AEROPORTET

Nga: Olga Tokarczuk (Shtërgjet)
Përktheu: Edlira Lloha

Ja aeroportet e mëdha, që na grumbullojnë, me premtimin e mbartjes në barkun e një aeroplani tjetër; ai është një rregullator ndërlidhjesh dhe itineraresh në shërbim të lëvizjes. Por, edhe sikur të mos kishim planifikuar asnjë lëvizje tjetër, për disa ditë radhazi, ia vlen që secilin ta njohësh më nga afër.

Dikur, aeroportet vendoseshin në periferitë e qyteteve, si zgjatime të tyre, si stacione. Sot, aq shumë janë emancipuar, sa kanë identitetin e vet. Nuk do të vonojë dhe do të thuhet se qytetet janë zgjatime të aeroporteve, në cilësinë e vendeve të punës dhe fjetoreve. Dihet tanimë që jeta e vërtetë ndodh kur lëviz.

E pse aeroportet u dashka të jenë më të këqija se qytetet? Ato kanë ekspozita interesante arti, qendra konferencash, aty zhvillohen festivale dhe panaire. Ka kopshte dhe trotuare, ushtrohet aktivitet arsimor. Në “Schiphol” mund të të sodisësh kopje të bukura të Rembrandit, ndërsa në një aeroport aziatik gjendet një muze i feve: mendim shumë i mirë. Brenda tyre ka hotele tepër të mira, si dhe një shumëllojshmëri baresh dhe restorantesh. Ka dyqane të vogla, supermarkete dhe qendra tregtare, ku jo vetëm që mund të furnizohesh me gjithçka të duhet për rrugë, por edhe mund të blihen menjëherë suvenirët, për të mos humbur kohë në qytet. Ka klube fitnesi, qendra masazhi klasik dhe masazhi lindor, përfaqësi bankash dhe telefonish celulare. Në fund, pasi të kesh kënaqur nevojat e trupit, mund të kërkojmë edhe mbështetje shpirtërore në faltoret e panumërta dhe vendet për meditim. Në disa aeroporte, për udhëtarët zhvillohen seanca leximi dhe takime me autorë librash. E kam ende në çantën e shpinës, të futur diku, programin e njërit prej tyre, “Historia dhe çështjet kryesore të psikologjisë së udhëtimit”, “Zhvillimi i anatomisë së shekullit të shtatëmbëdhjetë”.

Gjithçka e organizuar për bukuri, shiritat lëvizës që ndihmojnë lëvizjen e udhëtarëve nga një terminal në tjetrin; e mandej nga një aeroport në tjetrin (disa syresh janë disa orë fluturimi larg njëri-tjetrit!), rojat e sigurisë që nuk bien në sy, kanë nën kontroll funksionimin e përsosur të këtij mekanizmi të madh.

Ky nuk është vetëm një aeroport, kjo është një kategori e posaçme e qytet-shteteve, vendndodhja e së cilave është e qëndrueshme, ndërsa shtetasit e tyre, të ndryshueshëm. Republikat aeroportuale, anëtare të Unionit të Aeroporteve të Botës, por pa përfaqësi në Organizatën e Kombeve të Bashkuara, por do të vijë shpejt dita që do t’i kenë përfaqësuesit e vet. Ky është shembulli i një sistemi, ku nuk ka aq rëndësi politika e brendshme, sa lidhjet me aeroportet e tjera, anëtare të Unionit – vetëm ato i japin kuptim ekzistencës së tij. Shembull i një rendi ekstrovert; kushtetuta e shkruar në secilën biletë, ndërsa leja për në kuvertë është letërnjoftimi i vetëm i qytetarëve.