Me terapi të duhur dhe testim të rregullt, personat me HIV mund të jetojnë gjatë, të sigurt dhe pa e transmetuar virusin
Në Ditën Botërore të Luftës kundër AIDS-it, që shënohet çdo 1 dhjetor me moton ndërkombëtare “I tejkalojmë pengesat, forcojmë reagimin ndaj AIDS-it”, ekspertët rikujtojnë se trajtimi i hershëm është elementi më i rëndësishëm për kontrollimin e HIV-it. Terapia moderne sot u mundëson pacientëve jetë të gjatë dhe cilësore, ndërsa diagnostikimi i shpejtë dhe testimi i rregullt mbeten mjetet më të fuqishme për të parandaluar përhapjen e infeksionit.
HIV është virus që sulmon proteinën CD4 në sipërfaqe të limfociteve – qelizat mbrojtëse të organizmit. Pa trajtim, virusi dobëson gradualisht sistemin imunitar dhe në fazën e avancuar çon në AIDS, formën më të rëndë klinike të infeksionit. Transmetimi ndodh kryesisht përmes kontaktit seksual pa mbrojtje, ndarjes së gjilpërave dhe nga nëna te fëmija. Ndërkohë, nuk transmetohet me prekje, shtrëngim duarsh, puthje, ushqim të përbashkët, teshtitje - një fakt që ekspertët e përsërisin për të luftuar mitet e rrezikshme që ushqejnë paragjykimet.
Testimi dhe fazat e hershme të infeksionit
Periudha midis infektimit dhe zbulimit të antitrupave njihet si “periudha e dritares”. Gjatë kësaj kohe, testet standarde mund të dalin negative edhe pse infeksioni ekziston. Antitrupat zakonisht shfaqen pas 6-8 javësh, ndërsa testet moderne të gjeneratës së katërt që detektojnë edhe antigjenin p24, e shkurtojnë këtë periudhë në 4-8 javë, sipas CDC-së.
Në fazën fillestare, shumë persona nuk kanë simptoma fare, duke e bërë infeksionin veçanërisht të rrezikshëm për përhapje të pavetëdijshme. Simptomat që mund të shfaqen më vonë përfshijnë zmadhim të nyjave limfatike, temperaturë të zgjatur, diarre të vazhdueshme, infeksione kërpudhore të gojës dhe episode të shpeshta të herpesit, momente kur zakonisht fillon diagnostikimi mjekësor.
Stigma dhe paragjykimet - pengesa që ende dëmtojnë jetën e të prekurve
Frika e pajustifikuar dhe mungesa e informacionit vazhdojnë të ndikojnë në mënyrën se si shoqëria e sheh HIV-in. Stigma jo vetëm që e rëndon jetën e personave të prekur, por ndalon shumë të tjerë të testohen nga frika e gjykimit. Organizata Ndërkombëtare UNAIDS thekson se mbështetja e familjes, komunitetit dhe shoqërisë është jetike sepse HIV nuk është më një sëmundje e pashpresë, por një gjendje kronike që menaxhohet me sukses, transmeton Telegrafi.
Diagnoza, trajtimi dhe rëndësia e fillimit të shpejtë
Pas një rezultati pozitiv, personi duhet të paraqitet menjëherë te infektologu për vlerësim të detajuar. Analizat për ngarkesën virale, numri i qelizave CD4 dhe vlerësimi i përgjithshëm klinik përcaktojnë mënyrën e trajtimit.
Terapia moderne antiretrovirale, shpesh e përbërë nga dy ose tre barna në një tabletë, mund ta ulë ngarkesën virale deri në nivele të padetektueshme. Sipas OBSH-së dhe UNAIDS, personat me ngarkesë virale të padetektueshme nuk e transmetojnë virusin te partnerët.
Ky është një ndër mesazhet më të rëndësishme të kohës sonë: HIV-i, kur diagnostikohet dhe trajtohet në kohë, nuk e ndalon as jetën, as planet, as prindërimin.
Si të mbrohemi dhe si të reagojmë pas ekspozimit?
Mbrojtja është e thjeshtë dhe bazohet në rekomandimet e OBSH-së: përdorimi i prezervativëve në çdo kontakt seksual, testime të rregullta, mosndarja e pajisjeve injektuese dhe testimi i grave shtatzëna. Nëse dyshohet për ekspozim të menjëhershëm, ekziston mundësia e terapisë parandaluese (PEP) që duhet të nisë brenda 72 orëve, një masë jetike që shumë njerëz ende nuk e dinë.
Në rast të një diagnoze pozitive, nuk rekomandohet izolimi emocional. Duhet kontaktuar menjëherë infektologu, nisur terapia dhe njoftuar partnerët në mënyrë të përgjegjshme. Ndihma psikologjike dhe mbështetja e familjes janë të domosdoshme; HIV nuk përcakton vlerat apo identitetin e askujt.
Trajtimi në Kosovë
HIV trajtohet edhe në Kosovë dhe terapitë moderne janë të disponueshme falas në Klinikën Infektive të QKUK-së. Pacientët përfitojnë kontroll të rregullt të ngarkesës virale, terapi antiretrovirale sipas standardeve të OBSH-së dhe mbështetje profesionale gjatë gjithë procesit të trajtimit. Protokollet janë të njëjta me ato që përdoren në vendet e Bashkimit Evropian.
Mesazhi i Ditës Botërore
HIV sot nuk është dënim. Me trajtim të duhur, ngarkesa virale bëhet e padetektueshme, nuk transmetohet dhe personat që jetojnë me HIV mund të ndërtojnë një jetë të plotë, të sigurt dhe të shëndetshme.
Këshilla e ekspertëve është e qartë: testohuni, mbrohuni, informohuni dhe kërkoni ndihmë profesionale sa më shpejt.
Shpresa, parë nga prizmi i mjekësisë së sotme, është reale dhe e arritshme për këdo. /Telegrafi/