Çfarë librash u kërkuan dhe u lexuan më së shumti gjatë vitit 2025?

Përkundër sfidave nga teknologjia dhe rrjetet sociale, leximi mbetet një aktivitet i rëndësishëm për shumë të rinjt dhe mosha tjera në Kosovë.

Librat që zgjojnë një interesim te të rinjtë në Kosovë janë ato që kanë të bëjnë me zhvillimin personal, por janë edhe librat nga letërsia bashkëkohore, si dhe veprat nga autorët klasik.

Gjatë vitit 2025, Libraria Dukagjini ka shënuar një qarkullim të larmishëm librash, duke reflektuar interesat e lexuesve sipas grupmoshave dhe zhanreve.

Për moshat pak më të rritura dhe adoleshentët, më të kërkuar kanë qenë seritë si “Ditari i Gregut”, libra me ilustrime, si dhe letërsia e misterit, fantashkencës dhe klasikët e autorëve si Agatha Christie, Arthur Conan Doyle, Jane Austen dhe Dante.

Te të rriturit, romanca mbetet zhanri më i lexuar, me Colleen Hoover si autorja më e kërkuar, ndërsa fantashkenca me autorë si Isaac Asimov, Douglas Adams dhe H.G. Wells ruan popullaritet të vazhdueshëm. Librat jofiksion, vetë-ndihma dhe biznesi – nga Robert Kiyosaki, Tim Ferriss dhe Charles Duhigg – janë gjithashtu shumë të kërkuar.

Sipas përfaqësuesve të Librarisë Dukagjini, gjatë vitit kanë qarkulluar tituj të shumtë, që nga librat për fëmijë e deri te letërsia klasike, romanca, fantashkenca dhe librat jofiksion, duke dëshmuar një interes të vazhdueshëm për lexim.

Koordinatori në Librarinë Dukagjini, Elvin Blakaj, thekson për KosovaPress se analiza vjetore e qarkullimit të librave u mundëson të kuptojnë më qartë prirjet e lexuesve dhe nevojat e tyre sipas moshave.

“Në Librarinë Dukagjini, zakonisht në përfundim të vitit, ne shohim një riorganizim vjetor: si ka kaluar viti, çka është kërkuar, çka ka qarkulluar më shumë sa i përket librave dhe çka ka qenë diçka interesante. Këto mund t’ua tregojmë edhe juve në intervistë për librat e rinj që janë shitur. Aty kemi disa tituj shumë interesantë që kanë qarkulluar gjatë gjithë vitit, por që janë po ashtu interesantë për moshat e ndryshme.Nëse fillojmë me moshat e vogla, librat që kanë qarkulluar më së shumti janë lekturat, dhe lekturat që u dedikohen shkollave, klasave specifike, janë ato që prindërit vazhdojnë t’ua blejnë fëmijëve për lexime, si brenda shkollës ashtu edhe jashtë saj. Jashtë lekturave, i kemi dy libra që janë gjithmonë në qarkullim te ne, gati çdo vit prej se kanë dalë. Njëri është “Princi i Vogël”, i një autori francez, një tregim shumë i bukur për një djalë që përpiqet ta gjejë veten në një univers të madh. Ka thene Blakaj.

Ai ka shtuar se libri tjetër, i cili sivjet është bërë shumë i njohur, është i një autori amerikan, që flet për një pinguin dhe familjen e tij, problemet me të cilat përballet familja e pinguinëve, me ilustrime fantastike dhe një fabul shumë të bukur, një reprezentim tepër interesant i librit.

Sipas tij, te fëmijët kanë dominuar lekturat shkollore dhe libra klasikë si “Princi i Vogël”, si dhe tituj ilustrativë me fabula edukative.

“Nëse kalojmë te moshat pak më të rritura, atëherë kemi fëmijët që kalojnë në adoleshencë dhe që fillojnë të lexojnë vetë. Aty ka një numër të madh librash që ata i lexojnë, prej stripave dhe mangave japoneze e deri te tregimet që gradualisht fillojnë të bëhen pjesë e tyre. Aty e kemi “Ditari i Gregut”, Ketten Devasi – Qeni dhe Macja, të cilat janë seri librash me morale të shkurtra, që çdo fëmijë mund t’i kuptojë. Këto libra janë gjithmonë në kërkim, si nga fëmijët ashtu edhe nga prindërit që duan t’i nxisin fëmijët të lexojnë, sepse janë si stripa në formë vizatimesh. Kur kalojmë në adoleshencë, adoleshenca është faza kur fëmijët dalëngadalë duan ta gjejnë vetveten. Aty kemi fëmijë që kalojnë nëpër rrugë të ndryshme të letërsisë: disa fillojnë të lexojnë romancë të lehtë, letërsi për tinejxherë, por edhe ata që kalojnë në fantashkencë dhe mister/krim. Ata mund të lexojnë libra të lehtë si librat e Agatha Christie, që janë gjithmonë të kërkuar..”, thekson ai.

Sipas Blakajt, te mosha e tretë dominojnë librat jofiksion, shkencat, politika dhe ekonomia. Ai tha se në histori janë autorë si Robert HarrisdheNoel Malcolm me librin për Kosovën, një nga historitë më të mira për vendin tonë. Sipas Blakat, këta autorë imponohen si shpjegues të periudhave të ndryshme historike, jo vetëm vendore, por edhe ndërkombëtare.

Blakaj flet edhe preferencat e moshës mesatare.

“Për moshën tonë mesatare, aty kemi gjithçka. Kemi letërsinë e lehtë që lexohet më së shumti gjatë kohës së pushimeve, ku mbreti i kësaj letërsie është romanca dhe mbretëresha e këtij zhanri është padyshim Colleen Hoover. Ajo është një autore ndërkombëtare që me çdo libër të saj – që shpesh përshtatet në film apo serial – maksimizon qarkullimin e librave në librarinë tonë, deri në atë pikë sa nuk kemi mundësi t’i furnizojmë librat sa është kërkesa, posaçërisht kur del një audiomedi e re e saj. Një shembull është libri “Regretting You” (Pengu im), i cili është bërë film së fundmi, dhe me daljen e tij kemi pasur një qarkullim të pabesueshëm. Kjo vlen gjatë gjithë vitit, posaçërisht në verë dhe dimër, kur njerëzit kanë më shumë kohë të pushojnë dhe të lexojnë diçka për qejf... Te mosha e tretë dominojnë librat jofiksion, shkencat, politika dhe ekonomia. Në histori kemi autorë si Robert Harris dhe Noel Malcolm me librin për Kosovën, një nga historitë më të mira për vendin tonë. Këta autorë imponohen si shpjegues të periudhave të ndryshme historike, jo vetëm vendore, por edhe ndërkombëtare”, thekson ai.

Dukagjini sivjet ka bërë edhe përkthimet, siç janë veprat e Hermann Hesse.

Viti është shquar edhe për suksesin e autorëve shqiptarë dhe për përkthime cilësore të klasikëve botërorë.