ÇKA ËSHTË POEZIA

Nga: Lawrence Ferlinghetti
Përktheu: Fadil Bajraj

S’ka dyshim se ka aq shumë definicione mbi poezinë, sa ka edhe vetë poezi.

Ndoshta edhe më shumë, pasi që ka më shumë profesorë poezie dhe kritikë sesa poetë. Mbase shekulli i ri ka nevojë për disa definicione të reja.

Ndoshta ato të vjetrat e arta do të mbahen më mirë se cilatdo të tjera. Duke rrezikuar përçmimin e intelektualëve të firaksur postmodernë, do të jap ca definicione të mia të moçme dhe disa prej të rejave për të testuar shekullin XXI.

***

Poezia është lajm nga kufijtë e vetëdijes.

Poezia është ajo për të cilën do të qanim kur zgjohemi në pyllin e errët në mes të udhëtimit të jetës sonë.

Një poezi është pasqyrë që ecën teposhtë rrugës përplot kënaqësi pamore.

Poezia është varak tundës i imagjinatës. Ajo do të duhej të të ndriçojë dhe verbërojë përgjysmë.

Poezia është diell që kullon rrjeteve të mëngjesit.

Poezi janë netët e bardha dhe zërat e gjakimit.

Poezia është krijuar nga tretja e breroreve në oqeanin e tingullit.

Poezia është e folme rrugore e engjëjve dhe djajve.

Poezia është sofë përplot këngëtarë të verbër që i kanë vënë mënjanë bastunët.

Poezia është anarki arsyesh që japin kuptim.

Poezia është zë i personit të katërt në njëjës.

Poezi janë të gjitha gjërat e lindura me krahë që këndojnë.

Një poezi do të duhej të ngrihej deri në ekstazë, diku ndërmjet të folurit e këngës.

Poezia është zë i mospajtimit kundër përdorimit të kotë të fjalëve dhe bollëkut të marrë të shtypit.

Poezi është ajo që ekziston ndërmjet rreshtash.

Poezia është krijuar me rrokjet e ëndrrave.

Poezia është klithje e largët, e largët në plazh në muzg.

Poezia është fanar që lëviz megafonin e vet në det.

Poezia është fotografia e Nënës në jelekun Woolworth derisa shikon prej dritares  kopshtin e fshehtë.

Poezia është një arab që bart qilima të ngjyrosur dhe kafaze zogjsh rrugëve të metropolit.

Një poezi mund të bëhet prej përbërësve të zakonshëm shtëpiakë. Ajo ujdiset në një faqe të vetme, po megjithatë mund ta mbushë botën dhe të përshtatet në xhep të zemrës.

Poezia është mendim mbështetës pas aktit seksual.

Poeti është një këngëtar rruge që i shpëton macet e shtigjeve të dashurisë.

Poezia është distilim i shtazëve të artikuluara që thërrasin njëra-tjetrën gjatë prishjes së madhe.

Poezia është dialog statujash.

Poezia është tingull veror në shi dhe i njerëzve që qeshin prapa grilave të ulur në rrugën e ngushtë.

Poezia është varg i pakrahasueshëm inteligjent i sjellë të dëshmojë pesëdhjetë e shtatë lloje të përvojës.

Poezia është shtëpi e lartë që jehon me të gjithë zërat që ndonjëherë kanë thënë diç të marrë apo të mrekullueshme.

Poezia është mësymje subverzive mbi gjuhën e harruar të pavetëdijes kolektive.

Poezia është kanarinë e përnjëmendtë në minierë thëngjilli, dhe ne e dimë përse zogu i burgosur këndon.

Poezia është hije e flakur nga imagjinata jonë e dritës së rrugëve.

Poezia është zë brenda zërit të breshkës.

Poezia është fytyrë prapa fytyrës së racës.

Poezia është krijuar nga mendimet e natës. Nëse mund të shqitet nga iluzioni, ajo nuk do të mohohet para agimit.

Poezia është krijuar nga avullimi i qeshjes së lëngshme rinore.

Poezia është libër drite natën.

Poezia është geshtalt i fundit imagjinate.

Poezia do të duhej të jetë emocion i rimbledhur në emocion.

Fjalët janë fosile të gjalla. Poeti do të duhej ta bashkonte bishën e gjallë e ta bëjë të këndojë.

Një poet është i madh sa vetë veshi i tij. Shumë keq nëse është i kallajtë.

Poeti do të duhej të jetë barbar subverziv në portën e qytetit, përherë duke e vënë në dyshim realitetin dhe duke e rizbuluar atë.

Lëreni poetin të jetë kafshë kënduese e shndërruar në kodosh, për shkak të mbretit anarkist.

Poeti i përzien pijet jashtë lëngjeve të marra të imagjinatës dhe gjithmonë është i befasuar që askush nuk hutohet.

Poeti do të duhej të jetë lehës i errët përpara çadrave të ekzistencës.

Poezi është ajo që mund të dëgjohet në birucë, që imiton ikjen e Dantes nga zjarri.

Poeti do të duhej të ketë vizion këndgjerë, secilin shikim shkreptimë bote, dhe ai më konkreti është pikërisht edhe më poetik.

Poezia nuk është bash krejt heroin, kuaj dhe Rimbaud. Ajo po ashtu është pëshpërimë elefantësh e lutjesh të pafuqishme pasagjerësh aeroplanësh që shtrëngojnë rripat e ndenjëseve për aterrimin e mbramë.

Poezia është subjekt i përnjëmendtë i prozës.

Secila poezi do të duhej të jetë marrëzi çasti, dhe i gënjeshtërti është realist.

Posi kupë trëndafilash, edhe poezia nuk do të duhej të shpjegohet.

Një poezi është vetë Coney Island i mendjes, vetë cirku i shpirtit të saj, vetë Far Rockaway i zemrës.

Poezia megjithatë do të duhej të jetë trokitje e rebeluar në derën e së  panjohurës.

/Telegrafi/