Zvarraniku i tmerrshëm ishte në Amerikën e Jugut miliona vjet përpara dinozaurëve

Rreth 40 milionë vjet përpara se të shfaqeshin dinosaurët, një grabitqar i madh endej në Amerikën e Jugut parahistorike.

Ishte epoka e zvarranikut parahistorik Pampaphoneus biccai, i cili dikur ishte mishngrënësi më i madh dhe më mizori në Amerikën e Jugut, që ushqehej me kafshë të vogla dhe të mesme. Në një studim të ri nga profesoresha Stephanie E. Pierce e Universitetit të Harvardit, thuhet se zvarraniku ishte një bishë me gunga që sigurisht shkaktonte frikë te të gjitha qeniet e tjera.

Një ekip ndërkombëtar i paleontologëve ka hasur në kocka fosile 256 milionë-vjeçare jashtëzakonisht të ruajtura mirë në rajonin e largët Sao Gabriel të Brazilit, raporton nypost.

Mbetjet e gjetura përfshijnë një kafkë të paprekur dhe mbetje të eshtrave të brinjëve dhe krahëve. Fosilet u zbuluan në shkëmbinj që datojnë që nga epoka e Mesme Permian.

“Gjetja e një kafke të re të Pampaphoneus pas një kohe kaq të gjatë ishte jashtëzakonisht e rëndësishme për rritjen e njohurive tona për kafshën, e cila më parë ishte e vështirë të dallohej nga të afërmit e saj rus”, tha Mateus A. Costa Santos, autori kryesor nga Universiteti Federal i Pampa.

Prejardhja e kësaj specie mund të gjurmohet në një klasë të hershme terapsid të njohur si dinocefali, një fjalë që do të thotë “kokë e tmerrshme” në greqisht. Karakteristika e tyre dalluese ishin kockat masive të kafkës, nga e cila morën emrin.

Përveç këtij ekzemplari të përshkruar, studiuesit mblodhën gjithashtu mbetje fosile të disa specieve shtesë nga e njëjta zonë e izoluar Pampa. Këto mbetje mund t’i përkasin kafshëve që Pampaphoneus ndoshta i ka gjuajtur para vdekjes së tij. Midis atyre mbetjeve janë mbetjet e një dicinodonti të vogël Rastodon dhe një amfibi të madh të quajtur Konzhukovia.

Një grup i larmishëm dinokefalësh ekzistonte pak përpara një prej ngjarjeve më të mëdha të zhdukjes masive në Tokë, i cili zhduku deri në 86 për qind të të gjitha llojeve të kafshëve.

“Zbulimi i tij është çelësi për të dhënë një pasqyrë të strukturës së komunitetit të ekosistemeve tokësore pak para zhdukjes masive më të madhe të të gjitha kohërave. Zbulimi spektakolar tregon rëndësinë globale të të dhënave fosile të Brazilit”, shton Pierce.

Para zhdukjes së tyre, dinoqefalët përbënin një nga grupet më të ndryshme të krijesave të mëdha tokësore gjatë epokës së tyre, disa ishin mishngrënës dhe të tjerë barngrënës.

Edhe pse të përhapur në Afrikën e Jugut dhe Rusi, dinoqefalët janë të rrallë në pjesë të tjera të botës. Në Brazil, Pampaphoneus biccai është e vetmja specie e njohur.

Është interesante se kjo nuk është hera e parë që një kafkë Pampaphoneus zbulohet në Amerikën e Jugut. Ky është në fakt zbulimi i kafkës së dytë, e cila është më e plota. Kafka 40 cm është dukshëm më e madhe se sa ishte gjetur më parë. Ekipi analizoi anatominë e ndërlikuar të kafkës së këtij grabitqari falë ruajtjes së jashtëzakonshme të fosilit.

Pampaphoneus luajti të njëjtin rol ekologjik si macet e mëdha moderne. Ishte grabitqari më i madh tokësor i njohur nga Permian në Amerikën e Jugut. Kishte dhëmbë të mëdhenj dhe të mprehtë për të kapur gjahun, dhe nofulla e tij ishte mjaft e fortë për të përtypur kockat, ashtu si hienat moderne.

Disa prova sugjerojnë se kishte anëtarë edhe më të mëdhenj të kësaj specie, por ata duhet të ekzaminohen shkencërisht për t’i identifikuar si Pampaphoneus.

Shkencëtarët besojnë se historia e species Pampaphoneus biccai nxjerr në pah potencialin e pashfrytëzuar të rajonit Pampa si një burim i çmuar i botës parahistorike. /Telegrafi/