përpara se të kandidonte për president, Trumpi u bë eksponenti më i zëshëm i një teorie të pabazuar se Barack Obama kishte lindur në Kenia, që do të thotë se ai duhet të përjashtohet nga kandidimi për president sipas klauzolës së “qytetarit natyral amerikan”.

Një pretendim se Obama ka lindur në Kenia, jo në SHBA, u përhap në mesin e mediave të krahut të djathtë dhe aktivistëve shumë përpara se Trumpi dhe të tjerët ta merrnin atë. Të ashtuquajturit “birthers” pretenduan se presidenti kishte fshehur të vërtetën dhe se ai duhej të siguronte dëshmi të forta për vendlindjen për t’u pranuar si një preferencë legjitime.

Kjo shpesh kombinohej me një pretendim të rremë se Obama po e fsheh faktin se është mysliman, një nocion që vizatohej në një fotografi të tij duke vizituar Kenian në vitin 2006 dhe emrin e tij të dytë, Hussein.

Në realitet, Obama ishte në gjendje të paraqiste certifikatën e lindjes dhe shtetësia nuk iu vë në dyshim kurrë nga askush. Trump, megjithatë, “i ra daulles për disa vite”.

Në vitin 2011, Obama shfrytëzoi paraqitjen në një darkë vjetore të Shoqatës së Korrespondentëve të Shtëpisë së Bardhë për ta tallurin Trumpin me obsesionin e tij rreth teorisë së lindjes, ndërsa Trump ishte ulur në audiencë.

Here’s a bit from the #WHCD when President Obama did a whole riff on @realDonaldTrump. Some think it was that impetus that made Trump run. pic.twitter.com/abUCcGfbKQ

— Katie Couric (@katiecouric) February 26, 2017

Në dritën e urrejtjes së qartë dhe të vazhdueshme personale të Trumpit ndaj Obamës, ky incident shpesh konsiderohet si një moment nxitës që e inkurajoi Trumpin të kandidojë më në fund për president pas disa vitesh analizash.

Rivali zgjedhor i Obamës në vitin 2008, John McCain, ishte gjithashtu për një kohë të shkurtër subjekt i pyetjeve në lidhje me përshtatshmërinë e tij, sepse ai nuk lindi në SHBA, por në Zonën e Kanalit të Panamasë, atëherë nën kontrollin e SHBA-së.

Në rastin e tij, diskutimi nuk u përqendrua në një teori të diskredituar me tone ksenofobike dhe anti-myslimane, por në një debat disi të ndërlikuar nëse klauzola e “qytetarit të lindur natyrshëm” aplikohej për njerëzit e lindur brenda zonës në kohën e lindjes së McCain-it, pasi ajo ishte nën juridiksionin e SHBA-së në atë kohë.

Por, ndryshe nga Obama, të cilit iu desh të duronte teoritë konspirative rreth biografisë së tij gjatë gjithë presidencës, shpejt u bë e qartë se ai nuk kishte dëshirë që ta largonte McCain-in nga lista e kandidatëve për shkak të një teknikaliteti apo për të vënë në dyshim identitetin e tij. /Telegrafi/