Cambridge nuk e njeh në libra shqipen

Pas teksteve të Cambridge, të cilat prej vitesh përdoren në arsim fillor, tani me libra të adoptuar po nga Qendra Ndërkombëtare për Programe Mësimore të Cambridge (Cambridge International Examinations – CIE) dhe Shtëpia Botuese e Universitetit të Cambridge (Cambridge University Press – CUP), do të punohet edhe në shkollat e mesme, shkruan gazeta KOHA.

Më saktësisht, Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH), ka bërë përgatitjet që nga vitin shkollor 2017/2018 nëpër gjimnaze dhe shkollat e mesme profesionale të nis mësimi me tekste të huaja shkollore. Madje, është shpallur edhe thirrja publike për botues nga vendi dhe të huaj që të dorëzojnë tekstet përkatëse për lëndët e Matematikës, Biologjisë, Kimisë dhe Fizikës për vitin e parë gjimnaz dhe arsimin e mesëm profesionale tre dhe katër vjeçar. Pra, nga shtatori i këtij viti pritet që për nevojat e nxënësve të mesëm, konform programeve përkatëse mësimore, të ketë 12 libra të rinj, respektivisht nga tre lloj tekstesh shkollore për matematikat, biologjitë kimitë dhe fizikat e viteve të para. Bëhet fjalë për tekstet shkollore të lëndëve nga shkencat matematike – natyrore.

Përtej pakënaqësive që këto libra kanë shkaktuar në shkollat fillore, ajo që bie në sy në thirrjen publike për botimin testeve të shkollave të mesme është qasja diskriminuese në kriteret për konkurrim. Teksti i huaj i adoptuar për shkollat e Maqedonisë kërkohet të dorëzohet vetëm në gjuhën maqedonase. Kjo, me automatizëm, përjashton botuesit shqiptarë nga konkurrimi ose i vendos ato në pozita të pabarabarta. Sipas pikës 3 të thirrjes publike, “botuesi nga vendi si dhe botuesi i huaj, duhet të dorëzojnë tekst të përkthyer në gjuhën maqedonase, me vizatime dhe grafikë të përpunuar…” . KOHA përcjell se aty jepen edhe detaje të tjera, me të cilat kërkohet që teksti të jetë i lekturuar, në gjashtë ekzemplarë, prej të cilëve pesë në formë të shtypur (tre me ngjyra dhe dy bardh e zi) dhe një në formë elektronike. Mirëpo, askund nuk jepet mundësia që teksti i huaj i dorëzuar nga botues i vendit apo nga jashtë të mund të jetë edhe në gjuhën shqipe.

Megjithëse tekstet në fjalë nuk do të jenë detyrimisht të hartuara nga CIE, prapë se prapë do të jetë CIE që do të ketë fjalën e fundit në lejimin e teksteve të huaj të adoptua për shkollat e mesme të Maqedonisë nga cili do vend qoftë botuesi që e pretendon autorësinë e atyre teksteve.

“Nëse në ftesën e shpallur publike, nuk dorëzohet asnjë kërkesë për lejim të librit të adaptuar nga jashtë, përkatësisht nuk miratohet leje për përdorim të librit shkollor të harmonizuar me program të miratuar mësimor të adaptuar dhe të përkthyer nga CIE, veprohet në pajtim me dispozitat e nenit 13-a të këtij ligji”, thuhet në nenin 13-b të Ligjit për botimin teksteve shkollore të arsimit fillor dhe të mesme.

Në po këtë nen, pra nenin 13-b, tiret edhe shpallja publike që ka bërë MASH për dorëzimin e teksteve të huaja shkollore e të adoptuara për shkollat e Maqedonisë. Ndërkaq, neni 13-a në mënyrë të qartë i delegon CIE-së të drejtën për përpilimin librave në Maqedoni.

“Nëse Shërbimi pedagogjik nuk lejon libër shkollor të harmonizuar me program mësimor të adaptuar dhe të përkthyer nga CIE në pajtim me nenin 13-b të këtij ligji, dorëzon kërkesë te Shtëpia Botuese e Universitetit të Cambridge (Cambridge University Press) për përpilim të librit shkollor të adaptuar nga jashtë në pajtim me dispozitat e këtij neni”, qëndron në nenin përkatës.

Rrjedhimisht CIE është alfa dhe omega e teksteve shkollore në Maqedoni. Pra, edhe pse me nenin 13-b kamuflohet gjoja fryma liberale e botimit të teksteve shkollore, prapë se prapë Shërbimi pedagogjik ka në dorë që botimin e teksteve shkollore ta delegojë te CIE, respektivisht CUP.