Pse 2025 është “Viti i Shenjtë” për Kishën Katolike?

Viti i Shenjtë ose Viti Jubilar në Kishën Katolike dikur ishte një ngjarje jashtëzakonisht e rrallë, por kohët e fundit ka pasur një rritje të vërtetë të ndjekësve në sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan.

Teologu nga Augsburg, Jörg Ernesti, kujton mirë Natën e Krishtlindjes së vitit 1974.

Atëherë ishte vetëm tetë vjeç, por mban mend njoftimin në gazetë për programin televiziv “Ora 23:25 – nisja e Vitit të Shenjtë nga Papa Pali VI – transmetim i drejtpërdrejtë nga Sheshi i Shën Pjetrit në Romë”.

E gjithë familja e tij ishte e mbërthyer para televizorit dhe në atë kohë kjo ishte një nga ngjarjet më të mëdha televizive. Transmetimi u përcoll nga 40 kanale televizive dhe vlerësohet se u ndoq nga një miliard njerëz.

Sot, Ernesti e di mirë se çfarë është Viti i Shenjtë ose Jubilar për Kishën Katolike: në fakt, kjo u fut nga Papa Bonifaci VIII në vitin 1300 dhe ishte menduar të festohej vetëm në fillim të çdo shekulli.

Modeli i tij ishte zakoni hebraik për të festuar çdo 50 vjet një vit faljeje, i cili ishte konceptuar në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe materiale: çdo gjysmë shekulli, një besimtar i mirë do të falte të gjitha borxhet e debitorëve të tij.

Në Kishën Katolike, kjo mbeti një dëshirë e bukur në lutjen “Ati ynë” (“…na i fal fajet tona, siç ua falim ne fajtorëve tanë…”).

Madje, edhe Papa Bonifaci nuk e kishte menduar këtë shumë fjalë për fjalë: nuk bëhej fjalë për borxhe monetare, por në atë vit, pelegrinëve në Romë do t’u faleshin të gjitha mëkatet.

Falas – gjë që në atë kohë nuk ishte aspak e zakonshme.

Dy papë

Ernesti shpjegon për DW se vendimi i papës së atëhershëm ishte spontan, por jo pa llogari: në Kishë po dëgjoheshin gjithnjë e më shumë ankesa kundër Bonifacit VIII, madje kishte edhe akuza për herezi, gjë që në atë kohë ishte kërcënim jo vetëm për shpirtin e përjetshëm, por edhe për një fund të shpejtë në këtë botë.

Megjithatë, ky veprim rezultoi i suksesshëm: pelegrinët u dyndën në Romë dhe jo vetëm besimtarët, por edhe hotelierët e qytetit të përjetshëm ishin të kënaqur me Papën.

Jo shumë kohë më pas, Kisha Katolike u gjend sërish në vështirësi, sepse nuk kishte vetëm një, por dy papë: një në Romë dhe një në Avignon (Francë).

Atëherë ata iu rikthyen kësaj ideje të shkëlqyer dhe shumë shpejt edhe viti 1350 u shpall “i shenjtë”. Kjo funksionoi aq mirë sa që nga shekulli i XV-të, çdo vit i 25-të është shpallur Jubilar.

Sot kjo është jo vetëm një magnet turistik për Romën, ku vitin e ardhshëm priten 30 milionë pelegrinë shtesë, por edhe një spektakël i madh: dyert qendrore të Bazilikës së Shën Pjetrit janë zakonisht jo vetëm të mbyllura, por edhe të murosura.

Papa pastaj përdor një çekiç simbolik për të shembur murin – tashmë është e qartë se gjithçka do të përgatitet për Papa Françeskun, i cili thjesht do të kalojë përmes këtyre dyerve, shkruan deutschewelle (në gjuhën kroate).

Por shumë besimtarë, Vitet e Shenjta nuk janë më të rralla, pasi që nga viti 1518 ka pasur edhe “të jashtëzakonshme”. Atëherë ajo iu kushtua mbështetjes së Polonisë në luftën kundër turqve, por disa mund të kujtojnë gjithashtu Vitin Marian, të shpallur nga Papa Piu XII në vitin 1954. Papa Pali VI, ndërkaq, në vitin 1974 e çau murin për herë të tretë: herën e parë e kishte bërë këtë në vitin 1966, me rastin e përfundimit të Koncilit të Dytë të Vatikanit, dhe pastaj nga 29 qershori 1967 deri në qershorin e vitit të ardhshëm, në përkujtim të martirizimit të apostujve Pjetër dhe Pal.

Edhe Papa Gjon Pali II-të u angazhua shumë për Vitet e Shenjta: nga Pashkët e vitit 1983 shpalli një Vit të Shenjtë të jashtëzakonshëm të Shpëtimit; në festën e Rrëshajëve të vitit 1987 shpalli solemnisht Vitin e Dytë Marian; ndërsa më pas e priti Vitin Jubilar “të zakonshëm” të vitit 2000.

Papa Françesku gjithashtu ka qenë aktiv: vetëm dy vjet pas zgjedhjes, shpalli vitin 2015 si Vitin e Jashtëzakonshëm të Mëshirës. Risia është se edhe kjo Vit i Shenjtë i zakonshëm i vitit 2025, i cili fillon këtë Natë të Krishtlindjes, shoqërohet me parullën “Pelegrinët e shpresës”.

Një botë e mbushur me kriza dhe konflikte

Papa thekson se si Kisha dhe bota gjenden në një realitet të mbushur me kriza dhe konflikte. Në këtë botë të globalizuar tashmë po ndodh një “Luftë e Tretë Botërore”, dhe viktimat, si zakonisht, janë banorët më të varfër të planetit, të cilët shfrytëzohen pa mëshirë dhe lihen të uritur.

Në këtë Vit të Shenjtë, na takon që të ndërmarrim një pelegrinazh shprese dhe, përmes besimit dhe mirësisë sonë, të përpiqemi të luftojmë këtë të keqe.

Nëse pelegrinazhi na çon në Romë, mikpritësit vendas nuk kanë asgjë kundër. Punonjësit e turizmit kanë përfituar gjithashtu nga kjo ngjarje për të promovuar marketingun e tyre, dhe kështu ky Vit i Shenjtë ka madje edhe një maskotë – një figurë pelegrinë të quajtur Luca.

A do të jenë të kënaqur të gjithë në Vatikan me të gjithë pelegrinët?

Kjo mbetet e hapur, pasi më 6 shtator edhe komuniteti LGBTQ njoftoi për një vizitë masive në Bazilikën e Shën Pjetrit.

E ardhmja e viteve të shenjta

Edhe nëse humbisni këtë mundësi për të marrë faljen e mëkateve, duket se së shpejti do të kemi një tjetër Vit të Shenjtë të jashtëzakonshëm: në vitin 2033 do të përkujtohen dy mijëvjeçar i kryqëzimit të Shpëtimtarit.

Atëherë, cilido që të jetë Papa, do ta ketë të vështirë t’i rezistojë këtij tundimi. /Telegrafi/