Kush është Mark Rutte, kandidati kryesor për shef të NATO-s?

Mark Rutte, i cili ka shumë të ngjarë të bëhet Sekretari i Përgjithshëm i ri i NATO-s, është një kritik i ashpër i presidentit rus, Vladimir Putin dhe një aleat i vendosur i Ukrainës, i cili i ka përmirësuar aftësitë politike gjatë mandatit 14-vjeçar si kryeministër i Holandës.

Holandezi 57-vjeçar ka qenë një nga mbështetësit më të mëdhenj ushtarak evropian për Ukrainën që nga fillimi i pushtimit rus në shkurt të vitit 2022 dhe thekson se disfata e Moskës është vendimtare për paqen në Evropë.

Rrëzimi i aeroplanit mbi Ukrainë në 2014 ishte një pikë kthese për Rutte

Ajo u nxit nga rrëzimi i një aeroplanit mbi Ukrainë në vitin 2014, për të cilin Holanda fajëson Rusinë. 298 njerëz vdiqën atëherë dhe 196 ishin shtetas holandezë.

NATO duhet të jetë e fortë për të kundërshtuar Moskën dhe liderët evropianë nuk duhet të jenë naivë kur bëhet fjalë për Rusinë e Putinit, thekson ai.

“Ai nuk do të ndalet në Ukrainë nëse nuk e ndalojmë tani. Kjo luftë është më e madhe se Ukraina. Ka të bëjë me ruajtjen e sundimit ndërkombëtar të ligjit”, tha Rutte në OKB në shtator të vitit 2022, shtatë muaj pas fillimit të pushtimit të Rusisë.

Pas rrëzimit të fluturimit MH17, Rutte u bë një nga politikanët më të shquar të Evropës, duke luajtur një rol të rëndësishëm në debatet evropiane mbi emigracionin, borxhin dhe përgjigjen ndaj pandemisë COVID-19.

Nën udhëheqjen e tij, Holanda rriti shpenzimet e mbrojtjes në më shumë se 2 për qind të GJDP-së siç kërkohet nga NATO dhe i dhuroi Kievit aeroplanë F-16, artileri, drone dhe municione.

Stoltenberg pranoi në NATO Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut, Finlandën dhe Suedinë

Është pothuajse e sigurt se në tetor ai do të zëvendësojë Jens Stoltenberg në krye të NATO-s, i cili e mbajti atë post për gati dhjetë vjet, pasi presidenti rumun tërhoqi kandidaturën. Rutte ka siguruar tashmë mbështetjen e 31 nga 32 shtetet anëtare të Aleancës.

Stoltenberg tha të martën se Rutte është një kandidat “shumë i fortë” për ta pasuar atë dhe se një vendim është afër.

Gjatë mandatit të Stoltenbergut, Aleanca përfshinte Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut, Finlandën dhe Suedinë.

Disa anëtarë të NATO-s shpresonin që kryeministrja estoneze, Kaja Kallas të bëhej Sekretarja e parë e Përgjithshme e Aleancës, por për të tjerët ajo është shumë radikale në qëndrimin e saj ndaj Rusisë.

Lidhja transatlantike

Rutte ka jetuar gjithë jetën në Den Haag dhe nuk është i martuar ndërsa synonte t’i përkushtohej mësimdhënies. Por, lufta në Ukrainë e shtyu atë të vendoste për një post ndërkombëtar.

Ai është një mbështetës i fortë i presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky, të cilin e takoi në Kiev pesë vjet më parë.

“Edhe atëherë ishte e qartë: ky është një njeri me një mision… Jam i bindur se suksesi i Ukrainës varet kryesisht nga mentaliteti që ai përhapi që në fillim”, tha Rutte për reuters në muajin prill.

Nga ana tjetër, megjithëse paralajmëroi kërcëninet e Putinit, ai sugjeroi gjithashtu se presidenti rus nuk është aq i fortë sa duket.

“Mos e mbivlerësoni Putinin mendërisht. Unë kam folur shumë me të. Ai nuk është një njeri i fortë, ai nuk është një djalë i fortë”, tha Rutte në një debat në parlament në muajin prill.

“Një nga ata në BE që e trajtoi Trumpin më së miri”

Rutte konfirmoi kandidaturën për Sekretarin e ri të Përgjithshëm të NATO-s vitin e kaluar si një nga udhëheqësit e koalicionit ndërkombëtar që do të dorëzojë aeroplanët F-16 në Ukrainë dhe do të trajnojë pilotët ukrainas.

Në fund të mandatit të tij në krye të qeverisë holandeze, ai nënshkroi një marrëveshje sigurie dhjetëvjeçare me Ukrainën që i garanton asaj mbështetjen e Holandës.

Rutte ka marrëdhënie të mira me zyrtarë të ndryshëm britanikë dhe amerikanë dhe nga shumëkush konsiderohet si njeriu që është përballur më së miri me presidentin amerikan, Donald Trump, i cili kandidon sërish për Shtëpinë e Bardhë.

“Duhet të ndalojmë së ankuari për Trumpin”

Mund të jetë një përvojë e vlefshme për të, sepse rikthimi i mundshëm i Trumpit në pushtet i ka shqetësuar liderët e NATO-s që kur ai vuri në dyshim gatishmërinë e Amerikës për të ndihmuar anëtarët e tjerë të Aleancës nëse ata sulmoheshin.

Në një konferencë sigurie në Mynih vitin e kaluar, Rutte tha se liderët duhet të ndalojnë “rënkimin për Trump” dhe duhet të shpenzojnë më shumë për mbrojtjen dhe prodhimin e municioneve, pavarësisht se kush do të fitojë zgjedhjet presidenciale amerikane, të cilat do të mbahen në muajin nëntor. /Telegrafi/