Botë Ballkan Bosnja

OKB ngre shqetësime për gjuhën e urrejtjes në Bosnje dhe Serbi: Po lartësohen kriminelët dhe mizoritë e tyre

Para 3 vitesh

Kombet e Bashkuara kanë shprehur shqetësimin për incidentet e fundit, gjuhën e urrejtjes dhe nxitjes së dhunës në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe në Serbi, si dhe frikën se aktet nxitëse do të përshkallëzohen përpara zgjedhjeve të këtij viti.

Serbët e Bosnjës festuan ditën e tyre kombëtare të dielën, duke shënuar krijimin e Republika Serbe (RS) – entiteti serb i Bosnjës që u shpall tre dekada më parë.

Ishte një nga ngjarjet që shihet se e solli luftën në Bosnjë në vitet ’90-ta, në të cilën u vranë afërsisht 100 mijë njerëz dhe dy milionë të tjerë u detyruan të largoheshin nga shtëpitë e tyre, raporton aljazeera.

Në një deklaratë të premten, zëdhënësja e Komisionerit të Lartë të OKB-së për të Drejtat e Njeriut tha se OKB-ja ishte “thellësisht e shqetësuar” nga incidentet që panë se si “individët lavdëronin krimet e mizoritë dhe kriminelët e dënuar të luftës, dhe synonimet e disa komuniteteve me gjuhë urrejtjeje dhe, në disa raste, nxitjen e drejtpërdrejtë të dhunës”, transmeton Telegrafi.

Liz Throssell tha se njerëzit kishin brohoritur emrin e kriminelit të luftës të dënuar Ratko Mlladiq gjatë ndezjes së pishtarëve, kënduan këngë nacionaliste që bënin thirrje për marrjen e lokacioneve në ish-Jugosllavi dhe në një incident, ku personat qëlluan në ajër jashtë një xhamie.

Mediat lokale dhe shoqatat e viktimave theksuan se në Foça disa qindra njerëz morën pjesë në një shfaqje fishekzjarrësh të organizuar nga mbështetësit e klubit të futbollit Crvena Zvezda, në të cilën u zbulua një portret i madh i Mlladiqit në një ndërtesë, transmeton Telegrafi.

Ish-gjenerali serb i Bosnjës u dënua me burgim të përjetshëm për krime lufte në Bosnje, veçanërisht për masakrën e Srebrenicës dhe rrethimin e Sarajevës.

Serbia dhe Bosnja do të mbajnë zgjedhje përkatësisht në muajin prill dhe tetor, dhe Throssell paralajmëroi se “retorika e vazhdueshme nxitëse, nacionaliste” rrezikonte të përkeqësonte një mjedis politik “jashtëzakonisht të tensionuar” në vitin 2022.

“Këto incidente – disa në vende ku u panë krime mizore në shkallë të gjerë gjatë luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, si Prijedor dhe Foca – janë një fyerje për të mbijetuarit, përfshirë ata që u kthyen në shtëpitë e tyre pas konfliktit”, thuhej në deklaratën e saj.

“Dështimi për të parandaluar dhe sanksionuar akte të tilla, të cilat nxisin një klimë ankthi ekstrem, frike dhe pasigurie në disa komunitete, është një pengesë e madhe për ndërtimin e besimit dhe pajtimin”, tha ajo.

Komentet e Throssell erdhën ndërsa Bosnja po përballet me krizën e saj më të rëndë politike që nga vitet ’90-ta, pasi serbët e Bosnjës bllokuan punën e qeverisë qendrore dhe udhëheqësi serb i Bosnjës, Milorad Dodik kërcënoi të tërhiqej nga institucionet shtetërore, duke përfshirë ushtrinë, gjyqësorin dhe sistemin e taksave.

Marrëveshja e Paqes e Dejtonit e 1995 e ndërmjetësuar nga SHBA-ja i dha fund tre vjet e gjysmë lufte në Bosnje. Marrëveshja themeloi gjithashtu Bosnjën dhe Hercegovinën si një shtet të përbërë nga dy entitete: një federatë e dominuar nga boshnjako-kroatët dhe një Republika Serbe e drejtuar nga serbët.

Dodik është anëtar serb i Presidencës trepalëshe të Bosnjë-Hercegovinës dhe ai ka kërcënuar me shkëputjen e Republikës Serbe për 15 vjet.

Komentet e tij të fundit nxitën sanksione të reja në fillim të këtij muaji nga Shtetet e Bashkuara, të cilat akuzuan Dodik për korrupsion dhe kërcënim të stabilitetit dhe integritetit territorial të Bosnjë-Hercegovinës.

Dodik hodhi poshtë masat, duke thënë se sanksionet u “lobuan nga disa zyrtarë amerikanë që nuk ndajnë vizionin e Bosnje-Hercegovinës që kam unë dhe që u nënshkrua në 1995”. /Telegrafi/