​Vula 7.000-vjeçe në Izrael mund të ishte përdorur për nënshkrimin e dërgesave

Një vulë balte gati 7.000-vjeçare, e zbuluar në Izrael, mund të jetë përdorur për shumë arsye, përfshirë nënshkrimin për dërgesat, sipas një studimi në Izrael.

Vula u zbulua midis 2004 dhe 2007, së bashku me rreth 150 pjesë të tjera, duke përfshirë qeramikë dhe argjilë, në Luginën Beit She’an të Izraelit. Përveç nënshkrimit dhe vulosjes së dërgesave, ajo gjithashtu mund të ishte përdorur për të mbyllur bare.

Është prova e parë e ndonjë prej këtyre përdorimeve, sipas një deklarate nga Universiteti Hebraik i Jerusalemit. Kur hapeshin baret, vula prishej, duke dhënë një shenjë se dikush kishte qenë atje.

“Edhe sot, lloje të ngjashme vulosjeje përdoren për të parandaluar ndërhyrjet dhe vjedhjet,” tha një nga bashkautorët e studimit, profesori pranë Universitetit Hebraik, Yosef Garfinkel.

Sipas tij, vula ishte në përdorim tashmë 7.000 vjet më parë nga pronarët e tokave dhe administratorët lokalë për të mbrojtur pronën e tyre. Ajo kishte ‘dy figura të ndryshme gjeometrike mbi të dhe i jep besim ngritjes së praktikave administrative në Levant gjatë historisë”, thonë autorët e studimit.

Shumë vula antike të gjetura në Tempullin e Parë të Jerusalemit që datojnë gati 2.600 vjet kishin një emër personal ose figurë biblike. Por vula e zbuluar së fundi është nga një epokë kur shkrimi nuk ishte ende në përdorim, duke i dhënë një rëndësi dy formave gjeometrike, ndoshta një tregues që dy njerëz ishin përfshirë në një transaksion, ndoshta më larg se Izraeli.

“Pikërisht në këtë lokacion antik kemi prova të kontaktit me popuj nga Mesopotamia, Turqia, Egjipti dhe Kaukazi. Nuk ka asnjë vend parahistorik në Lindjen e Mesme që zbulon prova të tregtisë së tillë në distancë të gjatë me sende ekzotike si ato që gjetëm në këtë lokacion,” tha Garfinkel.

Çuditërisht, vula prej një centimetri u gjet në ‘gjendje të shkëlqyeshme’ për shkak të klimës së thatë. Pasi analizuan vulën, studiuesit përcaktuan se ka të ngjarë që ajo të vinte të paktën 6 milje larg, shkruan Live Science.

Përveç vulës, kishte të dhëna në vendin e gërmimit, se zona dikur ishte shtëpi e njerëzve me ‘pasuri të konsiderueshme’, me plot dyqane dhe materiale.

Shkencëtarët shpresojnë që gërmimet e vazhdueshme në Tel Tsaf do të ofrojnë prova shtesë që të marrin më shumë informacion rreth administrimit të Levantit jugor në periudhën e lashtë kohore.