Pas shumë vitesh përdorimi, në kaldaja formohet një shkallë shumë toksike gëlqereje e përzier me metale të rënda, jone dhe molekula të tjera të rrezikshme për shëndetin e njeriut. Përqendrimi i lartë i disa metaleve të rënda në kaldaja shtëpiake është një problem më vete.
Ky studim ka sjell mjaftueshëm prova laboratorike që brenda kaldajave shtëpiake përmbajnë përqendrime jashtëzakonisht të larta të disa metaleve të rënda kancerogjene.
Kaldaja shtëpiake duhet të ketë një sistem të thjeshtë për pastrimin e mbetjeve në kazan, i cili studimi dëshmon prezencën e metale të rënda që mund të krijojnë probleme thellësisht serioze te një person me metabolizëm normal. Parametrat kimikë të analizuar në kaldaja shtëpiake janë: Bakri – Cu (0.002-3.08) mg/L, Hekuri – Fe (0.001-0.97) mg/L, Kromi gjashtë valent – Cr+6 (0-0,31) mg/L, Alumini tre valent – Al+3 (0.001-0.8< ) mg/L, Kalciumi dy valent – Ca+2 (56-200<) mg/L, Kloruret – Cl− (12.3-45) mg/L, Klori – Cl2 (0-2.2) mg/L, Fosfati – PO4−3 (0.04-1.3) mg/L , Nitritet – NO2-N (0.0006-2.9) mg/L, Amoniaku- NH3-N (0.001-0.5) mg/L. Prezenca e lartë e metaleve të rënda në ujë kohët e fundit po shkakton probleme serioze. Kërkimet shkencore në fushën e toksikologjisë mjedisore kanë rezultuar gjithnjë e më shumë përgjigje në pyetjet se ku mund të vijnë shumë probleme të shëndetit të njeriut.
Këta studiues shkencor kane siguruar prova shkencore në këtë hulumtim se kaldajat shtëpiake sot janë shumë të rrezikshme në formimin e gëlqeres (Anglisht: Lime Scale-LS). Kaldaja shtëpiake me LS përmbajnë metale të rënda me veti kancerogjene në mostrat që kanë studiuar dhe ky hulumtim tregon problemet shumë serioze, e veçanërisht në dëmtimin e ADN-së dhe probleme të tjera në shëndetin e njeriut.
Parametrat kimikë me përqendrimin më të lartë të toksicitetit në disa mostra të hulumtuara janë: (Cu, Fe, Cr+6, Al+3, Ca+2, PO4−3, NO2-N, NH3-N, Cl2) mg/L. Bakri (Cu) si metal i rëndë në këtë studim nuk ishte në përputhje me rregulloret e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), përqendrimet e Cu është paraqitur deri në 3.08 mg/L. Fe si një metal i rënd për trupin e njeriut shpesh mund të bëhet toksik kur përqendrimet nuk janë në përputhje me OBSh-në, në studimin tonë përqendrimet e Fe arrijnë deri në 0.97 mg/L (vlera maksimale e lejuar është 0.3 mg/L). Cr+6 dhe është një nga parametrat kimikë më të rrezikshëm dhe toksik për shkak të këtyre niveleve të larta.
Në këtë kërkim, përqendrimi i Cr+6 ishte deri në 0.31 mg/L dhe nuk ishte në abondancë me OBSh-në (vlera maksimale e lejuar është 0.05 mg/L). Al+3 si një parametër i shpeshtë e i rrezikshëm në ujë është shqetësues, veçanërisht në këtë studim kur përqendrimi i lartë arrin më shumë se 0.8 mg/L (vlera maksimale e lejuar është 0.2 mg/L). Ca+2 si një parametër i rëndësishëm kimik në ujë ndonjëherë shkakton probleme shëndetësore nëse përqendrimi i tij është i lartë, veçanërisht kur tejkalon vlerën 200 mg/L që është e pashëndetshme për metabolizmin e njeriut dhe në këtë hulumtimin përqendrimi i Ca+2 nuk ishte në përputhje me OBSh-në sepse përqendrimi i Ca+2 ishte paraqitur më i madh se 200 mg/L. Prania e lartë e Cl2 në ujë me LS përfaqëson një tjetër shqetësim shëndetësor që mund të shkaktojë Cl2. Përqendrimi i Cl2 ishte 2.2 mg/L që do të thotë se nuk ishte në përputhje me rregulloren e OBSh (vlera maksimale e lejuar është 0.2 mg/L).
Përqendrimi i PO4-3 në mostrat e hulumtuara ishte afërsisht 1.3 mg/L, kështu që përqendrimi i PO4-3 në mostrat ishte shumë i lartë dhe jo në përputhje me rregulloren e OBSh-në (vlera maksimale e lejuar është 0.2 mg/L). Përqendrimi i lartë i NO2-N dhe NH3-N në ujë shkakton toksicitet, përqendrimi i NO2-N ishte prezent 2.9 mg/L në mostrat e analizuara, ky përqendrim i lartë i NO2-N nuk ishte në përputhje me OBSh-në (vlera maksimale e lejuar është 0.5 mg/L), por përqendrimi i NH3-N në 0.5 mg/L ishte në përputhje me OBSh-në (vlera maksimale e lejuar është 0.5 mg/L). Uji në kontakt me LS që përdoret në kuzhinë për ushqim ose forma të tjera mund të shkaktojë efekte kancerogjene në metabolizmin e njerëzve.
Beluli V.M, Kristollari K, Kaso A, Krasniqi F. Lime Scale Water in Domestic Boilers as the Main Toxic Factor in the Human Body. Experimed 2020; 10(2): 77-83. DOI: 10.26650/experimed.2020.0028
Ky hulumtim shkencor është realizuara nga Valdrin Beluli et al. 2020 (i publikuar në revistën shkencore “Experimed” në Institutin e Mjekësisë Eksperimentale të Universitetit të Stambollit) që bazohet në studimin e ujit të kaldajave me përmbajtje të lartë mbetjesh brenda kaldajave qe janë marr 10 mostra të ndryshme për analizim./Telegrafi/
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Serbia nga e premtja do të ndajë 5 mijë dinarë në muaj për fëmijët serbë në Kosovë
Reshje shiu të dendura në disa qarqe, Instituti i Gjeoshkencave: Në lartësitë mbi 900 metër bie borë
Edhe 697 banka tjera gjermane korrigjojnë gabimin, Kosova do të figuroj si shtet i pavarur
Një vit nga vrasja e Liridona Ademajt, Prokuroria ende pa aktakuzë për tre të dyshuarit
Laert Haxhiu dënohet me burgim të përjetshëm
Vrasja e dy të rinjve në Klinë, gjithçka që dihet deri më tani
Aksident mes dy veturave në Gllarevë të Klinës
Gjenerali amerikan: Serbia duhet ta pranojë të ardhmen pa Kosovën
Dy klinika të QKUK-së pritet të ofrojnë shërbime të reja për pacientë, Kurti: Shërbimi i plazmaferezës, për herë të parë do të ofrohet në Kosovë
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Hej djem! Super xhaketa e Adidas tani vjen me zbritje ekskluzive vetëm për ju
Atletet e famshme Reebook vijnë me zbritje t’hatashme
Kreativiteti i fëmijëve tuaj fillon me këtë tabelë të zezë nga Vitorja – Përfitoni 20% zbritje ekskluzive
A don me u dok si zotni këtë sezon të dasmave?
Kompletoje look-un me 50% zbritje
Më të lexuarat
Laert Haxhiu dënohet me burgim të përjetshëm
Drenusha zbulon testin e ADN-së që e ka bërë në SHBA, habit me rezultatet
Arne Slot befason të gjithë me përforcimin e fundit te LIverpooli
Vrasja e dyfishtë në Klinë, prokurorja dhe drejtori i Policisë japin detaje
Mike Tyson bëri kërkesë të pazakontë për rregulloren në luftën ndaj Jake Paul
Gjigantët brazilian kanë konfirmuar interesimin për Sergio Ramos – ndërsa raportimet për Real Madridin vazhdojnë