Kultura Fjalët Fjala+

Mallkimi i Jeremy Hunt-it: Pse emri i tij vështirë “shqiptohet”?

Para 5 vitesh

Teksa vazhdojnë zgjedhjet për kreun e Partisë Konservatore të Britanisë së Madhe, linguistët po mundohen të sqarojnë një “lapsus pervers” në shqiptimin e emrit të njërit prej kandidatëve për këtë post, Jeremy Hunt (lexo: Xheremi Hant), transmeton Telegrafi.

Ekspertët e linguistikës janë kapur pas një problemi skandaloz të javëve të fundit: pse prezantuesit – që nga James Naughtie e deri te Nicky Campbell – vazhdojnë të zëvendësojnë shkronjën e parë të mbiemrit të Jeremy Hunt-it me një “C”? (nga Hunt (lexo: hant) në Cunt (lexo: kant), që i bie vagina – v.j.)

Kur Victoria Derbyshire ishte e fundit – nga shumë moderatorët që ka përdorur një term nënçmues për gjenitalet femërore, për t’iu referuar kandidatit për të parin e konservatorëve – ekspertët e gjuhës nga Universiteti i Pensilvanisë nisën të pyesin pse ndodhë kjo!

“Pyes veten nëse dominon zëri kryesor ‘c’ (lexo: k), sepse presin të thonë Corbyn (lexo: Korbin) (Jeremy Corbyn, kreu i Partisë Liberale – v.j.) pastaj e ndryshojnë në Hunt (lexo: hant) shumë vonë”, tha njëri.

Tjetri shtoi: “Më duket se luan rol ngjashmëria midis një tingullit ‘h’ dhe ‘k’ (të paktën kur ‘h’ shqiptohet fortë)”.

Sam Steddy, linguist në Universitetin “Queen Mary” të Londrës, beson se janë disa faktorë që çojnë në rrëshqitjet e vazhdueshme të gjuhës. Së pari ka gabime verbale që datojnë nga roli i mëparshëm i Sekretarit të tashëm të Punëve të Jashtme. Apo, siç ka thënë Naughtie në emisionin “Today” në vitin 2010: “Do të flas me Jeremy Cunt – Hunt (lexo: Xheremi Kant – Hant), Sekretarin e Kulturës (Hunt ishte më parë Sekretar i Kulturës – v.j.)”.

“Ka rrethana që e bëjnë gabimin kaq të parashikueshëm”, thotë Steddy. “Është rimë shumë e mirë. Zanoret janë të gjitha të njëjta. “U”-të (lexo: a) janë të gjitha pothuajse të njëjta; ka dallim vetëm një bashkëtingëllore. Ndërsa rimat e rrokjeve janë identike. Dhe, kur gjërat janë të ngjashme, aq më lehtë ngatërrohen”.

Kësaj i shtohet edhe fakti “Xheremi Hant, Sekretar i Kulturës”!

“Kur bëjmë një fjali, nuk kemi tendencë të bashkojmë emrat, së paku jo në atë rend, dhe kjo mund të ndikojë të theksohen gjërat qesharake”, thotë Steddy. “Me një emër si Jeremy Hunt, ka një rrokje identike të theksuar në ‘hant’ dhe pastaj në kulturë (kʌltʃər, siç shqiptohet anglisht – v.j.), kështu që janë të dy rrokjet më të theksuara. Ndoshta për shkak të kësaj, ‘h’ dhe ‘k’ ndërrohen”, shton ai. “Pastaj ka lëvizje të ngjashme të gjuhës për të krijuar të dy tingujt. Duhet ta lëvizni pas gjuhën për të bërë ‘h’-në, por ‘k’-ja bëhet në pjesën e prapme të zgavrës së gojës. Ndaj, edhe kjo ngjashmëri mund të krijojë konfuzion. Ndoshta ai është dashur të insistojë që njerëzit ta përshkruajnë si Sekretar Shtetëror për Kulturën”.

Por, edhe kjo mund të mos e zgjidh çështjen: prezantuesit mund t’i ngatërrojnë Xheremitë në minutën e fundit dhe ta prezantojnë atë si Korbin. Ose, siç thotë Steddy: “Ka edhe njerëz që kanë frikë ta bëjnë pikërisht këtë gabim”. Andrew Marr nga frika e bëri të njëjtën gabim si Naughtie.

Por, kushdo që po e lëshon K-bombën, Hunt duket se është mësuar me këtë.

“Më ndodhte qëkur isha në shkollë. Personalisht mendoj se njerëzit duhet të mësohen me faktin se mbiemri im po rimohet me një fjalë mjaft të pakëndshme”, tha ai.