Studimi që thyen stereotipet: Beqarët me rrezik më të ulët nga demenca

Beqar dhe krenar? Shkenca ka një arsye më shumë për ty

Shkenca po hedh dritë mbi një lidhje interesante mes statusit martesor dhe rrezikut për zhvillim të demencës. Ja çfarë thotë:

Sipas disa studimeve të fundit, individët që kanë qenë gjatë gjithë jetës beqarë kanë një rrezik më të ulët për të zhvilluar demencë, krahasuar me ata që janë martuar dhe sidomos me ata që janë divorcuar ose të vejë.

Arsyet e mundshme që përmenden nga shkencëtarët:

1. Pavarësia dhe stimulimi mendor – Beqarët shpesh janë më të angazhuar në aktivitete individuale që stimulojnë trurin, si leximi, hobi të ndryshme apo karriera.

2. Më pak stres emocional nga marrëdhëniet problematike – Martesat e vështira mund të sjellin stres kronik, i cili lidhet me plakje më të shpejtë të trurit.

3. Rrjete sociale më të gjera – Në disa raste, beqarët zhvillojnë më shumë lidhje me miq e komunitet, gjë që është e dobishme për trurin.

4. Vetëkujdesi më i madh – Disa studime sugjerojnë që beqarët kujdesen më mirë për veten, pikërisht sepse janë më të vetëdijshëm për nevojat e tyre.

Një studim i publikuar në vitin 2025 nga revista prestigjioze Alzheimer’s & Dementia ka dalë në përfundimin se personat e pamartuar – qofshin të divorcuar, të ve, apo që nuk janë martuar kurrë – janë ndjeshëm më pak të rrezikuar nga zhvillimi i demencës sesa bashkëmoshatarët e tyre të martuar.

Në një analizë që zgjati 18 vite dhe përfshiu më shumë se 24,000 të rritur të moshës nga 50 deri në 104 vjeç, studiuesit vërejtën se beqarët, veçanërisht ata që nuk ishin martuar asnjëherë, shfaqnin normat më të ulëta të demencës, sëmundjes së Alzheimerit dhe demencës me trupa Lewy.

Ajo që e bën këtë gjetje edhe më domethënëse është fakti se edhe pjesëmarrësit që në fillim të studimit kishin shenja të lehta të dëmtimit kognitiv, kishin më pak gjasa të përparonin drejt demencës nëse ishin të pamartuar.

Sipas studiuesve, ky fenomen mund të shpjegohet përmes disa faktorëve të mundshëm. Beqarët shpesh ndërtojnë lidhje më të qëndrueshme sociale jashtë shtëpisë, kanë një ndjesi më të fortë të vetë-mjaftueshmërisë, dhe janë të ekspozuar ndaj përvojave më të larmishme jetësore – elementë që mund të ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të trurit.

Ky studim sfidon perceptimet tradicionale mbi martesën dhe mirëqenien, duke hapur një dritare të re në të kuptuarit e lidhjes mes stilit të jetesës dhe shëndetit mendor në moshë të madhe.

Një analizë e madhe e publikuar në Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry zbuloi se beqarët kishin 23% më pak gjasa për të zhvilluar demencë sesa të martuarit, ndërsa ata që ishin të vejë kishin një rritje të rrezikut prej rreth 20%.

Pra, edhe pse shpesh shoqëria sheh martesën si “më të shëndetshme”, këto gjetje sugjerojnë që të qenët beqar mund të jetë po aq – ose ndoshta më – i dobishëm për trurin në pleqëri. /Telegrafi/