Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) ka publikuar raportin “Performanca e drejtësisë në ndjekjen dhe gjykimin e korrupsionit”, ku paraqiten gjetjet mbi trajtimin e rasteve të korrupsionit gjatë vitit 2024 dhe nëntëmujorit të parë të vitit 2025.
Gjatë prezantimit, hulumtuesi i lartë i IKD-së, Gzim Shala tha se nga 11 të akuzuarit për korrupsion të profilit të lartë, vetëm 3 prej tyre janë akuzuar duke mbajtur detyrën zyrtare, ndërsa 72.7% e personave tjerë janë akuzuar vetëm pasi që janë larguar nga detyra zyrtare.
Ai shtoi se në nëntëmujorin e parë të vitit 2025 situata ndryshon.
“Nga 4 zyrtarët e akuzuar, vetëm njëri akuzohet si ish-zyrtar, ndërsa tre të tjerët janë akuzuar për pozitat që ende mbajnë”, thuhet në njoftim.
Sipas tij, për vitin 2024, situata ka qenë edhe më problematike, duke theksuar se nga 7 të akuzuarit për korrupsion të profilit të lartë, asnjë prej tyre nuk është akuzuar gjatë kohës sa kanë mbajtur pozitën zyrtare, teksa Prokurori i Shtetit ka pësuar regres në trajtimin e numrit të lëndëve, për shkak se gjatë periudhës përkatëse nuk ka mundur të kryejë lëndë aq sa ka pranuar.
Shala ka kritikuar edhe mungesën e kërkesave për sekuestrim dhe konfiskim të pasurisë së përfituar në mënyrë të kundërligjshme, duke thënë se “në vetëm shtatë raste është bërë kërkesë për sekuestrim ose konfiskim… ndërsa në 29 raste një kërkesë e tillë nuk është bërë”.
Ai theksoi se vetëm “19% të aktakuzave Prokurori i Shtetit ka bërë kërkesë për sekuestrim… ndërsa 81% e aktakuzave janë ngritur pa një propozim të tillë”.
Shala paralajmëroi për rritje të numrit të lëndëve në Prokurori.
“Ky institucion e ka filluar vitin 2024 me 583 lëndë… në fund të nëntë (9) mujorit të parë të vitit 2025, numri i rasteve është ngritur në 880”.
Në tryezë foli edhe gjykatësi i Gjykatës Supreme, Afrim Shala, i cili tha se “sistemi gjyqësor ka arritur efikasitet mbi 100% në trajtimin e rasteve të korrupsionit, duke treguar përmirësim të vazhdueshëm”. Ai kujtoi se në vitin 2022 kishte sfida, por “nga viti 2022 e tutje kemi parë progres të theksuar”.
Gjykatësja e Apelit, Afërdita Bytyqi, deklaroi se rastet e korrupsionit trajtohen shpejt.
“maksimumi brenda tre muajve… dhe vetëm në raste të jashtëzakonshme mund të zgjasin deri një vit”. Ajo sqaroi se vonesat e rasteve të vjetra “lidhën me kompleksitetin e lëndëve.
Prokurori Zef Prendrecaj tha se raporti është i nevojshëm për transparencë.
“Ne i mirëpresim gjetjet dhe konstatimet… që ndihmon forcimin e sundimit të ligjit”.
Ndërsa anëtari i Këshillit Prokurorial, Arian Gashi, tha se vetëm “48% e aktakuzave për korrupsion kanë kaluar në gjykata gjatë vitit 2024”, duke shtuar se në 2025 ka një rritje në 60%.
Avokatja Albulena Ukimeri kritikoi mungesën e fokusit në rastet e profilit të lartë, duke thënë se: “Ndjekja penale e profilit të lartë mbetet në periferi… çdo vonesë është humbje e besimit të publikut”.
Përfaqësuesi i BE-së, Alfons Lentz, tha se “rasteve të nivelit të lartë korruptiv nuk u kushtohet vëmendja e duhur”, duke ngritur shqetësim edhe për mungesën e Strategjisë Antikorrupsion:
“Nuk e kemi Strategjinë Antikorrupsion… dhe kjo pengon adresimin e rasteve më të ndërlikuara”.
Në tryezë u diskutua edhe për provat që prokuroria përdor në aktakuza dhe për pranueshmërinë e tyre nga gjykatat, si dhe për sfidat procedurale.
Publikimi i raportit shërbeu si platformë për reflektim mbi progresin dhe sfidat në luftën kundër korrupsionit, duke hapur rrugën për rekomandime konkrete për përmirësimin e efikasitetit dhe transparencës në sistemin e drejtësisë. /Telegrafi/
