Botë Nga Bota

Kriza e Venezuelës: Çfarë ndodh tani kur dy burra pohojnë se janë presidentë?

Para 6 vitesh

Kriza politike e Venezuelës u kthye në temë të përgjithshme të mërkurën pasi një sërë fuqish botërore deklaruan se po e njihnin udhëheqësin e opozitës Juan Guaido si president i përkohshëm i vendit të Amerikës së Jugut.

“Qytetarët e Venezuelës kanë vuajtur për një kohë të gjatë në duart e regjimit të paligjshëm të Maduro”, tha Donald Trump.

Menjëherë pas kësaj, Kanadaja, Brazili, Kolumbia, Kili, Peruja, Ekuadori, Argjentina, Paraguai dhe Kosta Rika thanë se do të ndiqnin shembullin – edhe pse qeveria e majtë e Meksikës tha se nuk do të ketë ndryshim të politikës tani për tani dhe presidenti i Bolivisë, Evo Morales, sulmoi atë që ai e quajti sulmin imperialist në të drejtën e Amerikës së Jugut për demokraci dhe vetëvendosje.

“Brazili do të mbështesë politikisht dhe ekonomikisht procesin e tranzicionit në mënyrë që demokracia dhe paqja sociale të kthehen në Venezuelë”, ka shkruar në Twitter presidenti i ekstremit të djathtë të Brazilit, Jair Bolsonaro.

Ndërsa, një zyrtar i lartë i administratës amerikane tha se masa do të thoshte se “Maduro dhe miqtë e tij” tani kishin nevojë për të kuptuar se nuk kishin të ardhme dhe nuk kishin zgjidhje tjetër përveçse të pranonin “një tranzicion paqësor” dhe “një zgjidhje dalëse” nga vendi.

Por, ndërsa lajmi dramatik mori dhenë, shkruan The Guardian, përcjell Telegrafi, specialistë rreth Venezuelës thanë se nuk ishin të sigurt se çfarë mund të ishte ndikimi i menjëhershëm – dhe si mund të reagonte Maduro.

Eric Farnsworth, një ish-diplomat amerikan dhe nënkryetar i Council of the Americas, tha se masa e Guaidos dhe njohja e shpejtë e Trump, e cila erdhi në një ditë protesta masive në Venezuelë, ishte “një pikë e qartë” që mund të provonte pikë kthese për regjimin e ashpër të Maduro-s.

“Unë nuk mendoj se ne mund të supozojmë se ai është në rrugë të mbarë. Por unë mendoj se sot është kërcënimi më serioz me të cilin është përballur”, ka thënë Farnsworth.

Megjithatë, është edhe një moment i mbushur me rrezik, si për regjimin ashtu edhe për vendin.

“Maduro nuk mund të pranojë këtë ndryshim – ai do të duhet të reagojë në një farë mënyre”, parashikoi Farnsworth.

E Maduro nuk ka humbur kohë për të nisur sulmin e tij.

Nga “ballkoni i popullit” i pallatit presidencial ai njoftoi se po “shkëput” marrëdhëniet diplomatike me SHBA-në dhe i dha personelit diplomatik amerikan 72 orë për t’u larguar nga vendi.

“Ne po mbrojmë të drejtën për vetë ekzistencën e Republikës sonë”, tha Maduro, duke akuzuar armiqtë e tij për vjedhje të naftës, gazit dhe arit të Venezuelës: “Ata synojnë të qeverisin Venezuelën nga Uashingtoni. A doni një qeveri kukullash të kontrolluar nga Uashingtoni?”.

Përtej shkëputjes së lidhjeve me SHBA-në, shumë presin që Maduro të urdhërojë arrestimin e Guaido-s apo udhëheqësve të tjerë të opozitës. Farnsworth tha se Maduro mund gjithashtu të “kthejë armët në drejtim të turmave dhe të përpiqet të trembë të gjithë nëpër shtëpi”.

Nëse kjo do të ndodhte, SHBA dhe bashkësia ndërkombëtare do të detyroheshin të reagonin.

Zyrtari amerikan tha se kishte “një mori opsionesh” në qoftë se një goditje e tillë ndodh: “Çdo gjë është në tryezë – të gjitha opsionet”.

Sipas mediave, zgjidhja e sanksioneve të naftës në përpjekje për të mbytur ekonomikisht regjimin e Maduros do të ishte hapi më i mundshëm.

Por David Smilde, një ekspert i Venezuelës nga Zyra e Uashingtonit në grupin e advokasisë në Amerikën Latine, tha se SHBA në fakt kishte disa opsione në rast se Maduro do të reagonte me dhunë apo represion politik.

Gjithsesi, mediat paralajmërojnë se rritja e sanksioneve ekonomike mund të përkeqësojë një emergjencë humanitare tashmë të rëndë që OKB thotë se ka krijuar krizën më të madhe të migracionit në historinë e kohëve të fundit të Amerikës Latine.

Gjithashtu siç thuhet tutje, një ndërhyrje ushtarake potencialisht do të çonte në shkatërrim masiv dhe humbje të madhe të jetës dhe mund të zvarriste SHBA-në në një proces të zhurmshëm dhe të zgjatur të okupimit dhe rindërtimit – gjithashtu i padëshirueshëm.

Smilde tha: “Shikoni Somalinë, shikoni Afganistanin, shikoni Irakun: të gjitha këto raste duhej të ishin veprime të shkurtra ushtarake dhe në të vërtetë ato po përfundojnë duke gjeneruar kosto të mëdha në jetë dhe infrastrukturë”.

Zyrtari amerikan tha se Trump shpresonte që Maduro dhe ata përreth tij do të kuptonin se tani nuk kishin “të ardhme të menjëhershme” dhe duhej të kërkonin një rrugë paqësore të daljes që do ta shihte demokracinë të rivendosur në Venezuelë.

“Le të mbetemi optimistë dhe shpresojmë që Maduro dhe miqtë e tij të shohin madhësinë e mesazhit [nga protesta]”, tha ai.

Gjithsesi Farnsworth thotë se sheh trazirat përpara dhe paralajmëroi për një shkatërrim të mundshëm të autoritetit civil dhe “kaosit në terren”.

“Kjo do të jetë një datë shumë e rëndësishme që sjell disa ditë dhe javë të paqëndrueshme dhe të pasigurta”, parashikon ai. “Nuk kam asnjë dyshim në lidhje me këtë”. /Telegrafi/