Pse vera në treg shitet për çmimin që mban?

Rexhep Kryeziu
Ekspert i vreshtarisë dhe verarisë, Zvicër

Pse një verë është në shitje në market për 2,99 €, ndërsa çmimi mesatar i saj është në kufi, ndoshta 29,99 €, dhe, në të njëjtën kohë ka verëra që mund t’i blini për 299 € ose më shumë?

Kjo pyetje është në të vërtetë mjaft e lehtë për t’u përgjigjur nëse e vendosni në terma shumë të përgjithshëm. Megjithatë, bëhet pak më e vështirë kur filloni biznesin me tregtimin e verërave. Sepse, që nga fillimi i parë për të bërë një verë deri në kohën kur vera është kudo në çdo raft, ka një numër shumë të madh faktorësh që ndikojnë në çmimin e një shishe vere.

Fillojmë nga shpenzimet fillestare.

Prodhimi i një vere mund të ndahet në faza të ndryshme. Faza e parë është që së pari duhet të keni një vresht dhe rrush. Sigurisht, thoni ju, kjo është e vetëkuptueshme. Sidoqoftë, duhet të mendoni për një moment. Sepse edhe këtu mund të ketë dallime të mëdha në kosto. A e kultivon verën në kantinën personale apo në një punishte /kantinë vere hipermoderne? A merr lokal kantine me qira apo, si prodhues i verës, merr një kredi për të blerë apo rinovuar një kantinë personale? A zotëron tre hektarë vreshta pa emër diku në brigjet vreshtare të Anadrinisë apo disa parcela në Zadrime, Merdit ose vreshta jashtë vendit si në Sicili apo në Valis, Zvicër? Kostoja e një hektari vresht mund të ndryshojë shpejt nga disa mijëra deri në disa milionë euro për hektar. E njëjta gjë është edhe kur blini rrush, sigurisht, sepse shumë verëtarë nuk kanë asnjë ose shumë pak nga hektarë e tyre tokë dhe duhet ta blejnë rrushin. Në rajone si në Sicili ose Valisi, kjo është e zakonshme. Këto ditë, çmimet e tmerrshme të rrushit prej 2 € e deri më shumë se 5 € për kilogram janë të ngarkuara në Francë, Itali, Austri e Zvicër, ndërsa në Anadrin, çmimi i rrushit është vetëm disa dhjetëra cent. Nëse llogaritni kostot, mund të dalloni afërsisht kostot e prodhimit të rrushit, presimit dhe vjetërsimit të verës, mbushjes në shishe dhe pajisjeve, si dhe shitjes dhe marketingut.

Llogaritja e një vere me çmim për një shishe prej 2,99 €: TVSH – 19% = 0,45 €; Fitimi bruto – 3% = 0,09 €; për shitje – 2% = 0,06 €; çmimi i rrushit/kg 8% = 0,24 €; përpunimi në kantinë 8% = 0,24 €; shishet & transporti – 30% = 0,90 €.

1 shishe verë për 2,99 euro – prodhim industrial

Nëse një verë gjendet në dyqan për 2,99 €, atëherë fillimisht mund të zbritni sa më poshtë: TVSH-në 19%, në mënyrë që të mbeten 2,51 €. Më pas, sigurisht që është marzha, të cilin e kemi vendosur në 35% në shitjen me pakicë të ushqimeve. Pra, ne jemi aktualisht në 1.63 €. Shpenzimet për mbushjen e verës, transportit, shishet, etiketave dhe tapës si dhe kapakun me vidë janë rreth 1,30 € në segmentin bazë. Nëse marrim një çmim dumping prej 0,90 €, atëherë përfundojmë në 0,73 €. Megjithatë, prodhuesi nuk ka bërë ende një fitim. Nuk ka as aditivë kimikë, tharme dhe materie enzimatike, nuk ka paga për punëtorët e bodrumit, nuk ka kosto për vjeljen e rrushit, nuk ka lubrifikantë dhe benzinë. Çmimi mesatar për një shishe verë të shitur pa shitje në Kosovë e ndoshta edhe në Shqipëri aktualisht është 2,92 € për litër.

Meqenëse rreth 80% e verës në Kosovë tani shitet përmes zbritjeve dhe supermarketeve dhe, shumë shitës me pakicë të verës skanojnë gjithashtu verërat e tyre, kjo është një pamje e besueshme. Nëse përmbajtja e një shishe duke përfshirë kostot e prodhimit është rreth 70 cent, mund të imagjinohet se nuk është investuar shumë energji njerëzore (e gjitha punë makinerie), ose fuqia punëtore është më tepër se e lirë – thuaja punë falas për prodhimin e verës.

Prodhimi industrial i verës të kujton një termocentral; Punëtorë të stërmunduar për një mëditje shumë të lirë; Vjelja e rrushit me makina

Verëra të tilla mund të prodhohen vetëm në zona të mëdha, verëra kryesisht të sheshta, të cilësisë së dobët, në zona të thata si La Mancha në Spanjë, në Pulia ose – në zona të mëdha të Kinës, e mjerisht, puna në vresht tani bëhet vetëm nga makineritë atje, ashtu si dhe vjelja, e cila sillet në kantina të mëdha të verës që duken diçka si ajo që dikush imagjinon se janë vendet e prodhimit të prodhuesve të limonadës. Problemet e mundshme që janë shfaqur nga puna e mekanizuar dhe trajtimet me lëndë kimike në vresht, duhet të kompensohen në bodrum nëpërmjet teknologjisë dhe mbi njëqind aditivëve të lejuar – fut ujë, nxirr verë. Rezultati sot është teknikisht i pastër, por sipas mendimit tonë, këto janë produkte krejtësisht pa shpirt që në asnjë mënyrë nuk e meritojnë titullin e ushqimit luksoz. Kosova dhe Shqipëria munden të prodhojnë verëra me cilësi të mirë, por për shkak të vlerës së ultë të punës dhe çmimit, standardit jetësor, fitimi në prodhim e verës, aktualisht është i dobët.

Verërat me çmime 29 deri 39 euro – përpunim artizanal

Këto verëra duhet më shumë për të krijuar karakter. Kjo shtesë kushton para. Por, sa? Kufizimi i prodhimit të rrushit në vreshta, deri maksimum 10000 kg/Ha, Verë bazë nga kjo masë prodhon 7500 deri 8000 litra verë për hektar, Vera Primare/Premium 5000 litra / Ha dhe Superpremium 2500 deri 3000 litra / Ha. Në vresht, kostot ndryshojnë sepse kryesisht në përpjekjet e vreshtarit punohet, të përfshirë në punën manuale me dorë. Prodhuesit shqiptarë të verës, kanë potencial për produkte cilësore për nivelin e njëjtë të cilësisë së prodhimit artizanal, por tregu duhet gjetur nga jashtë pasi shitjet në tregun e brendshëm janë të dobëta për shkak të standardit të jetesës ku një shishe verë cilësore kushton nga 5 deri në 10 euro.

Rrushi i shëndetshëm, kalaveshët e kontrolluar, të rralluar, frute të cilësisë së lartë, përpunohet me teknologji moderne, manuale (punë artizanale me dorë) dhe nën kontroll

Përderisa nuk ka kosto të tjera për verën bazë, përveç punës standarde dhe vjeljes, ka punë shtesë – punë me rregullimin e llastarëve për vreshtat me prodhim me cilësi të klasit të lartë, puna me gjethe, paravjelje të gjelbër ose rrallim të vilave/kalaveshëve dhe vjelje me dorë. Sipas kësaj, puna me vjelëse mashinelli kushton rreth 725 euro për hektar, ndërsa vjelja me dorë mund të kushtojë 2500 euro / Ha. Në total, fatura shkon automatikisht në 1,28 € për litër për verën bazë dhe 6,46 € për verën super primare/premium. Këto kosto sigurisht që mund të rriten. Gjithçka që duhet të bëhet është të shikosh shpatet e pjerrëta në vreshtat e Rahovecit dhe rajonit te Anadrinisë, Douro në Portugali, ose North Rhône në Francë. Në vreshtat e Zvicrës ndonjëherë mund të punohet deri 1500 ose më shumë orë për hektar. Përveç kësaj, në disa vreshta ekstreme – verërat prodhohen shpesh në masa shumë të vogla, kështu që nuk prodhohen me shumë se rreth 2500 litra për hektar verë, por me cilësi shumë të lartë.

Për një shishe vere, çmimi 29,99 €: TVSH – 19% = 4,79 €; Përpunimi në Kantinë – 4% = 1,26 €; Fitimi bruto – 6% 00 = 2,63 €; Shishet dhe transporti – 7% = 2,10 €; Shitje & marketing- 10% = 3,10 €; Puna në vreshta, çmimi i rrushit – 14% = 4,11 €; Tregtari – 40% = 12 €.

Pse verërat kushtojnë me çmime edhe mbi 299 € një shishe?

Nëse supozojmë kostot e shitjes prej 2 € për verën bazë dhe 5 € për verën super premium, atëherë jemi aktualisht me kosto prodhimi prej 5,56 € për litër verë bazë dhe 18,96 € për produktin kryesor. E konvertuar në një shishe 0,75 litra, kjo është 4,17 € për Verë të pasur dhe 14,22 € për verën e shtrenjtë. Ky do të ishte çmimi ex fermë pa TVSH. Por, harruam diçka. Kjo verë e shtrenjtë, në të vërtetë, është kaq e shtrenjtë sepse vjen nga një vend me emër, me profesion të lartë mjeshtëror dhe punë artizanale, me verëra me një qëndrueshmëri të madhe në vite. Kjo është e vetmja arsye pse ia vlen përpjekja. Por, ky vend i lartë në çmime i kushton shumë para prodhuesit të verës. Ai paguan 300 mijë euro për një hektar tokë për vreshta dhe disi duhet t’i kthejë paratë. Pra, shtojmë 5000 € të tjera në vit amortizimin dhe kështu vijmë në kosto shtesë prej 1,50 € për një shishe cilësore. Tani, megjithatë, prodhuesi i verës do të donte të fitonte diçka prej tij. Le ta trajtojmë atë me 40% për tregtarët, sepse edhe ata kanë shumë punë për të bërë para se vera të arrijë te klienti. Atëherë jemi në 30,81 € ose, lexohet më mirë: 29,99 € ku për këtë çmim, njohësi merr një shishe verë të punuar me dorë, krejtësisht natyrale, cilësore, të pasur në përmbajtje me ekstrakte krejtësisht nga rrushi cilësor, nga një vresht i mirë deri në shumë i mirë dhe të gjithë meritojnë atë që duhet.

Vreshtat në Burgundy janë ndër më të shtrenjtat në botë

Nëse do të jetë më ekskluzive, përpjekja rritet shpejt. Sigurisht, kjo fillon në vreshtin, ku ka parcela veçanërisht të mira dhe përkatësisht të shtrenjta. Në disa rajone, siç e përmendëm – mund të arrihet vetëm në vende të veçanta me shuma dhe në miliona. Përveç kësaj, verërat më të mira prodhohen edhe duke reduktuar rendimentet, duke kontrolluar rrushin vile për vile (kalavesh për kalavesh). Në bodrum, fuçitë e drurit mund të vijnë nga një punishte veçanërisht e mirë dhe shishja mund të ndjehet veçanërisht mirë në dorë për shkak të cilësisë së saj. Kushdo që dëshiron të arrijë një pozicion të lartë dhe me shumë vëmendje do t’i drejtohet agjencive të PR dhe do të sigurojë që historia e verës dhe krijimit të saj të tregohet në një mënyrë veçanërisht emocionale. Agjencitë e PR këshillojnë dhe mbështesin kompanitë, organizatat dhe individët për të fituar besimin dhe simpatinë e publikut, si dhe në dialog me pjesët e publikut që preken drejtpërdrejt ose tërthorazi.

E gjithë kjo kushton, por maksimumi duhet të dyfishojë çmimin e një shishe vere. Megjithatë, nëse verërat kushtojnë 100 euro ose më shumë, kjo mund të arrihet vetëm duke kombinuar prezantimin, cilësinë dhe arsyen e çmimit të një vere. Çmimet? Tendenca është në rritje, veçanërisht në tregun sekondar. Në rastin e Grand Cru Bordeaux, zhvillimet e çmimeve të cilave u mungon realiteti, janë të njohura. Këtu loja e ofertës dhe kërkesës ka funksionuar jashtëzakonisht mirë për një kohë të gjatë. Në vitet 1990 mund të blinit ende një Grand Cru Classé të mirënjohur për shumë më pak se njëqind marka, por sot mund të paguani shpejt disa qindra euro. E njëjta gjë vlen edhe për Luginën Napa. Investitorët llogarisin gjithashtu në rritjen e çmimeve të këtyre verërave dhe ngrohjen e tregut. Kjo i bën verërat të tilla të papërballueshme në çmime për shumë dashamirës të verës. Kjo është diçka që nuk po pëlqehet nga asnjë dashamir i verërave.

Verërat e vjetra kanë çmimin e tyre, 300 deri 500 € për një shishe

/Telegrafi/