Numri i njerëzve të cilët do të sëmuren nga demenca deri në vitin 2050 do të trefishohet dhe do të përfshijë 131 milionë njerëz, vlerëson Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO)
Arritja e njohurive të reja, ushqimi i shëndetshëm, mospirja e duhanit, ulja e problemeve me të dëgjuarit dhe vetmia do të mund të zvogëlojnë për një të tretën numrin e rasteve të demencës, tregon studimi, rezultatet e të cilët janë publikuar para pak ditësh.
Në analizat gjithëpërfshirëse faktorë të ndryshëm të cilët shkaktojnë demencën, shkencëtarët kanë vënë në pah nëntë syresh të cilët janë të rëndësisë së veçantë, transmeton Telegrafi.
Këta faktorë përfshijnë:
▪ pushimin e arsimimit të mëtejshëm pas moshës 15-vjeçare,
▪ problemin e shtypjes së lartë të gjakut,
▪ peshën e tepërt trupore
▪ humbjen e të dëgjuarit në moshën e mesme të jetës,
▪ pirjen e duhanit
▪ depresionin
▪ joaktivitetin fizik,
▪ izolimin shoqëror dhe,
▪ diabetin në moshën e shtyrë të jetës.
“Edhe pse demencia diagnostikohet në moshën e shtyrë, ndryshimet në tru fillojnë të zhvillohen vite më parë”, thotë Gill Livingston, profesor i Kolegjit të Universitetit të Londrës dhe njëri ndër 24 ekspertët ndërkombëtarë të cilët revista shkencore Lanceti ka angazhuar ta bëjnë analizën.
Sipas vlerësimeve të fundit të Shoqatës Ndërkombëtare të të Sëmurëve nga Alzheimeri, rreth 47 milionë njerëz në botë vuajnë nga demenca, ndërkaq shpenzimet për shërimin e kësaj sëmundjeje kapin shumën miliardëshe në vit.
Demenca e shkaktojnë sëmundjet e trurit, nga të cilat më e shpeshta është sëmundja e Alzheimerit, e cila rezulton me shkatërrimin e qelizave të trurit gjë që ndikon në kujtesë, sjellje, orientim dhe gjeturi në hapësirë, si edhe në aftësinë e zbatimit të aktiviteteve të përditshme.
Ekspertët kanë konstatuar që te 35 për qind e rasteve të demencias, të cilat kanë mundur të pengohen, janë tre faktorët më të rëndësishëm të rrezikut ndaj të cilët do të duhej të ndikonin: ngritja e arsimimit në moshën e re, zvogëlimi i problemeve me të dëgjuarit në moshën e mesme të jetës dhe ndërprerja e pirjes së duhanit.
Ndërprerja e pirjes së duhanit zvogëlon ekspozimin ndaj neurotoksineve dhe përmirëson shëndetin e zemrës e cila ndikon në shëndetin e trurit, theksojnë ekspertët. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumë![104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/09/image2-380x233.jpeg)
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
![Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/Screenshot-2024-02-20-142648-380x233.png)
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
![Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/1a-1-380x233.jpg)
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
![Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/DSC00994-380x233.jpg)
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
![Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2023/07/foto-kryesore-per-tlgre-380x233.jpg)
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
![A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/ballkan-summit-380x233.jpg)
A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?
![Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/01/rsz_220250130_telegrafi_deals-380x233.png)
Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!
![Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/01/1-272-380x233.jpg)
Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?
![Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/12/20241218-Telegrafi-Deals-380x233.png)
Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!
![25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2020/11/1_optimized-380x233.png)
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Më të lexuarat
![Osmani dhe Kurti me një foto të përbashkët në Mynih të Gjermanisë](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/480197055_10162293276589133_801476930299187836_n-1-e1739659801845-780x439.jpg)
Osmani dhe Kurti me një foto të përbashkët në Mynih të Gjermanisë
![Eksperti i leximit të buzëve zbulon se çfarë kërkoi Bellingham nga gjyqtari para se të ndëshkohej me karton të kuq](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Nicola-Hickling-780x439.png)
Eksperti i leximit të buzëve zbulon se çfarë kërkoi Bellingham nga gjyqtari para se të ndëshkohej me karton të kuq
![Befasi emocionuese për Gjestin, takohet me motrën dhe vëllain për herë të parë pas katër muajsh izolimi](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/gje8.jpg)
Befasi emocionuese për Gjestin, takohet me motrën dhe vëllain për herë të parë pas katër muajsh izolimi
![Publikohet videoja e transkriptuar nga biseda e Bellingham me gjyqtarin që e ndëshkoi me karton të kuq](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/refer-780x439.png)
Publikohet videoja e transkriptuar nga biseda e Bellingham me gjyqtarin që e ndëshkoi me karton të kuq
![Me çfarë armësh krenohet ushtria shqiptare? Vengu: Nuk kemi asnjë avion, gabim i pafalshëm](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/vengu-780x439.jpg)
Me çfarë armësh krenohet ushtria shqiptare? Vengu: Nuk kemi asnjë avion, gabim i pafalshëm
![Ronaldo Nazario emëron ish-shokun te Real Madridi si më të dobëtin që ka parë në karrierë](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/ronaldo-2-780x439.png)
Ronaldo Nazario emëron ish-shokun te Real Madridi si më të dobëtin që ka parë në karrierë