Në sfondin e maleve Pyrenees të mbuluar me borë, thellë në luginën e Aragonit të Spanjës, është ngritur një ndërtesë mbresëlënëse dhe e bukur. Mirë se vini në “Stacionin Canfranc”, dikur një stacion i braktisur hekurudhor, tani një hotel luksoz.
Stacioni Canfranc u hap në vitin 1928 si një qendër e pasur hekurudhore, me një ceremoni inaugurimi, ku morën pjesë Mbreti i Spanjës dhe Presidenti i Republikës së Francës. Hoteli ndodhet jo shumë larg kufirit francez.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Canfranc ishte dëshmitar i arrestimeve, spiunazhit dhe trafikimit të arit. Në vitin 1970, stacioni i kishte mbyllur dyert, transmeton Telegrafi.
Stacioni qëndroi i mbyllur për dekada, derisa filloi puna për të transformuar ndërtesën ende të bukur, por të lënë pas dore prej kohësh, në një hotel të menaxhuar nga Barcelo Hotel Group. Pas disa vitesh rigjenerimi, Canfranc Station mirëpriti mysafirët e parë në janar të vitit 2023.
Adhuruesit e hekurudhave dhe historisë kanë zyrtarisht një destinacion të ri në listën e tyre, ndërsa kryebashkiaku i Canfranc, Fernando Sánchez Morales thotë se vendasit e kanë pritur hapjene hotelit “me entuziazëm”.
“Ne jemi shumë të kënaqur që stacionin është i gjallë dhe i ndritshëm përsëri”, tha Sanchez Morales për CNN Travel.
Kapitull I ri
Edhe si një gërmadhë, Canfranc tërhoqi vizitorët: Fotografët u dyndën në stacion, i cili ishte projektuar nga arkitekti spanjoll, Fernando Ramirez de Dampierre.
Ata që e shihnin ende të bukur ndërtesën e braktisur, thonë se objekti ishte më tërheqës në atë gjendje të rrënuar.
Por, Stacioni Canfranc gjithashtu duket mjaft spektakolar pas rigjallërimit dhe tashmë po tërheq mysafirë si hotel.
Arkitekti Thomas O’Hare e pa për herë të parë rastësisht Stacionin Canfranc disa vite më parë. Kur zbuloi se qendra e braktisur hekurudhore do të bëhej një hotel, O’Hare u zotua të kthehej pas përfundimit.
Sot, O’Hare, i cili jeton në Belfast në Irlandën e Veriut, është për pushime në hotel së bashku me familjen e tij.
“Pjesa e jashtme është shumë madhështore dhe sigurisht të jep përshtypjen e udhëtimit nga një kohë tjetër”, thotë O’Hare për CNN Travel.
O’Hares po i kalojnë ditët e tyre duke skijuar në Candanchu, vendpushimi më i vjetër spanjoll i skijimit, i cili është fqinj me hotelin.
Histori e trazuar
Për shkak të pozicionit të saj kufitar, pronësia e Stacionit Canfranc fillimisht u nda midis Francës dhe Spanjës. Tani është në pronësi të qeverisë lokale të Aragonit në Spanjë, e cila ka punuar në procesin e rigjenerimit me Barcelo Hotel Group.
Stacioni Canfranc luajti një rol aktiv gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke dëshmuar momente shprese dhe dëshpërimi.
Para okupimit të komunës së Canfranc nga nazistët, stacioni vepronte si porta e lirisë për disa hebrenj, që u persekutuan nga regjimi gjerman.
Ramon Javier Campo Fraile – shkrimtar, i cili fitoi çmimin Premio Nacional de Periodismo Digital Journalism në 2003, foli për CNN Travel në 2017 për historinë e Canfranc.
“Në vitet e para të Luftës së Dytë Botërore, nga viti 1940 deri në vitin 1942, mijëra hebrenj ikën me tren nga Canfranc për në Lisbonë dhe Shtetet e Bashkuara”, tha ai.
Ndër ata që ikën me tren nga Canfranc, sipas Campo Fraile, ishin piktorët Max Ernst, i cili nuk ishte hebre, dhe Marc Chagall. Këngëtarja dhe artistja amerikane, Josephine Baker gjithashtu kaloi tranzit përmes stacionit.
Spiunët udhëtuan me tren që t’i bashkohen rezistencës anti-naziste franceze dhe t’u dërgojnë mesazhe vendeve aleate.
“Ai u përdor gjithashtu nga aleatët, të cilët i kaluan informacione Francës dhe Spanjës përmes një rrjeti spiunazhi”, tha kryebashkiaku, Sanchez Morales në vitin 2017.
Sidoqoftë, nazistët morën nën kontroll komunën e Canfranc në nëntor të vitit 1942 dhe e mbajtën deri në qershor të vitit 1944, transmeton Telegrafi.
Arratisja përmes Canfranc u bë më e vështirë dhe stacioni u bë vendi i shumë arrestimeve.
Canfranc ishte e vetmja komunë spanjolle e pushtuar nga nazistët – dhe regjimi bëri të ndihet prania e tij. Campo Fraile tha se më shumë se 300 njerëz u arrestuan duke ikur drejt Lisbonës në Portugali dhe u dërguan në burgjet anembanë Spanjës.
“Gjermanët kontrolluan trafikun e arit dhe ulën flamurin francez”, shtoi ai.
Thashethemet për trafikim të arit përmes stacionit Canfranc janë përhapur për vite me radhë, por ato u konfirmuan vetëm në vitin 2000.
Campo Fraile i tha CNN Travel se një shofer autobusi lokal gjeti prova që zbulonin se “86 ton ar i nazistëve kaluan nëpër stacion midis 1942 dhe 1943”.
“Ne kemi gjetur shumë dokumente në arkivat evropiane dhe amerikane që vërtetojnë se më shumë se 100 ton ar kaluan nëpër zonë”, tha ai.
Rinovim i kujdesshëm
Përsëritja e re e Stacionit Canfranc synon të njohë dhe ruajë historinë e tij, duke filluar gjithashtu një kapitull të ri për stacionin dhe rajonin.
Maria Bellosta, menaxhere hoteli në Canfranc, thotë për CNN Travel se “vëmendje e veçantë i është kushtuar çdo detaji” të projektit të rigjenerimit.
Ishte e rëndësishme, shtoi Bellosta, që “të shmanget humbja edhe të një grime të identitetit dhe trashëgimisë së madhe”.
Me këtë “trashëgimi të madhe” vjen “një sfidë e madhe”, siç thotë Bellosta.
Ndërtesa e vitit 1928 duhej të përshtatej me standardet dhe luksin e një hoteli modern, pa humbur karakterin historik.
“Ne donim të ruanim ADN-në e saj, frymën e saj hekurudhore ndërkombëtare”, thotë Bellosta.
Dizajni i brendshëm i hotelit, produkt i studios së dizajnit “ILMIODESIGN” me qendër në Madrid, synon të evokojë vitet 1920 përmes pëlhurës, dekorit dhe uniformave të stafit.
Dizajni përfshin gjithashtu nyje specifike për atë që Bellosta e quan “trashëgimia historike, kulturore dhe sociale e Canfranc-ut dhe roli që ai luajti gjatë shekullit XX”.
Ngjyrat ndjellin peizazhin natyror dhe malor që rrethon hotelin.
Hoteli ka 104 dhoma, duke përfshirë katër suita. Ka një qendër “Wellness“, duke përfshirë një pishinë dhe tre restorante. Ajo që dikur ishte holli i stacionit, tani është recepsioni i hotelit.
I ftuari i hotelit, Thomas O’Hare vlerëson transformimin “me shije” të hollit të stacionit në recepsion të hotelit.
“Dhomat, bari dhe restoranti ndjek këtë ndjenjë të këndshme moderne përmes historisë së udhëtimit hekurudhor”, thotë ai.
Çështja kryesore për O’Hare është kostoja shtesë prej 15 eurove për shfrytëzimin e pishinës së hotelit. Plus, vendndodhja e bukur në shkëmbinjtë e Canfranc-ut do të thotë që nuk ka shumë hapësira rreth tij.
Ai sugjeron gjithashtu se mysafirët mund të përfitojnë nga një ekran që detajon historinë e Stacionit Canfranc. /Telegrafi/
