Akullnajat janë në prag të zhdukjes – ky është një problem i madh thonë shkencëtarët

Nëse kurrë nuk keni ecur mbi një akullnajë, nuk mund të jetë një ide e keqe ta bëni këtë së shpejti.

Akullnajat e botës në male po shkrihen më shpejt sesa menduan shkencëtarët.

Që nga viti 2015, akullnajat kanë humbur gati 300 miliardë ton akull në vit.

Nëse kjo shkrirje vazhdon, shumë akullnaja mund të zhduken nga mesi i shekullit, sipas një studimi të ri të gjerë të transmetuar nga Wired.

Shkencëtarët nga Kanadaja, Franca, Zvicra dhe Norvegjia kanë mbledhur imazhe satelitore të bëra nga një aparat fotografik special nga sateliti Terra i NASA-s për 20 vjet.

Pajisja, e quajtur ASTER (Radiometër i avancuar hapësinor termik i emetimit dhe reflektimit), ka fotografuar më shumë se 210,000 akullnaja në të gjithë botën, me dy lente të veçanta për të marrë një pamje tre-dimensionale të tipareve të sipërfaqes.

Studimi përjashtoi shtresat masive të akullit në Grenlandë dhe Antarktidë, të cilat po studiohen nga ekipe të tjera shkencore, transmeton Telegrafi.

Një analizë e re, e sapo botuar në revistën Nature, zbuloi se midis viteve 2000 dhe 2004, akullnajat humbën 227 miliardë ton akull në vit. Shkalla u rrit në 298 miliardë tonë në vit nga 2015 në 2019, gjë që autorët e studimit i atribuojnë temperaturave më të larta dhe reshjeve. Uji i tretur lëviz nga lumenjtë në oqeane dhe përbën rreth një të pestën e ngritjes së vëzhguar të nivelit të detit gjatë 20 viteve të fundit.

Dhe problemi nuk është vetëm ngritja e nivelit të detit (edhe pse kjo është gjithashtu e rëndësishme), e cila kërcënon mirëqenien e banorëve të shteteve bregdetare si Indonezia, Bangladeshi, Panama, Holanda dhe disa pjesë të Shteteve të Bashkuara.

Në disa rajone të brendshme, miliona njerëz varen nga shkrirja e borës për ujë të pastër.

Në vitet kur nuk ka shumë borë, akullnajat ofrojnë një burim rezervë uji. Kjo është veçanërisht e rëndësishme në pjesë të Andeve, Himalajeve dhe Alaskës.

Kur akullnajat të zhduken, shumë do të kenë një problem me ujin

“Akullnajat sigurojnë një bollëk të ujit të ftohtë për shumë sisteme rreth planetit. Sapo ato akullnaja të zhduken, nuk do të jetë më ajo mundësi”, thotë Brian Menounos, një profesor i Shkencës së Tokës në Universitetin Verior Britanik të Kolumbisë dhe autor i një studimi të ri.

Menounos beson se studimet e mëparshme të shkrirjes së akullnajave kanë marrë shkallë më të vogla në hapësirë ​​dhe kohë, duke çuar në pasiguri se sa akullnajat janë tkurrur në të vërtetë.

Duke përdorur imazhe të hollësishme satelitore, Menounos thotë për Wired, u morën vlerësime më të sakta. Për të përpunuar numrat për të gjithë 211,000 akullnajat, ishte e nevojshme që super kompjuteri në Universitetin e Veriut British Columbia të funksiononte vazhdimisht për një vit.

Analiza e re ofron një paralajmërim të zymtë për të ardhmen, thotë Jonathan Bamber, profesor i gjeografisë në Universitetin e Bristol i cili nuk ishte përfshirë në studim: “Ky është vlerësimi më gjithëpërfshirës, ​​i hollësishëm dhe i plotë i humbjes globale të akullnajave globale i ndërmarrë ndonjëherë në shekullin 21”.

Bamber thotë se analiza tregon se me këtë trend, disa rajone malore me lartësi më të ulët do të humbin plotësisht akullnajat deri në vitin 2050: “Megjithëse rezultatet dhe puna janë mbresëlënëse, mesazhi kryesor është mjaft i zymtë. Akullnajat janë në prag të zhdukjes, me pasoja të thella për burimet ujore, rreziqet natyrore, ngritjen e nivelit të detit, turizmin dhe mbijetesën lokale”.

Megjithëse lajmet janë të këqija, ekspertët janë të impresionuar me sasinë e të dhënave të mbledhura nga imazhet satelitore për 20 vjet.

“Unë mendoj se kjo është në të vërtetë fantastike. Kjo është provë e vërtetë e vlerës së hulumtimit me kalimin e kohës. Shumë herë këto misione kanë një jetëgjatësi prej pesë ose shtatë vjetësh. Fakti që ata ende po mbledhin të dhëna fantastike është thjesht fenomenal. Ajo i lejoi studiuesit të arrijnë diçka që nuk është bërë më parë”, thotë Tom Neumann, shefi i laboratorit të shkencës së kriosferës në Qendrën e Fluturimit Hapësinor Goddard të NASA-s. /Telegrafi/