Çfarë thotë marrëveshja dhe sa pengje do të lirohen?

Një marrëveshje armëpushimi midis Izraelit dhe Hamasit ka hyrë në fuqi, pas 15 muajsh lufte që ka vrarë dhjetëra mijëra palestinezë në Gaza dhe ka ndezur tensionet në Lindjen e Mesme.

Marrëveshja do të shohë ndalimin e luftimeve dhe lirimin e pengjeve të marra gjatë sulmit të udhëhequr nga Hamas në 7 tetor 2023 në Izraelin jugor, i cili vrau rreth 1200 njerëz, në këmbim të lirimit të palestinezëve në burgjet izraelite, transmeton Telegrafi.

Marrëveshja me shumë faza, e ndërmjetësuar nga ndërmjetësuesit e Shteteve të Bashkuara, Katari dhe Egjipti, do të nënkuptojë gjithashtu një tërheqje graduale të forcave izraelite nga pjesë të Gazës, dhe një rritje të ndihmës humanitare në territorin e shkatërruar nga lufta.

Ja çfarë dihet për marrëveshjen.

Faza e parë

Rreth 94 nga rreth 250 personat e marrë peng më 7 tetor mbeten në paraburgimin e Hamasit në Gaza, sipas Forumit të Pengjeve dhe Familjeve të Zhdukura, i cili përfaqëson familjet e atyre që u kapën.

Në fazën e parë të marrëveshjes së armëpushimit, 33 pengje do të lirohen gjatë gjashtë javëve.

Këto përfshijnë gra (përfshirë ushtarët femra), fëmijë dhe burra mbi moshën 50 vjeç.

U raportua më parë se Izraeli beson se shumica e këtyre pengjeve janë gjallë.

Të paktën tre pengje do të lirohen çdo javë. Plani thotë se tre pengje do të kthehen në ditën e parë, katër në ditën e shtatë dhe 26 të tjerët gjatë pesë javëve në vijim.

Në këmbim të lirimit të robërve, Izraeli do të lirojë 737 të burgosur palestinezë gjatë fazës së parë.

Gjithashtu do të lirohen 1,167 palestinezë të ndaluar në Gaza që nga fillimi i luftës dhe të mbajtur në Izrael.

Izraeli ka thënë se 30 të burgosur palestinezë do të lirohen për çdo peng femër të dielën.

Në mesin e rreth 250 njerëzve të rrëmbyer në Izrael më 7 tetor, disa kanë vdekur në robëri në Gaza, ndërsa të tjerët janë liruar ose shpëtuar.

Faza e parë do të përfshijë gjithashtu tërheqjen e trupave izraelite në një zonë tampon rreth 0.6 milje të gjerë brenda Gazës, përgjatë kufijve të saj me Izraelin.

Kjo do të lejojë që shumë palestinezë të zhvendosur të kthehen në shtëpitë e tyre, duke përfshirë qytetin e Gazës dhe Gazën veriore të izoluar dhe të shkatërruar kryesisht.

Territori pritet të ketë një rritje të ushqimeve, furnizimeve mjekësore dhe ndihmave të tjera humanitare.

Marrëveshja kërkon që 600 kamionë me ndihma humanitare të lejohen në Gaza çdo ditë të armëpushimit, 50 prej tyre transportojnë karburant, me 300 kamionë të ndarë në veri.

Plani i armëpushimit i miratuar nga kabineti i Izraelit, thotë se të gjithë kamionët që hyjnë në Gaza do t’i nënshtrohen inspektimeve izraelite.

Faza e dytë

Negociatat për një fazë të dytë të marrëveshjes do të fillojnë në ditën e 16-të të fazës së parë dhe pritet të përfshijnë lirimin e të gjithë pengjeve të mbetura, përfshirë ushtarët meshkuj izraelitë, një armëpushim të përhershëm dhe tërheqjen e plotë të forcave izraelite.

Izraeli thotë se nuk do të pajtohet me një tërheqje të plotë derisa të eliminohen aftësitë ushtarake dhe politike të Hamasit, duke siguruar që ai të mos mund të sundojë më.

Hamasi refuzon të dorëzojë pengjet e fundit izraelitë derisa Izraeli të përfundojë luftën dhe të largojë të gjitha trupat e tij.

Faza e tretë

Një fazë e tretë pritet të përfshijë kthimin e trupave të pengjeve të vdekur dhe fillimin e rindërtimit të Gazës, një detyrë madhështore që do të mbikëqyret nga Egjipti, Katari dhe OKB-ja.

Çfarë do të ndodhë me Gazën në të ardhmen?

Ka pak detaje për të ardhmen e Gazës – nga mënyra se si do të qeveriset, deri te ndonjë garanci që kjo marrëveshje do t’i sjellë një fund të përhershëm luftës.

Komuniteti ndërkombëtar ka thënë se Gaza duhet të drejtohet nga palestinezët, por nuk ka pasur një konsensus se si duhet bërë kjo.

Në të kaluarën, Izraeli ka thënë se nuk do ta përfundojë luftën duke e lënë Hamasin në pushtet. Ai gjithashtu hodhi poshtë më parë mundësinë që Autoriteti Palestinez, i cili ushtron pushtete të kufizuara qeverisëse në Bregun Perëndimor, të marrë përsipër administrimin e Gazës.

Që nga fillimi i fushatës së tij ushtarake në Gaza, Izraeli ka thënë gjithashtu se do të ruajë kontrollin e sigurisë mbi territorin pas përfundimit të luftimeve. /Telegrafi/