Shkaqet e vërteta të lodhjes

Lodhja është reaksion mbrojtës i organizmit, që në këtë mënyrë na bën me dije se e kemi tepruar. Nganjëherë lodhja është përgjigje ndaj problemeve të përditshme, nganjëherë fjala është për ndonjë sëmundje psikike, ndërkaq në 16 për qind të rasteve lodhja është pasojë e sëmundjes infektive.

Dr. Leopaldina H. Ramadani, MD
tel. 044 100 977

Kur kalojmë nga një stinë në stinën tjetër të vitit, kur është e zvogëluar tajitja e melatoninës, jemi më të lodhur se zakonisht. Ekzistojnë lodhja organike dhe lodhja psikike. Lodhja organike rezulton nga ndonjë shkaktar fizik dhe e karakterizon prania e elanit të jetës. Ajo përkeqësohet me përfundimin e ditës dhe pjesërisht kalon pas një gjumi të mirë. Lodhjen psikike, e cila është e pranishme në 80 për qind të rasteve, e karakterizon humbja e elanit, mungesa e motivimit dhe e vullnetit për të punuar.

Lodhja e muskujve, edhe pse është autoimune, nuk dihet saktësisht se çfarë e nxit fillimin e saj. Simptomat më të shpeshta të sëmundjes janë: rënia e kapakëve të syve, shikimi dyfish i figurave, të folurit ndër hundë (nasal), vështirësi në përtypje dhe gëlltitje, dobësim i forcës muskulore në duar dhe këmbë, lodhje kronike e muskujve, vështirësi në frymëmarrje.
Lodhja mund të shtohet me aktivitet të vazhdueshëm dhe mund të largohet gjatë kohës së pushimit.

Kur janë të lodhur muskujt
Dobësia i përket zvogëlimit të forcës së muskujve. Kjo dobësi shfaqet gjatë mundimeve fizike ose menjëherë pas tyre. Mjeku e diagnostikon pas hulumtimit, mirëpo është e nevojshme të bëhen disa kontrollime: sasia e enzimeve muskulore, pasqyra e gjakut, elektromiogrami, rezonanca magnetike e boshtit kurrizor. Ekzistojnë tre shkaktarë të dobësisë muskulore. I pari është miastenia. Fjala është për sëmundjen autoimune të cilën e karakterizon hiperaktiviteti i sistemit imunologjik. Kjo sëmundje shfaqet për shkak të bllokadës të transmetimit të impulsit nervor te muskujt. Për ta arritur transmetimin, është e domosdoshme prania e substancave të caktuara (acetilkolina). Antitrupat sulmojnë receptorët e asaj substance dhe muskujt shpejt lodhen.

Shkaktari tjetër i grumbullon sindromat miogjene. Ato janë sëmundje të cilat kanë të bëjnë me muskujt, siç janë, për shembull miopatia apo mioitisi (kallja e muskujve). Pastaj rrezikohen muskujt e barkut, të kofshës, si edhe muskujt e komblikut. Me gjithë mendimin e këtillë, këto sëmundje nuk shkaktojnë dhimbje.
Shkaktari i tretë është mungesa e kaliumit në gjak, për shkak të marrjes së diuretikëve, diarresë apo vjelljes, gjë që shkaktojnë dobësinë e përgjithshme muskulore.

Shtatzënia dhe sëmundja e lodhjes së muskujve
Femrat e prekura nga sëmundja e lodhjes së muskujve mund të lindin fëmijë. Përcjellja e rregullt e gjendjes nga ana e neurologut është e domosdoshme. Te 1/3 e rasteve, mund të kenë gjendje të qëndrueshme gjatë shtatzënësisë, kurse te 1/3 prej tyre mund të ketë përkeqësime, po ashtu te 1/3 mund të ketë përmirësime. Rreziku më i madh për përkeqësim është në periudhën pas lindjes.

Diagnostikimi i sëmundjes bëhet me testin e Tensilonit
Testi i Tensilonit (Edrophonium) përdoret për të diagnostikuar sëmundjen, por edhe për të diferencuar krizën miastenike nga kriza kolinergjike, duke vlerësuar vetinë e shpejtë të veprimit. Te pacienti, mund të shihet përmirësim i shpejtë dramatik i gjendjes brenda 1 minute. Pacienti duhet të monitorohet për shkak se Endophoniumi mund të shkaktojë bradikardi, bllok në përçueshmëri dhe asystoli.

Vështirësitë e diagnostikimit
Sëmundja e lodhjes së muskujve mund të ketë simptoma të ngjashme me sëmundjet tjera si: lodhja e përgjithshme, lodhja e një grupi të muskujve, të folurit e vështirësuar, përtypja dhe gëlltitja e vështirësuar. Simptoma të ngjashme mund të ketë pacienti me infarkt trunor, sidomos infarkt të trungut trunor, dekompenzim të zemrës, emboli pulmonare, infarkt të zemrës etj. Mjeku duhet menduar në myasthenia grabis, kur pacienti ka simptomat e tilla, pa marrë parasysh moshën e pacientit.

Terapia e trajtimit
Barnat të cilat nuk preferohen te kjo sëmundje janë: nga grupi i antibiotikëve: Gentamicyn, Streptomycin, Neomycin, Amikacin, Erythromicine, Sulfonamidet, Lincomycine, Beta-bllokatorët (Propranolol, Oxprenolol, Atenolol, Timolol-oftalmik); bllokuesit e kanaleve të kalciumit (Nifedipine, Verapamil), Procainamidi, Chlorpromazina, Haloperidol, Phenytoina, Lithium, Magnesium sulfate, Chloroquine, Penicillamine, Moprphine, Codeine, benzodiazepinet.

Asnjë nga këto barna nuk ka kundër-indikacion absolut, por pacienti duhet të përcillet gjatë marrjes së këtyre barnave.
Trajtimi i sëmundjes te pacientët seropozitivë qëndron në terapinë antikolinesterazike (Mestinon tableta), kortikosteroide (Pronison tableta), imunosupresive, (Imuran tableta) thymectomy, plazmaferezë si dhe trajtimi me imunoglobuline i.v. Pacientët me MG seronegativë nuk kanë reagim të mirë në terapinë antikolinesterazike dhe në timektomi, mirëpo përgjigjen shumë mirë në plazmaferezë dhe terapinë imunosupresive. /Telegrafi/