Ligji i parë global për Inteligjencën Artificiale – çfarë synon me këtë hap inovativ Bashkimi Evropian?

Shtetet anëtare të Bashkimit Evropian (BE) miratuan sot një ligj që synon harmonizimin e rregullave për Inteligjencën Artificiale, të ashtuquajturin Akti i Inteligjencës Artificiale.

Është akti i parë i këtij lloji në botë, i cili mund të vendosë standarde globale për legjislacionin rreth Inteligjencës Artificiale, sipas njoftimit të Këshillit të BE-së.

Ligji i ri synon të inkurajojë akterët privatë dhe publikë që të zhvillojnë dhe adoptojnë sisteme të sigurta dhe të besueshme të Inteligjencës Artificiale në të gjithë tregun e vetëm të BE-së.

Në të njëjtën kohë, ai kërkon të sigurojë respektimin e të drejtave themelore të qytetarëve të BE-së dhe të inkurajojë investimet dhe inovacionin në fushën e Inteligjencës Artificiale në Evropë.

Akti i AI zbatohet vetëm për fushat që mbulohen nga ligji i BE-së dhe parashikon përjashtime në rastin e sistemeve të përdorura ekskluzivisht për qëllime ushtarake dhe mbrojtëse, si dhe për qëllime kërkimore.

Sipas ligjit, forma të ndryshme të Inteligjencës Artificiale kategorizohen sipas rrezikut.

Kështu, siç u tha, sistemet e Inteligjencës Artificiale që përfaqësojnë një rrezik të kufizuar do t’i nënshtroheshin detyrimeve shumë të buta për sa i përket transparencës, ndërsa sistemet me rrezik të lartë do të miratoheshin me kusht që të përmbushin një sërë kërkesash dhe detyrimesh për të hyrë në tregun e BE-së.

Sistemet e Inteligjencës Artificiale, të tilla si, për shembull, manipulimi kognitiv i sjelljes dhe vlerësimi social do të ndalohen në BE për shkak të rrezikut të papranueshëm.

Akti gjithashtu ndalon përdorimin e Inteligjencës Artificiale për përpunimin parashikues të policisë, i cili bazohet në profilizimin dhe sistemet që përdorin të dhëna biometrike për të kategorizuar njerëzit sipas kategorive specifike si raca, feja ose orientimi seksual.

Ligji trajton gjithashtu përdorimin e modeleve të Inteligjencës Artificiale për qëllime të përgjithshme.

Siç u tha, modelet e inteligjencës artificiale për qëllime të përgjithshme që nuk paraqesin rreziqe sistematike do t’u nënshtrohen disa kërkesave të kufizuara, për shembull në lidhje me transparencën, ndërsa ato që paraqesin rreziqe sistematike do të duhet të respektojnë rregulla më të rrepta.

Kompanitë që shkelin ligjin e AI do të gjobiten në bazë të një përqindje të xhiros vjetore globale të kompanisë në vitin e kaluar financiar ose mbi një shumë të paracaktuar, cilado që të jetë më e lartë.

Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, si dhe kompanitë fillestare, i nënshtrohen gjobave administrative proporcionale.

Gjobat për shkelje variojnë nga 7.5 milionë euro (8.2 milionë dollarë) ose 1.5 për qind e xhiros deri në 35 milionë euro ose 7 për qind e xhiros globale në varësi të llojit të shkeljeve.

Rregullorja parashikon gjithashtu një transparencë më të madhe në lidhje me zhvillimin dhe përdorimin e sistemeve të inteligjencës artificiale me rrezik të lartë.

Ato do të duhet të regjistrohen në një bazë të dhënash të BE-së dhe përdoruesit e sistemeve të njohjes së emocioneve do të duhet të njoftojnë njerëzit kur ekspozohen ndaj një sistemi të tillë.

Ligji për Inteligjencën Artificiale, pasi të nënshkruhet nga kryetarët e Parlamentit Evropian dhe të Këshillit, do të hyjë në fuqi 20 ditë pas publikimit në Fletoren Zyrtare të BE-së. /Telegrafi/