Ndryshimet klimatike kanë shpejtuar garën për të gjetur burime alternative të energjisë, të cilat nuk lëshojnë gaz karbonin dhe nuk krijojnë efektin serë në atmosferë.
Shkencëtarët thonë se tashmë mund të jemi edhe një hap më pranë këtij qëllimi.
Shkencëtarët në një impiant gjigant në Francë po instalojnë pjesën e parë të një magneti gjigant, i cili do të ndihmojnë në prodhimin në masë të energjisë së pastër, e cila nuk dëmton ambientin përreth nesh.
Shkencëtarët në Reaktorin Ndërkombëtar Eksperimental Termonuklear në Francën jugore kanë marrë pjesën e parë të një magneti masiv, aq të fortë, saqë prodhuesi amerikan pretendon se mund të ngrejë një avion transportues.
Pothuajse 20 metra i gjatë, e me një diametër prej më shumë se katër metrash pasi të montohet plotësisht, magneti do të jetë një komponent vendimtar në përpjekjen e 35 vendeve për ta përsosur teknologjinë e fuzionit bërthamor, për të cilën shkencëtarët besojnë se do të prodhojë energji të pastër në shkallë të gjerë.
Kjo është pjesa e parë nga gjashtë të tilla që do të formojnë magnetin qendror (ITER), një projekt që ka nisur që në vitin 1980.
Plotësisht i montuar, ai do të jetë 18 metra i gjatë dhe 4.25 metra i gjerë, dhe do të peshojë një mijë tonë.
Ky magnet është reaktori më i madh i fuzionit në botë, qëllimi i tij është të mundësojë që vendet të krijojnë dhe instalojnë impiantet e tyre të fuzionit duke mësuar nga ajo që ndodh me shkencëtarët në këtë uzinë.
Ndryshe nga reaktorët ekzistues të fuzionit bërthamor që prodhojnë mbetje radioaktive nganjëherë në përmasa katastrofike, përkrahësit e reaktorëve me fuzion thonë se ai ofron një furnizim me energji të pastër dhe praktikisht të pakufizuar.
Në vend që të ndajë atomet, fuzioni imiton një proces që ndodh natyrshëm tek yjet, duke shkrirë dy atome hidrogjeni së bashku për të prodhuar një atom heliumi, si dhe një ngarkesë të plotë energjie.
“Personalisht ndihem nën presion sepse po plakem dhe do të doja ta shihja të përfunduar përpara se të dilja ne pension. Unë jam përfshirë në këtë projekt që nga viti 1988”, thotë Neil Mitchell, Shef i Divizionit të ITER-im.
Laban Coblentz, zëdhënës i projektit të Reaktorit eksperimental ndërkombëtar termonuklear (ITER) shpjegon se fuzioni është një mënyrë për të krijuar energji në të njëjtën mënyrë sikurse dielli.
Coblentz thotë se tashmë më shumë se kurrë është e rëndësishme të investosh në teknologji si ajo e fuzionit dhe sipas tij, hapat e bërë në teknologjitë mjekësore gjatë pandemisë, e kanë vërtetuar një gjë të tillë.
“Mos prisni derisa faktori frikë që lidhet me ndryshime klimake të jetë aq fortë sa vetëm atëherë ne reagojmë. Ne duhet të reagojmë tani”, thotë zoti Coblentz.
Shkencëtarët thonë se projekti është 75% i përfunduar.
Ata synojnë ta ndezin reaktorin deri në fillim të vitit 2026, me synimin përfundimtar për të prodhuar më shumë energji sesa kërkohet për të ngrohur plazmën dhe për të siguruar të dhëna se teknologjia me fuzion funksionon. /VOA/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumë![Nëse përdorni Facebook, kini kujdes nga këto mashtrime](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Screenshot_10-6-780x439.jpg)
Nëse përdorni Facebook, kini kujdes nga këto mashtrime
![Musk do të tërheqë ofertën prej gati 100 miliardë dollarësh për OpenAI - vetëm nëse nuk i plotësohet një kusht](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Screenshot_3-17-780x439.jpg)
Musk do të tërheqë ofertën prej gati 100 miliardë dollarësh për OpenAI - vetëm nëse nuk i plotësohet një kusht
![Nëse jeni përdorues i këtyre modeleve të telefonave, nga 1 janari 2025 nuk do mund ta përdorni më WhatsApp](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/12/Screenshot_12-20-780x439.png)
Nëse jeni përdorues i këtyre modeleve të telefonave, nga 1 janari 2025 nuk do mund ta përdorni më WhatsApp
![](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Screenshot_19-7-780x439.png)
"Inteligjenca Artificiale mund të përdoret nga terroristët" - çfarë po paralajmëron ish-shefi i Google?
Pse Elon Musk dëshiron që ju të përdorni Signal dhe jo Facebook - dhe si funksionon ai?
![Apple zgjidhi problemin me mjetet fizike për hakimin e iPhone](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/Screenshot_2-32-780x439.jpg)
Apple zgjidhi problemin me mjetet fizike për hakimin e iPhone
![104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/09/image2-380x233.jpeg)
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
![Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/Screenshot-2024-02-20-142648-380x233.png)
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
![Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/1a-1-380x233.jpg)
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
![Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/DSC00994-380x233.jpg)
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
![Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2023/07/foto-kryesore-per-tlgre-380x233.jpg)
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
![A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/ballkan-summit-380x233.jpg)
A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?
![Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/01/rsz_220250130_telegrafi_deals-380x233.png)
Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!
![Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/01/1-272-380x233.jpg)
Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?
![Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/12/20241218-Telegrafi-Deals-380x233.png)
Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!
![25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2020/11/1_optimized-380x233.png)
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Më të lexuarat
![Në momentin kur i afrohet Egli Tako - Gjesti largohet nga tavolina](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/page-80-780x439.jpg)
Në momentin kur i afrohet Egli Tako - Gjesti largohet nga tavolina
![Ish-shoku për Gjestin: Është mosmirënjohës, injorant i fëlliqur - për katër vjet ia kam paguar qeranë e i kam dhënë bukë](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/collage-1-8-780x439.jpg)
Ish-shoku për Gjestin: Është mosmirënjohës, injorant i fëlliqur - për katër vjet ia kam paguar qeranë e i kam dhënë bukë
![Vrasja në Skenderaj, vëllai i viktimës: I kanë thanë zhveshu në mes lokalit, kanë deshtë me çnjerëzu, tani e kanë vra me 14 plumba](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/image-2025-02-13T181326.250-780x439.jpg)
Vrasja në Skenderaj, vëllai i viktimës: I kanë thanë zhveshu në mes lokalit, kanë deshtë me çnjerëzu, tani e kanë vra me 14 plumba
![“Shkëmbim territoresh” – ish-këshilltari i Trumpit flet për rrezikun Kosovë-Serbi](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/01/John-Bolton-780x439.jpg)
“Shkëmbim territoresh” – ish-këshilltari i Trumpit flet për rrezikun Kosovë-Serbi
![Analiza e ekspertit amerikan për ndryshimet e Trumpit: Serbia do të bëjë përpjekje për territore në BeH dhe Kosovë](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/231231231213231231-780x439-1.jpg)
Analiza e ekspertit amerikan për ndryshimet e Trumpit: Serbia do të bëjë përpjekje për territore në BeH dhe Kosovë
![Plaçkitën 4 milionë euro në një bankë në Greqi, dy shtetas nga Kosova në kërkim](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2025/02/foto-ilustruseee-780x439.jpg)
Plaçkitën 4 milionë euro në një bankë në Greqi, dy shtetas nga Kosova në kërkim