Çështja e liberalizimit të vizave dhe marrëveshja përfundimtare me Serbinë – gjithçka nga intervista me Demush Shashën

Drejtori i institutit EPIK, Demush Shasha, në emisionin “Përballje” në Telegrafi.com foli për liberalizimin e vizave për kosovarët, anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës dhe procese të tjera integruese, si dhe për dialogun me Serbinë.

Shasha në intervistën me kryeredaktorin Muhamet Hajrullahu, u shpreh skeptik për liberalizimin e vizave, duke thënë se ka frikë që ky proces nuk do të marrë epilog gjatë vitit 2022.

Fillimisht sipas tij, përgjegjësia për këtë i takon Kosovës, pasi çështja e liberalizimit të vizave është dashur të mbyllet në vitin 2016. Por, Shasha tha se kjo u pamundësua pasi Kosova u fut në një rrugë “pa krye” me temën e demarkacionit, ndërsa kur ai u ratifikua, Bashkimi Evropian kishte prioritete të tjera.

“Storja e liberalizimit të vizave për Kosovën është një tragjedi evropiane. Është e vështirë për ta shpjeguar se si ndodhi që për 10 vite ende nuk është mbyllur kjo çështje. Përgjigja është komplekse. Fillimisht përgjegjësia na takon neve. Sepse, kur flasim për vitin 2016, flasim për kohën kur kemi mundur ta përmbyllim çështjen e liberalizimin e vizave, por për shkak të demarkacionit u futëm në një rrugë ‘pa krye’ dhe mbeti si mbeti. Kur demarkacioni u ratifikua në vitin 2018, BE-ja kishte prioritete të tjera”, deklaroi ai.

Lexo po ashtu Shasha: Nuk do të ketë liberalizim të vizave këtë vit, ky proces për Kosovën është një tragjedi evropiane

“Sa i përket vitit 2022, është vështirë të bësh një parashikim, por kisha vënë bast që nuk do të ketë liberalizim. Kam frikë dhe shpresoj që të jem i gabuar, por kam frikë se liberalizimi nuk do të ketë epilog këtë vit, pra do të shtyhet për vitin 2023″.

Sipas Shashës, me kalimin e viteve procesi integrues bëhet më i vështirë, pasi prioritetet e BE-së ndryshojnë.

“Ne kemi bërë një gabim, pasi jemi bërë studenti më i keq i rajonit. Komisioni Evropian dhe Parlamenti Evropian kanë thënë disa herë që i kemi përmbushur kushtet për liberalizim të vizave, por edhe Franca e Holanda kanë tërësisht të drejtë të thonë jo, pasi kanë kaluar gjashtë vjet dhe nuk kemi asnjë rast të luftimit të korrupsionit të nivelit të lartë”.

Mes tjerash, ai tha se edhe BE-ja mban një pjesë të faturës së përgjegjësisë për mos liberalizimin e vizave për kosovarët.

“Përgjegjësia është që BE-ja nuk ka arritur të gjejë një shteg për të dalë nga ky labirint ku jemi futur. Në listën e prioriteteve të BE-së kjo çështje ka rënë shumë poshtë. Asnjë ndikim më të vogël nuk do të ketë në BE apo Francë, nëse sot qytetarët e Kosovës do të fillojnë të lëvizin lirshëm. Thjesht, kam frikë që pas daljes nga skena politike e Angela Merkel, do të na duhet që të presim për një apo disa liderë të vërtetë brenda BE-së që do e njeh këtë që po flasim”, u shpreh tutje ai.

Drejtori i instituti EPIK ka folur edhe rreth marrëveshjes me Serbinë. Ai tha se kryeministri Kurti duhet të bëjë tranzicion nga opozitari në burrështetas.

Në këtë intervistë, Shasha deklaroi se pas përfundimit të zgjedhjeve në Serbi, të dyja palët kanë rënë në qetësi politike dhe se dalëngadalë po ndërtohet skena për arritjen e marrëveshjes finale.

Lexo po ashtu Shasha: Po ndërtohet skena për arritjen e marrëveshjes me Serbinë, Kurti të bëjë tranzicion nga opozitari në burrështetas

Sipas tij, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka përgjegjësi për përmbylljen e këtij procesi të gjatë, dhe se i njëjti duhet të bëjë kalim nga Kurti opozitar me standard të lartë në raport me Serbinë në burrë-shtetas, i cili e kupton se zgjidhja përfundimtare kërkon kompromis.

“Përgjegjësinë e ka kryeministri Kurti, të cilit qytetarët i kanë besuar. Ai duhet të bëjë tranzicionin, nga ai opozitari që nuk pranon asnjë kompromis dhe që ka standarde të larta, drejt një burrështetasi i cili e kupton se zgjidhja përfundimtare, deshëm apo s’deshëm ne, kërkon kompromis”, pohoi Shasha.

Mes tjerash, ai tha se vijat e kuqe tashmë janë vendosur dhe se çdo gjë që prek sovranitetin e vendit nuk duhet të pranohet.

Shasha komentoi edhe takimin e fundit mes kryeministrit Kurti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq në Berlin, duke thënë se është lajm i mirë që për herë të parë palët u ndanë pa pasur konfrontim mes vete.

Ky takim mes liderëve u mbajt me ftesën e kancelarit gjerman, Olaf Scholz. E sipas Shashës, lajm i mirë është edhe rritja e interesimit të Gjermanisë për dialogun Kosovë-Serbi.

Tutje, ai tha se për herë të parë në Prishtinë dhe Beograd janë dy liderë që mund ta shtyjnë përpara marrëveshjen përfundimtare.

“Për herë të parë kemi një rrethanë të veçantë e ajo është se po shohim për herë të parë në Prishtinë dhe Beograd që ekzistojnë dy liderë me kapacitet politik të mjaftueshëm legjitim për të shtyrë përpara një marrëveshje mes dy vendeve dhe të cilët përmbushin kërkesat kushtetuese, ligjore për ratifikimin e asaj marrëveshjeje”.

“Është kohë shumë e gjatë që nga fillimi i procesit dialogut. Kjo temë është duke uzurpuar diskursin tonë publik. Asnjëherë më parë yjet nuk janë pozicionuar më mirë për arritjen e një marrëveshje”, përfundoi Shasha. /Telegrafi/