Përmbaruesit në RMV gjatë vitit 2024 kanë arkëtuar mbi 160 milionë euro

Një përmbarues nga Shkupi dorëzon urdhër përmbarimi në një institucion arsimor ku është i punësuar një intelektual, por nga aty merr informacion se duhet të presë radhën, sepse për këtë person ka edhe 42 urdhra të tjerë përmbarimi. Pas kontrollit në Kadastër dhe Ministrinë e Brendshme, përmbaruesi ka marrë informacion se debitori nuk ka pasur as pronë dhe as automjet në emër të tij…, ndaj do të duhen shumë vite për të arkëtuar shumën e përmbarimit.

Ky është vetëm një shembull me të cilin përballen përmbaruesit në punën e tyre të përditshme, por siç u theksua në punëtorinë për gazetarë të mbajtur në Strumicë, sipas statistikave për vitin 2024, përmbaruesit janë të mbingarkuar me lëndë komunale, të cilat përbëjnë 50 për qind të gjithsej kërkesave të pranuara për përmbarim. Më pas vijnë rastet për taksën gjyqësore, gjegjësisht për tarifat e papaguara për zhvillimin e procedurës së kundërvajtjes për lëndët në shumë prej 1000 deri në 2000 denarë dhe pas tyre janë rastet e detyrimeve ndërmjet qytetarëve, ndërmjet personave juridikë dhe aktorëve të tjerë në shtet, përfshirë shtetin ku paraqitet si kreditor.

Sipas kryetares së Odës së Përmbaruesve të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Vesna Delovska, numri i kërkesave për përmbarim është rritur për 10 mijë lëndë pasi Gjykata Kushtetuese e hoqi parashkrimin si mundësi për mos inkasimin e borxheve.

“Me kalimin e kohës, qytetarët ndërgjegjësohen, e dinë se çfarë është procesi i përmbarimit dhe problemet e mëparshme janë zhdukur. Me krenari do të thosha se qytetarët e vendit tonë po ndërgjegjësohen financiarisht, të dëgjueshëm dhe të ndërgjegjshëm në përmbushjen e obligimeve të tyre”, thotë Delovska.

Lidhur me ankesat e qytetarëve se u ngarkohen tarifa mjaft të larta, Delovska sqaron se shumat për shpenzimet përmbarimore të përmbaruesve jo vetëm që nuk janë të larta, sepse përveç borxhit kryesor, përmbaruesi ngarkon edhe shpenzime përmbarimore për avokatët, noterët, vlerësuesit, topografët, kadastrën, regjistrin qendror të shërbimeve postare.

Kostot totale të përmbarimit kryesisht përbëhen nga shpenzimet e tjera, jo nga tarifa e përmbaruesit, siç tregohet nga analiza e “Duing Biznis”, që tregon se edhe pse 28.8 për qind e të gjithë kërkesës i përket përmbarimit, 16.7 për qind nuk është për përmbaruesit, por për avokatët.

Transparencë dhe bashkëpunim më i madh mes përmbaruesve dhe gazetarëve për ta sjellë zbatimin e përmbarimit më afër publikut të gjerë, thonë ekspertët

Ekspertët pjesëmarrës në punëtori theksojnë se nevojitet një transparencë dhe bashkëpunim më i madh ndërmjet përmbaruesve dhe gazetarëve, në mënyrë që përmbarimin si aktivitet bashkërisht ta sjellim më afër publikut të gjerë, pra të thuhet në mënyrë transparente se cilat janë përfitimet që sjell puna përmbarimore për shtetin dhe ekonominë në tërësi.

“Pas dy dekadash ekzistence të veprimtarisë përmbarimore, është koha që gazetarët dhe profesioni i përmbarimit të bashkëpunojnë me njëri-tjetrin. Theksi duhet vënë në atë se si përmbaruesit kontribuojnë në mirëqenien e qytetarëve të Maqedonisë, por edhe të ekonomisë në tërësi, gjegjësisht se cila pjesë e këtyre borxheve të mbledhura apo të arkëtuara përfundon në buxhetin e shtetit”, theksoi eksperti letonez i komunikimit, Imants Mozers.

Nënkryetari i Unionit Botëror të Përmbaruesve Jos Uitdehag, duke folur për rolin e përmbaruesit në një procedurë ndërmjet kreditorëve dhe debitorëve, theksoi se fillimisht duhet kuptuar që përmbaruesi është pjesë e sistemit të drejtësisë në tërësi.

“Kur një kreditor paraqet një padi ose merr një vendim gjyqësor përkatës, pra një vendim, nuk duhet të shërbejë vetëm si kënaqësi morale për vetë kreditorin, por ai vendim duhet të ekzekutohet dhe këtu hyn në lojë vetë përmbaruesi, i cili duhet të kujdeset për të drejtat e të dyja palëve, kreditorit dhe debitorit. Në këtë përmbarim proporcional duhet të vendoset një ekuilibër, sepse nga njëra anë janë të drejtat e kreditorit për të mbledhur borxhin dhe nga ana tjetër është mirëqenia e debitorëve, domethënë të mos i privojnë ata nga mjetet e tyre të jetesës”, theksoi Uitdehag.

Koordinatorja e projektit MATRA, në kuadër të të cilit po mbahet punëtoria, Zlata Mihailova, tha se projekti në Maqedoninë e Veriut, por edhe në vendet e Ballkanit Perëndimor, zbatohet prej pesë vitesh me qëllim të përmirësimit të perceptimit për punën e përmbaruesve, sepse fatkeqësisht aktiviteti përmbarues gëzon një perceptim jo shumë popullor në opinion.

Në vitin 2024, përqindja e zbatimit është 44,15 për qind.

Nga analiza e Dhomës së Përmbarimit rezulton se në vitin 2024 janë pranuar gjithsej 167 112 kërkesa për përmbarim.

Në këtë vit raportues përmbaruesit kanë përfunduar 73.795 lëndë dhe përqindja e realizimit është 44.15 për qind.

Vitin e kaluar përmbaruesit kanë arkëtua 160.637.022 euro nga qytetarët, kompanitë dhe debitorët e tjerë dhe në total gjatë 19 viteve të fundit, arkëtimi ka qenë 2.083.432.955 euro.