Faza kur nuk je më fëmijë, por as plotësisht i rritur
Edhe pse jeni tashmë i rritur, prindërit ende komentojnë se si e shpenzoni pagën, me kë dilni ose si i rritni fëmijët tuaj? Nuk jeni të vetëm. Kufijtë mes kujdesit prindëror dhe kontrollit toksik shpesh janë të paqartë, ndërsa fenomeni i rritjes së zgjatur ka krijuar një dinamikë të re dhe komplekse në familje. Pse disa prindër nuk arrijnë t’i “lëshojnë” fëmijët dhe si të vendosen kufijtë pa konflikt.
Marrëdhëniet mes fëmijëve të rritur dhe prindërve të tyre shpesh janë më të ndërlikuara sesa duken në shikim të parë. Kufijtë mes mbështetjes dhe ndërhyrjes së tepruar nganjëherë zbehen dhe shumë prindër përpiqen të kontrollojnë ose të ndikojnë në zgjedhjet jetësore të fëmijëve, edhe kur ata janë tashmë të rritur.
Si ta dalloni momentin kur prindi e kalon kufirin në marrëdhënie me fëmijën? Pse disa e kanë kaq të vështirë t’i lënë ata të marrin plotësisht kontrollin mbi jetën e tyre?
Kur kujdesi bëhet rrezik për shëndetin mendor
Ngrohtësia dhe marrëdhëniet cilësore me prindërit lidhen me përshtatje më të mirë psikologjike, më pak vetmi dhe funksionim më të mirë social. Mbështetja ofron ndjenjë sigurie dhe shoqërohet me marrëdhënie romantike më cilësore dhe sjellje prosociale.
Megjithatë, kontrolli i papërshtatshëm për paratë, partnerin, studimet apo punën, lidhet me më shumë ankth, depresion dhe vetëvlerësim më të ulët, si në adoleshencë ashtu edhe në moshë të rritur. Prindërimi ndërhyrës cenon autonominë, e vështirëson pavarësimin dhe mund të dëmtojë edhe marrëdhëniet në çift, duke rritur tensionet dhe ulur besimin, transmeton Telegrafi.
Flamujt e kuq: Kujdes apo kontroll?
Si ta dalloni ndryshimin mes kujdesit prindëror dhe kontrollit të tepruar?
Kujdesi i shëndetshëm: Prindi respekton autonominë dhe vendimet e fëmijës së rritur.
Kontrolli: Prindi merr vendime në vend të fëmijës ose i kushtëzon ato, veçanërisht kur ndihma lidhet me kërkesën për ndikim.
Realiteti i ri: Qëndrimi i zgjatur
Gjithnjë e më shumë të rinj, edhe në fund të të njëzetave dhe në të tridhjetat, qëndrojnë në shtëpinë e prindërve, gjë që ngadalëson marrjen e roleve tradicionale të të rriturit, si punësimi i qëndrueshëm, martesa dhe prindërimi. Shkaqet lidhen si me rrethanat ekonomike dhe realitetin e banimit, ashtu edhe me faktin se sot pjekuria formohet më ngadalë dhe më kompleksisht sesa dekada më parë.
Psikologu Jeffrey Jensen Arnett e përshkruan këtë fazë si periudhë që shtrihet nga fundi i adoleshencës deri në fund të të njëzetave, e karakterizuar nga kërkimi i identitetit, paqëndrueshmëria dhe ndjenja e të qenit “mes dy botëve”. Të njëzetat dhe fillimi i të tridhjetave sjellin vendime të rëndësishme për arsimin, karrierën dhe marrëdhëniet.
Kjo është një fazë ndryshimesh të shpeshta, e ndikuar nga pasiguria ekonomike dhe sociale. Ndërhyrja prindërore në zgjedhje personale ose kushtëzimi i ndihmës financiare pa dialog të hapur tregon kontroll, jo mbështetje. Kulturat familjare tolerojnë angazhim më të gjatë prindëror, ndërsa shoqëritë individualiste e nxisin më herët pavarësinë.
telegrafi.com
Frika nga “foleja bosh”
Pse disa prindër e kanë kaq të vështirë t’i lënë fëmijët e rritur të jetojnë jetën e tyre? Roli prindëror është pjesë e identitetit dhe, kur fëmijët rriten, shfaqet ndjenja e humbjes dhe pasigurisë, ndaj kujdesi ndonjëherë shndërrohet në kontroll. Në këtë fazë është thelbësore rishpërndarja e roleve: të mbetesh i pranishëm dhe mbështetës, por t’ua lëshosh vendimet fëmijëve të rritur, gjë që përputhet me gjetjet se autonomia dhe kompetenca mbrojnë shëndetin mendor të të rinjve.
Varësia financiare: Ndihmë apo kurth?
Ndihma financiare e prindërve ka vlerën e saj, por mund të krijojë pabarazi në marrëdhënie dhe ta vështirësojë vendosjen e kufijve. Statistikat e BE-së tregojnë se largimi gjithnjë e më i vonë nga shtëpia prindërore shpesh e zgjat ndërvarësinë financiare, ndaj nevojitet një marrëveshje e qartë për pritshmëritë.
Edhe në këtë aspekt, kufijtë mund të vendosen përmes dialogut të hapur: përcaktimit të kushteve, afatit kohor dhe dallimit mes mbështetjes dhe ndikimit, me synimin që të rinjtë gradualisht të marrin përsipër shpenzimet e tyre pa cenuar marrëdhënien.
Si të vendosen kufijtë pa konflikt?
Kufijtë janë të domosdoshëm dhe mund të vendosen pa e dëmtuar marrëdhënien familjare. Ata nuk nënkuptojnë refuzim, por një ridizajnim të marrëdhënies përmes komunikimit të qartë, qëndrueshmërisë dhe respektit për autonominë e fëmijës së rritur. Kjo qasje forcon besimin dhe e lehtëson kalimin në një fazë të re të raportit.
Konfliktet mes prindërve dhe fëmijëve të rritur zakonisht lindin nga mospërputhja e nevojave, por shumica zgjidhen përmes dialogut dhe përshtatjes. Me kalimin e viteve, marrëdhënia ndryshon: prindërit mbeten burim mbështetjeje, ndërsa fëmijët e rritur marrin gjithnjë e më shumë përgjegjësi. Kjo lidhje zgjat gjithë jetën dhe nuk duhet të shndërrohet në betejë për kontroll.
Nëse jeni prind: pyesni veten nëse doni që fëmija juaj të dijë të marrë vendime pa ju, apo të ketë gjithmonë nevojë për ju. Opsioni i parë është më i vështirë, por i vetmi që çon drejt një marrëdhënieje të shëndetshme.
Nëse jeni fëmijë i rritur: nuk duhet të zgjidhni mes dashurisë për prindërit dhe jetës suaj. Mund t’i keni të dyja, por vetëm nëse thoni qartë çfarë ju duhet dhe çfarë jo.
Marrëdhëniet e shëndetshme nuk janë ato pa konflikte, por ato ku të dyja palët mund të thonë “jo” dhe gjithsesi ta dinë se janë të dashura. /Telegrafi/
