Herculaneum ishte një qytet antik në Campania që u zhduk gjatë shpërthimit të malit Vezuvius më 24 gusht 79 pas Krishtit. Sipas legjendës, ajo u themelua nga Herkuli, dhe sot qyteti italian i Ercolano qëndron në vend të tij.
Për 1600 vjet, Herculaneum qëndroi i mbuluar me hi dhe u zbulua në vitin 1709, kur filluan gërmimet e detajuara. Përveç mbetjeve njerëzore, u gjetën vepra të ndryshme arti, si dhe një bibliotekë plotë me letra papirusi me dorëshkrime të lashta.
Biblioteka e lartpërmendur, e quajtur “Vila e Papirusit”, ishte një kopje e zvogëluar e Bibliotekës së Aleksandrisë dhe e mbushur me rafte dhe dollapë.
Numri më i madh i dorëshkrimeve, nga gjithsej 1800, u gjet nën një shtresë të trashë hiri, kështu që nuk ishte e mundur të zbërtheheshin dhe lexoheshin, transmeton LadBible.
Por, shkencëtarët nuk u dorëzuan, të vendosur për të zbuluar se çfarë sekretesh fshehin shkrimet e lashta.
Kështu, në vitin 2023 nisi “Sfida e Vesuvit”, e cila përfshin çmime të konsiderueshme (fondi total është një milion dollarë) për studiuesit që arrijnë të deshifrojnë dorëshkrimet.
Ten months ago, we launched the Vesuvius Challenge to solve the ancient problem of the Herculaneum Papyri, a library of scrolls that were flash-fried by the eruption of Mount Vesuvius in 79 AD.
Today we are overjoyed to announce that our crazy project has succeeded. After 2000… pic.twitter.com/fihs9ADb48
— Nat Friedman (@natfriedman) February 5, 2024
Ekspertët u vunë në punë, duke besuar se letrat nga Herculaneum përmbajnë “një tekst të paparë ndonjëherë nga antikiteti”.
Kështu vijmë te Youssef Nader (Gjermani), Luke Faritor (SHBA) dhe Julian Schilliger (Zvicër) të cilët lexuan 15 rreshta nga një letër duke përdorur një makinë kodimi të mundësuar nga inteligjenca artificiale.
Është një procedurë komplekse që përfshin skanimin e papirusit dhe më shumë detaje mund të mësoni në videon e mëposhtme.
Teksti i deshifruar është pjesë e filozofisë epikuriane mbi temën e kënaqësisë. Shkronjat e lashta greke janë zbuluar dhe duket se autori (ndoshta filozofi dhe poeti Filodemus) po diskuton “nëse gjërat e rralla janë më të këndshme për shkak të kësaj”.
“Ashtu si në rastin e ushqimit, ne nuk besojmë menjëherë se gjërat e rralla janë absolutisht më të këndshme se ato që janë të bollshme”, thuhet në një pasazh.
Në paragrafin e fundit, autori kritikon kundërshtarët intelektualë që “nuk kanë çfarë të thonë për kënaqësinë, qoftë në përgjithësi, qoftë në veçanti, kur bëhet fjalë për përkufizimin”.
Organizatorët e “Vesuvius Challenge” theksojnë se është deshifruar 5 për qind e një letre, për këtë arsye vazhdojnë me fushatën dhe rrisin fondin e çmimeve në vitin 2024. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtu
Nga Telegrafi Jobs
Nga ZiuuRugs
Nga Al Trade Center
Nga AMECC Rezonanca
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumë
Zyrtari i lartë ushtarak britanik: Jemi të gatshëm qysh sonte të luftojmë me Rusinë
Spanja përgatit udhëzuesin për të ndihmuar qytetarët t'i përgjigjen rreziqeve që lidhen me një luftë të mundshme
Brenda fabrikës së armëve të Koresë së Jugut që mund ta furnizojë Ukrainën
Parlamenti i Ukrainës anulon seancën pas kërcënimit për sulme me raketa nga Rusia
Shkoi për t'i ndihmuar Putinit, ukrainasit plagosin një gjeneral nga Koreja e Veriut në Rusi
Publikohet një dokument prej 1000 faqesh që detajon planet e Gjermanisë në rast të një lufte në Evropë
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Hej djem! Super xhaketa e Adidas tani vjen me zbritje ekskluzive vetëm për ju
Atletet e famshme Reebook vijnë me zbritje t’hatashme
Kreativiteti i fëmijëve tuaj fillon me këtë tabelë të zezë nga Vitorja – Përfitoni 20% zbritje ekskluzive
A don me u dok si zotni këtë sezon të dasmave?
Më të lexuarat
“Do më japësh një dy mijë lekësh të blej tost", babai i Martinit rrëfen mes lotësh bisedën e fundit me të birin
Pas urdhër-arrestit kundër tij, Netanyahu: Ditë e zezë për drejtësinë, nuk e njoh vendimin e gjykatës
"Është budalla, e rrah gruaja", Olta Gixhari flet për Luizin dhe BBVA: Gjysma e publikut ishin me mua, me të s'kam folur as kur kemi bërë filmin bashkë
Dërguti: Grupi i Osmanit në Guxo në bisedime për rikthimin në LDK, brenda dy ditësh dalin publikisht
Gjykimi i vëllezërve Vllasaliu në rastin e vrasjes së Bedri Rexhepit, dëgjohet biseda e përgjuar mes të pandehurve
Mes lotësh flasin për herë të parë prindërit e Martinit: Nuk duam hakmarrje